Uluslararası Barış Günü, insanlığın barış içinde yaşaması konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla kutlanan bir gün.
“Dünya Barış Günü ya da Uluslararası Barış Günü (İngilizce: International Day of Peace), her yıl 21 Eylül tarihinde kutlanan uluslararası bir bayram.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1981 yılında 57. birleşiminde, “Genel Kurul’un açılış günü olan her Eylül ayının üçüncü Salı gününü” “Uluslararası Barış Günü” olarak açıklamıştı. Yıllar sonra Genel Kurul'un 7 Eylül 2001 tarih ve A/RES/55/282 sayılı kararı ile 21 Eylül Uluslararası Barış Günü olarak benimsendi.
Bu günün aynı zamanda ‘şiddetsizlik ve ateşkes günü’ olarak ilan edilmesine de karar verilmiştir”.(1)
Birleşmiş Millet tarafından bir Dünya Barış Günü kabul edilinceye dek, Sovyetler Birliği ve Varşova Paktı üyesi ülkeler, (1946 yılında) barış içinde bir dünya mücadelesi görevini hatırlatmak amacıyla Almanya’nın 1939 yılında Polonya’yı işgal ederek İkinci Dünya Savaşı'nı başlattığı tarih olan 1 Eylül gününü, “Dünya Barış Günü” olarak açıklayıp kutlamıştır.
Medya Ombudsmanı Faruk Bildirici, “Dünya Barış Günü'nün 1 Eylül değil 21 Eylül oluğunu yazdı. "Yıllarca Sovyetler’de ve özellikle Doğu Almanya’da törenlerle kutlanmış ama dünyada genel kabul görmemiş" diyen Bildirici, 21 Eylül günü Birleşmiş Milletler’de 'Uluslararası Barış Günü' ilan edilirken Sovyetler Birliği bu karara karşı çıkmamış, hatta desteklemiş. Günümüzde 1 Eylül, Almanya’da bile unutulmuş. Sadece bazı sol gruplar tarafından anılan bir güne dönüşmüş. Oralarda bile 1 Eylül artık “Dünya Barış Günü” olarak kutlanmıyor. Türkiye ve KKTC, hâlâ eski Sovyetler ve Varşova Paktı’nın izinden gitmeyi sürdürüyor!"(2) bilgisini paylaştı.
Uluslararası Barış Günü için ileri sürülen bazı görüşler
“BM eski Genel Sekreteri Kofi Annan 21 Eylül 2005 günü şöyle demişti: “Dünya Barış Günü, tüm dünyada, tüm ülkelerin ve tüm insanların düşmanlıkları ve savaşı 24 saat süreyle durdurdukları, küresel ateşkes ilan edildiği bir gün anlamına geliyor. Ve bu gün tüm dünyada yerel saatle 12’de bir dakikalık saygı duruşu yaptıkları gündür…”(3)
BM Eski Genel Sekreteri Ban Ki-moon geçen yıl yaptığı konuşmasında “Barış bir kaza değildir. Barış bir hediye değildir. Barış hepimizin tüm dünyada uğruna her gün çalışması gerektiği bir şeydir”(4)
Günümüzde, “Güvensizlik, çatışma, zayıf kurumlar ve adalete sınırlı erişim, sürdürülebilir kalkınma için büyük bir tehdit olmaya devam etmektedir. Bu durumlar bir ülkenin kalkınması üzerinde yıkıcı bir etkiye sahiptir, ekonomik büyümeyi etkiler ve genellikle yıllar boyu süren sorunlar oluşturur. Çatışmanın olduğu ya da hukukun üstünlüğünün olmadığı yerlerde her türlü şiddet, suç, sömürü ve işkence de yaygındır ve ülkeler risk altında olan her şeyi korumak için önlemler almak zorundadır”.(5)
“Uluslararası Barış Günü kapsamında dünya çapında sanattan spora, sosyal adalet etkinliklerinden çevreye duyarlı etkinliklere toplam 234 etkinlik düzenleniyor”.(6)
Barış çanı
“New York’taki Birleşmiş Milletler genel merkezinde bulunan 116 kilo ağırlığındaki ‘Barış Çanı’ uluslararası barışın simgesi olarak kabul ediliyor. Birleşmiş Milletler Binası'nda bulunan Japon Bahçesi'ndeki ilk Barış Çanı dünyada kalıcı bir barışın gerçekleşmesi umuduyla, Birleşmiş Milletler Üyesi 100’e yakın ülkeden gelen metal para ve madalyonlardan yapıldı. Dünya barışına katkıda bulunmak amacıyla 8 Haziran1954 tarihinde Chiyoji Nakagawa tarafından kurulan “Dünya Barış Çanı Derneği”, barışa katkıda bulunmak için uluslararası etkinlikler düzenliyor”.(7)
Birleşmiş Milletler, Barış Günü'nde, dünya çapında çatışmaların önlenmesi ve barışın tesisi yolunda bilinçlenmeyi amaçlıyor. Her 21 Eylül’de, Birleşmiş Milletler Merkezi’ndeki “Barış Çanı” çalınıyor. Savaşlardaki insan kıyımının anısına Japonya tarafından yaptırılan bu çan, dünyanın tüm kıtalarından çocukların bağışladıkları bozuk paralarla üretildi. Çanın üzerine “Yaşasın Tam Dünya Barışı” yazısı kazındı.
“Dünya’da toplam 19 Barış Çanı bulunuyor. Bunlardan birine de Türkiye’de Ankara Botanik Parkı ev sahipliği yapıyor”.(8)
Bunlar konuyla ilgilenen seçkinlerin görüşleri. Uluslararası Barış Günü ya da Dünya barışı konusunda, insanlığın ortak aklının çözüm yolları bulması gerekmekte.
Kaynaklar savaş için tüketilmekte
“Küresel askeri harcamalar, 2019 yılında 1,9 trilyon dolara yükseldi.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsünün (SIPRI) küresel askeri harcamalar raporuna göre, küresel askeri harcamalar, 2019 yılında bir önceki yıla göre yüzde 3,6 artarak 1,9 trilyon dolara yükseldi.
Raporda 2019 için hesaplanan rakam, 2010'dan bu yana askeri harcamalardaki en büyük yıllık yükselişe işaret ediyor”.(9)
İnsan Hakları Derneği (İHD), dünyada barış için günde 1 dolar, silahlanma için günde 2 bin dolar harcandığını açıkladı.
1946'dan bu yana bölgesel ve iç savaşlarda 25 milyonun üzerinde insan öldürüldüğünü ve 45 milyon insanın yaşadığı habitatı terk etmek zorunda kaldığını vurguladı”.(10)
Dünya’da savaş araç gereçleri üretmeye, insanı, tüm canlıları öldürmeye harcanan para, insanı yaşatmaya harcanan paranın iki bin katı.
İnsanı, canlıları, yaşadığımız doğayı yok etmek için kullanılan sava araç gereçleri her gün gelişti, güçlendi. İnsanlık, insanın yok edilmesi için çalışan bir acımasızlığın dur durak bilmeyen yolculuğunu yaptı.
İnsan kanı üzerinden çıkar sağlamayı, vatan hizmeti, kahramanlık, ün, vatanseverlik gibi kutsal örtülerle süslemek, insan bilicini hep yanıltmış, körleştirmiştir.
Savaş araç gereçlerinin gücü, ülkelerin güçlerinin ölçüsü durumuna geldi.
Savaş, İnsan aklını insana yok ettirme, insanı insana kırdırma acımasızlığının adı.
Savaşlar, insanın insana, doğaya, tüm canlılara yabancılaştırılmasının aracı.
Dünya’da günde barış için harcanan paranın iki bin katı savaşlar için harcanmakta.
İnsanlık, öldürücü, yıkıcı, yok edici savaş araç gereçlerinde her yeni günde bir önceki günü aratan kötüye gidiş yaşamıştır.
Savaş araç gereçlerinin geliştirilmesi, ülkelerin ulusal onurlarının, güvenliklerinin besin kaynakları gibi gösterilmeye çalışıldı.
Savaşlar geniş insan yığınları için ölüm, yok oluş, yıkım, bir avuç azınlık için para kazanma, varlıklarına varlık katma eylemidir. Bu döngü içinde belli odakların kendileri düzenleyip kendilerinin ikiyüzlülükle yakındıkları terör gibi gerekçeler uydurulmakta.
Sorunlar küreselleşti
Dünya’nın bir ucunda yaşanan küçük bir sızı, öbür ucunda yaşayan insanların mutluluklarını etkilemekte.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Basın Sözcüsü Tarik Jasarevic tarafından ''Koronavirüs salgını dünyanın her yerinde bitmedikçe, hiçbir yerde bitmeyecek'' açıklaması yapıldı.
Jasarevic, "Salgın her yerde bitene kadar hiçbir yerde bitmeyecek. Aşılara erişimdeki şok edici küresel eşitsizlik, pandemiyi sona erdirmenin en büyük risklerinden biri olmaya devam ediyor" dedi. (11)
İnsanlığın sorunları ortak. Sorunlar tüm insanlıkla paylaşılmak zorunda. Çevre, salgın bulaşılar, bulutlar, kuşlar gibi ülkelerin sınırlarını aşarak tüm Dünya’ya yayılmakta. Bu yayılışı önleme olanağı yok gibi. Covid-19 bulaşısı tüm Dünya’ya yayılarak, insanlığın tümünü etkiledi. Çernobil nükleer kazası, ülkemizi olduğu gibi birçok ülkeyi etkiledi.
İnsanlık ya birlikte kurtuluş yolları arayacak ya da birlikte yok oluşa doğru sürüklenecek. Bunun ikinci bir çözüm yolu gözükmüyor.
Üretimin, sorunların küreselleştiği bir Dünya’da, tüm insanlığın her türlü farklılığı, ayrımcılığı bir yana bırakarak birlikte yaşamanın yollarını aramaktan başka çözüm yolu yok.
Barış içinde yaşanacak bir Dünya düşü
“Barış hakkı”, “Barış içinde bir Dünya’da yaşama hakkı” her canlının en doğal hakkı olmalı.
İnsanlığın barış içinde yaşaması için, insanların ilişkilerini saygı temelleri üzerine oturtmaları, birbirlerinin haklarına, özgürlüklerine, doğaya, tüm canlılara saygılı davranmaları gerekmekte.
Yerküre’nin canlıların yaşadığı tüm alanlarında barışın kurulması, bir arada yaşama kültürünün oluşması gerekmekte. İnsanlığın bunun zorunluluğunu benimsemesi
Gökyüzünde kin bulutları, savaş uçakları, öldürücü bombalar değil, barış güvercinleri uçmalı. Dünya herkese yetecek ölçüde geniş.
İnsanlık barış içinde bir Dünya kurabildiği zaman mutlu olarak yaşayabilecektir.
Doğanın yeraltı, yerüstü kaynakları sürekli azalmakta, nüfus giderek artmakta. Kaynakların bölüşümü için yapılan savaşlar giderek hız kazanmakta. İnsanlık bu döngüden kurtularak yaşamak için yeni yollar, yöntemler bulmak zorunda.
Yaşamak için gerekli kaynakların daha verimli duruma getirilmesi gerekmekte. Tüketim alışkanlıklarını değiştirmek, kaynakları tutumlu biçimde kullanmak kaçınılmaz duruma gelmiş bulunmakta.
İnsanlık yaşamak uğruna türlerini, başka canlıları öldürme çabalarını bırakıp tüm canlıların yaşaması için el ele vermek zorunda.
Lüks yaşam biçimleri yerine daha yalın, daha eşitlikçi yaşam yolları denemesi gereği ortada. Başkalarından daha iyi yaşama, daha çok tüketme yarışı yerine, daha kardeşçe yaşamanın yolları bulunması gerektiği açık.
21 Eylül Uluslararası Barış Günü’nün bu farkındalığın yaratılması katkı sağlaması özlenir.
Savaşlar, insanlığı kendi türüne, tüm canlılara, doğaya “öteki”leştiren eylemler. Bu eylemler, tüm canlıların insanlıktan, insanların kendi türlerinden uzaklaşması için kurulan yıkım tuzakları.
İnsanlığın bu tuzaklardan kurtulması gerekmekte.
-------------------------------------------------------
(1) Vikipedi, özgür ansiklopedi
(2) T24.com.tr Bağımsız İnternet Gazetesi, Medya Ombudsmanı Faruk Bildirici: Yanlış bilgi, yanlış kutlama; Dünya Barış Günü 1 Eylül değil, 21 Eylül, 02.09.2020
(3) İstanbul - BİA Haber Merkezi, BM'nin 1981'de ilan ettiği 21 Eylül Dünya Barış Günü'nde PEN Barış Komitesi ve BM Genel sekreteri Ban Ki-moon barış çağrısı yaptı, 21 Eylül 2014, 21 Eylül Dünya Barış Günü – bianet https://m.bianet.org › 158651-21-eylul-dunya-baris-gunu
(4) Bugün 21 Eylül Dünya Barış Günü - Mülteciler Derneğihttps://multeciler.org.tr › bugun-21-eylul-dunya-baris-g... 21 Eylül 2018
(5) Taş, Kezban, Bir Tutkudur Barış: 21 Eylül Uluslararası Barış Günü Kutlu Olsun!
https://aiesec.org.tr › blog › bir-tutkudur-baris-21-eylul...
(6) 21 Eylül Uluslararası Barış Günü: “Çok yaşa Mutlak Dünya ...https://tr.euronews.com › Haber › Dünya
(7) Kamiloğlu, Can, Çanlar Barış İçin Çaldı, 22.09.2015, Çanlar Barış İçin Çaldı - Amerika'nın Sesihttps://www.amerikaninsesi.com › canlar-baris-icin-caldi
(8) Dünya Barış Günü | İnsan Hakları İzlemehttps://insanhaklariizleme.org › tribe_events=dunya-bar...
(9) Küresel askeri harcamalar 2019'da 1,9 trilyon dolara çıktı https://www.aa.com.tr › dunya › kuresel-askeri-harcam.
(10) Etiket: 1 eylül dünya barış günü - İnsan Hakları Derneğihttps://www.ihd.org.tr › tag › 1-eylul-dunya-baris-gunu
(11) Cumhuriyet Gazetesi, DSÖ'den yeni açıklama: Salgın her yerde bitene kadar hiçbir yerde bitmeyecek, 04.06.2021
___________
Düzeltme:
Bu yazı, 01.09.2021 tarihinde bu sütunlarda yayınlanan Dünya Barış Günü, başlıklı (https://www.demokrathaber.org/dunya-baris-gunu-makale,11235.html) yazıda, barış çanının 1 Eylül günü çalındığını belirten bilgileri düzeltmek amacında. Bazı kaynaklarda BM önünde Barış Çanı’nın 1 Eylül günü çalındığı bilgisini, 21 Eylül olarak düzeltir, bu yanlışlık için okuyucularımdan özür dilerim. Düzeltme 01.09.2021 tarihli yazının içeriğine değil tarihine yönelik.
