İnsanların duygularını, düşüncelerini hiçbir engelle karşılaşmadan sesli, yazılı, görsel kitle iletişim araçlarıyla dile ge getirebilmeleri, yemek, ekmek tüketmek gibi en doğal gereksinimleridir. Anlatım özgürlüğü, insan hak ve özgürlüklerinin en önemlileri arasında gelmekte.
Bir ülkede kitle iletişim araçları, sanat ürünlerinin üretilmesi özgür değilse, tüm özgürlüklerin önü tıkanmış demektir. Basını, sanatı özgür olmayan bir ülkede hiçbir özgürlük yeşeremez, yaşama olanağı bulamaz.
Kitle iletişim araçları suskunsa, her türlü çirkinliğin, yolsuzluğun, soygunun doludizgin yaşandığı görülür. Anlatım, iletişim özgürlüğünü kısıtlamak her türlü kirliliğin üzerini kapatmak demektir.
“Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü, 14 Mayıs seçimleri öncesi gazetecilere yönelik baskıya hız verdiği gerekçesiyle 2023 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'nde Türkiye'yi 180 ülke içerisinde 165'inci sırada gösterdi.
Norveç Krallığı'nın yedi yıldır üst üste başı çektiği endekste, İrlanda Cumhuriyeti ve Danimarka Krallığı ikinci sırada yer aldı. Endeksin son üç sırasında ise Asya ülkelerinden; muhabir ve haber yorumcularına yönelik baskıları oldukça ileri bir noktaya taşıyan Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti (178), gazeteciler için en büyük hapishane olan ve propaganda içerik ihracatçısı olarak nitelendirilen Çin Halk Cumhuriyeti (179) ile Kuzey Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (180) gösterildi.
Türkiye, 2002 yılında 99. sırada kendine yer bulduğu sıralamada 2016'da 151, 2017'de 155, 2018 ve 2019'da 157'nciliğe kadar gerilemişti. 2020'de 154, 2021'de 153, geçen yıl da 149'uncu sırada gösterilmişti.
180 ülkede medyada çoğulculuk, medya ortamı ve bağımsızlığı, oto sansür ve habere yönelik müdahaleler, yasal çerçeve, şeffaflık, altyapı ve ihlaller gibi onlarca parametrenin katsayı temelinde sıralamaya dönüştürüldüğü RSF raporu ilk kez 2002 yılında yapıldığında Türkiye 99’uncu sıradaydı”.1
Dünya Basın özgürlüğü sıralamasında “Krallık”la yönetilenler en önde, “Sosyalist Halk Cumhuriyetleri” en son sıralarda.
RSF'nin endeksinde Rusya, Afganistan İslam Emirliği, Pakistan İslam Cumhuriyeti, Libya ve Sudan Cumhuriyeti gibi ülkeler, Türkiye Cumhuriyeti'nin önünde yer alıyor.
Türkiye Cumhuriyeti’nin, Taliban yönetiminde olan Afganistan İslam Emirliği’nde, Pakistan İslam Cumhuriyeti’nden geri sırada oluşuna üzülmeyen bir yurttaşımız olduğunu sanmıyoruz.
"Keyfi davalar, toplu tutuklamalar, internet yasakları, caydırmaya dönük RTÜK cezaları, ayrımcı basın kartı ve ilan hamleleri gibi süregelen ihlallerin" Türkiye'nin endeksteki sert düşüşünde rol oynadığını belirten RSF, "gazeteciliğin içinde bulunduğu siyasi kutuplaşma kaynaklı tehditkar sosyal iklimin" de Türkiye'nin 165. sırada bulunmasının gerekçelerinden biri olduğunu vurguladı.
Bu sonuçla birlikte Türkiye, endekste "sorunlu" kategorisinden en kötü seviye olan "vahim"e düştü”. 2
AKP yönetimi ülkemizi Dünya Basın Özgürlüğü sıralamasında, 99.sıradan, 66 basamak geriye, 165. sıraya düşürmüş bulunuyor.
“ABD'nin başkenti Washington D.C.'de Brookings Enstitüsü'nde (31 Mart. 2016 tarihinde bir konuşma yapan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Hak ve özgürlükler bakımından Türkiye’den daha ileri bir ülke yoktur" dedi.
Bu ülkede 2016 yılından buyana hak ve özgürlükler alanında her şey katlanarak daha kötüye gitti.
Aynı konuşmada Erdoğan: "Pek çok reform paketini hayata geçirdik. Temel mevzuatta köklü değişiklikler yaptık" diyen Erdoğan, "Bu çerçevede ifade ve basın özgürlüklerinin genişletilmesi için düzenlemeler yaptık, ifadesini kullandı”.3
Konuşmalar böyle. Türkiye Cumhuriyeti’nin geldiği yer RSF raporunda belirtildiği gibi dünya ülkeleri arasında en kötü seviye olan "vahim" düzeyinde.
Türkiye Cumhuriyeti’nde, yazılı yasal düzenlemelerle uygulama uçurum yaşanmakta. Altına imza attığı Uluslararası Sözleşmeler ellerinin tersiyle itilerek, kendi yaptığı yasalara bile uymayarak sergilenen baskılar, bu ülkeyi insanlık ailesinin dışına itmiştir, bu döngü tüm acımasızlığıyla sürmektedir. Bu durum Türkiye Cumhuriyeti’nin bir hukuk devleti olmadığının en belirgin göstergesi.
Son 20 yıldır, Dünya Basın Özgürlüğü sıralamasında, Türkiye Cumhuriyeti, dünya ülkelerinin son sıralarında yer almakta. Her yıl gerileyen basın özgürlüğü, ülkenin yazgısı durumuna getirilmiş durumda.
Ülkeyi bu durum sokanlar, halkın karşısına çıkarak yönetimde kalmak için oy istemekteler. Bunu hangi yüzle yaptıklarını, ne denli pişkinlik sergilediklerini anlama olanağı yok.
Basın, insan özgürleşmeden hiçbir sorunun çözülemeyeceği açık.
-----------------------------------------
1. RSF: Türkiye basın özgürlüğünde 16 sıra geriledi, 180 ülke içinde 165'inci sırada https://artigercek.com/dunya/rsf-turkiye-basin-ozgurlugunde-16-sira-geriledi-180-ulke-icinde-165inci-sirada-248352h @artigercek aracılığıyla
3. Erdoğan: Hak ve özgürlükler bakımından Türkiye'den daha ileri bir ülke yoktur https://www.evrensel.net/haber/276439/erdogan-hak-ve-ozgurlukler-bakimindan-turkiyeden-daha-ileri-bir-ulke yoktur?utm_source=paylas&utm_campaign=twitter_ust&utm_medium=haber
