Evlerde özenle bakıp büyütülen ve çocukların kolayca ulaşabildiği, hemen hemen her çiçek severin evinde bulunan difenbahya bitkisinin çocuklarda zehirlenmeye yol açabileceği belirlendi.

Özel bir üniversitenin Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. S. Ümit Sarıcısı ve ekibi tarafından yapılan araştırmada, çabuk büyümesi ve gölgeyi sevmesi nedeniyle evlerde çok tercih edilen süs bitkilerinden birisi olan ve halk arasında "ağlayan çiçek" olarak da bilinen difenbahya bitkisinin elle ovulması ve koklanması bile çocuklara zarar verebiliyor.

Hacettepe Üniversitesi Çocuk Hastalıkları Dergisinde de bilimsel yayın olarak yer alan araştırmayı Prof. Ümit Sarıcısı başkanlığındaki Dr. Mert Müslehiddinoğlu, Dr. Murat Sarıcı, U. Melis Akpınar ve Serdar Ümit Sancı’dan oluşan ekip tarafından bu konuda yapılan çalışmada şöyle denildi:

Zehirlenmelerden bitki hücresi içerisinde bulunan kalsiyum oksalat kristallerinin sorumlu olduğu sanılıyor, Küçük çocuklar ve evcil hayvanlar kontrol dışında kaldıklarında, hırpalanan yaprak veya saplarından fışkıran binlerce kristal ok özellikle gözler olmak üzere yaralanmalara sebep olabiliyor.

DİFENBAHYANIN ELLE OVULMASI BİLE ZEHİRLEYEBİLİR

Difenbahyaya bağlı zehirlenmelerde; yaprakların elle ovulması, koparılması ve çiğnenmesi sonucu el, dil ve dudaklarda şişme, yanma, ağrı meydana gelebileceği gibi havayolu tıkanıklığı, solunum yetmezliği gibi ciddi klinik bulgular da ortaya çıkabiliyor. Bu nedenlerle de ebeveynlerin çocuklarımızın yaşam alanında sıklıkla bulunan Difenbahya bitkisinin bu özelliği konusunda dikkatli olmaları gerekiyor.

Kaynak: https://www.haberturk.com/yasam/haber/1288484-aglayan-cicek-olarak-bilinen-difenbahya-cicegi-icin-zehirlenme-uyarisi
***

Konu hakkında bilimsel bir makale:

EVDEKİ YEŞİL TEHLİKELER ‘’DİFENBAHYA ZEHİRLENMESİ’’

Tuğba ŞİSMANLAR ,

Yasar Hüseyin ONGANLAR ,

Oksan DERİNÖZ ,

Serdar KULA ,

Serife Mehtap KANBUR,

Doğus VURALLI

ÖZ:

Difenbahya evlerde süs amacıyla yetiştirilen tropikal bir bitkidir. Oküler, dermal ve gastrointestinal toksik etkileri bulunmaktadır. Üç yasında erkek hasta difenbahya yaprağı çiğnedikten sonra solunum sıkıntısıyla hastanemize başvurdu. Steroid ve antihistaminik tedaviden fayda gördü. Evlerde süs amaçlı yetiştirilen bazı bitkiler çocuklar için zehirlenme kaynağı olup; ciddi komplikasyonlara yol açabilmektedir.

OLGU SUNUMU - 2010: Cilt 21: Sayı 1: Gazi Tıp Dergisi

GİRİŞ

Difenbahya, Araceae ailesinden ve Arum sınıfından tropikal bir bitkidir1

Tropikal bölgelerde yetişen bu bitki evlerde süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Ülkemize ithal edilen bitkilerin en zararlılarındandır.

. Bitkinin çiğnenmesi ile dilde, dudaklarda şişlik, yanma, ağrı meydana gelebileceği gibi; hava yolu tıkanıklığı ve solunum yetmezliği gibi ciddi klinik bulgularda ortaya çıkabilir3

.Olgu, literatürde bitki nedeniyle zehirlenen çocuk olgu sayısının az olması ve nadir görülen bitki kaynaklı zehirlenmeleri tartışmak amacıyla sunulmuştur.

OLGU SUNUMU:

Daha önce sağlıklı üç yaşında erkek hasta nefes almada zorluk, dudak ve dilde şişme yakınması ile Çocuk Acil Servis’e getirildi. Öyküsünden çocuğun şikâyetleri başlamadan yarım saat önce evlerinin salonunda bulunan ‘‘difenbahya’’ isimli bitkiyi çiğnediği, ardından dudak ve dilde şişliğinin olduğu, salya miktarının arttığı öğrenildi. Acil servise geldiğinde, vital bulguları (oksijen saturasyonu %98, kalp hızı: 114/dk, solunum sayısı: 26/dk, kan basıncı 90/60 mmHg) stabildi. Dilinde ve ağzında ağrı tarif eden hastanın, dudakları, dili ödemli ve hiperemikti. Ağzı açık nefes alıyor ve zorlukla birkaç kelime konuşabiliyordu. Uvula ödemi yoktu. Solunum sesleri doğal, stridoru ve siyanozu yoktu. Hastanın ilk değerlendirilme ve stabilizasyonunun ardından, ani gelişen solunum sıkıntısı öyküsü nedeniyle olası yabancı cisim aspirasyonunu dışlamak için akciğer grafisi çekildi, film normaldi. Steroid ve antihistaminik (Metil Prednizolon 1mg/kg, Feniramin 1mg/kg) tedavisi verildi. Bitki yeme öyküsü olan hasta, difenbahyanın toksik etkileri nedeniyle ortaya çıkabilecek olan dispne, disfaji, disfoni, hipersalivasyon, hava yolu obstruksiyonu için Acil Gözlem Ünitesi’ne yatırıldı. İzleminin 4. saatinde klinik bulguları düzelen hasta, ailesi zehirlenmeler konusunda bilgilendirilerek taburcu edildi.

TARTIŞMA

Difenbahya, evlerde dekoratif amaçlı yetiştirilen tropikal bir bitkidir. Ülkemize ithal edilen bitkilerin en zehirlilerinden olan difenbahyanın anavatanı Tropikal Amerika’dır. Onyedinci yüzyılın sonundan beri zehirli olduğu bilinmektedir. Amazonlarda yaşayan Tucuna Kızılderili’leri ok zehiri olarak; Batılı Kızılderili’ler de kölelere işkence yapmak için kullanmışlardır. Köleleri cezalandırmak için, ağızlarına bitki özsuyunu damlatmışlar ve meydana gelen ödem ile konuşmalarını engellemişlerdir. Brezilyalı Kızılderili’ler ise, difenbahyanın steriliteye neden olduğu düşüncesiyle, düşmanlarının üremelerini engellemek için yiyeceklerine bu zehiri koymuşlardır.

Yaprağının elle ovulması, koparılması, çiğnenmesi ile yaprakta bulunan rafitler (iğsi kalsiyum oksalat kristalleri) ve proteolitik enzimler sırasıyla lokal irritasyon, doku hasarı ve inflamasyona neden olurlar.

. Okuler, dermal ve oral temas ile klinik bulgular ortaya çıkabilir. Okuler temasla ciddi ağrı, kemozis, blefarospazm, fotofobi, lakrimasyon, korneal abrazyon ve keratokonjonktivit meydana gelirken; dermal temasta hafif dermatitten, ciddi yanık ya da büllöz erupsiyona kadar ilerleyen klinik bulgular görülebilir. Difenbahyanın herhangi bir parçasının ağız yolu ile alımı sonrasında ise ağrı, ödem, sekresyonlarda artış, ülserasyon, kusma, ishal ve disfaji gelişebilir.

.Literatürde yanlışlıkla difenbahya yaprağı ısırdıktan sonra ciddi havayolu obstrüksiyonu gelişen ve trakeostomiye kadar giden bir erişkin, özkıyım amaçlı bol miktarda bitki yiyen ve sonrasında özefajite ikincil aorta-özefagial fistul gelişen bir adölesan olgu ile bitkinin yaprağını yedikten sonra ortaya çıkan ciddi havayolu obstruksiyonu nedeniyle ölen bir köpek olgu bildirilmiştir.

Lokal zehir danışma merkezinin verilerine bakıldığında, ağız yoluyla difenbahya alan 61 olgunun yalnızca % 4,9’unda semptomların ilk beş dakika içinde ortaya çıktığı ve minimal destek tedavisi ile semptomların gerilediği bildirilmiştir.

. Olgumuz, literatürdeki olgular kadar ağır klinik tabloya sahip olmasa da difenbahya yaprağını çiğnedikten yarım saat sonra dilde dudakta ödem gelişen, salya sekresyonunun artışı ve ağrı nedeniyle konuşma güçlüğü olan bir olguydu. Literatürdeki erişkin olgu, bizim olgumuz gibi kaza ile bitki teması olan, temastan yarım saat sonra şikâyetleri başlayan ve hastaneye getirilen bir olgu iken; adolesan olgu intihar amaçlı bol miktarda bitkiyi yedikten altı saat sonra hastaneye getirilen, aorta-özefagial fistülü olaydan beş hafta sonra saptanan bir olgu idi. Bu olguda geç dönemde gelişen komplikasyonlar aldığı miktarın fazlalığından kaynaklanabilir.

Difenbahya zehirlenmesinde tedavi, hastanın klinik bulgularına göre verilecek destektir. Oral alımlarda hafif vakalarda soğuk uygulama, topikal analjezikler yeterli iken; ağır olgularda antihistaminikler, steroid ve nebulize adrenalin uygulanabilir. Hava yolu obstrüksiyonu olan olgularda, hava yolu açıklığının devamını sağlamak için entübasyon ve trakeostomi gerekebilir. Antihistaminik ve rasemik adrenalin tedavisinin kullanımı tartışmalıdır. Ancak verilecek tedavinin hastanın semptomlarını rahatlattığı bildirilmiştir.

. Bizim olgumuz, temas sonrası 30. dakika hastaneye getirilen antihistaminik ve steroid tedavisi alan ve verilen medikal tedavi ile izleminin dördüncü saatinde tam olarak klinik bulguları düzelen bir olgu idi.

Sonuç olarak, geçmişte köleleri cezalandırmak amacıyla kullanılan bu bitki, günümüzde evlerimizi süslemektedir. Bitkiler ile olan zehirlenmeler nadir görülse de ciddi komplikasyonlara neden olabileceği unutulmamalı ve çocukların oyun ve yaşam alanları olan evler daha güvenli hale getirilmelidir.