Rusya Ukrayna meselesi hakkında detaylı bir bilgim yok. Gelişmeler hakkında birkaç gün içinde onlarca, görüntü, haber, analiz ve makale gördük. Zihnimi sorular sorarak berraklaştırmaya çalıştım. Sorduğum sorular ve bulduğum cevaplar şöyle:

1-Rusya neden Ukrayna'yı işgal etti?

Dünyanın bir ucundaki bir ülke başka bir ülkeyi (ABD’nin Irak işgali) ya da bir ülkenin komşusunu işgal etmesi için bir hâklı bir sebep gerekmiyor. Sebep oluşturulur. Güvenlik, tehdit, demokrasi getirme, azınlıkların talebi, terör... Sebep kolay önemli olan sonuçlardır.

2-Rusya bu işgali planladı mı, kendiliğinden duygusal refleksler ile mi yaptı?

Görünen o ki Rusya'nın bir planı var. Bu planı adım adım zaten uyguluyor. Gürcistan, Kırım, Ukrayna ve yarın başka yerler.

3-Rusya 21. yüzyılda bir ülkeyi işgal etme cesaretini nasıl buldu? Bu hamle Putin’in deliliğimi?

Bu hamle Putin’in deliliği gibi görünmüyor. Çünkü Rusya kendi iç hazırlıklarını yapmış durumda.

Ekonomik, siyasi ve askeri hazırlık yanında propaganda argümanı olarak kullanılabilecek tarihsel sebepler oluşturmuş.

Putin otokrat bir rejim inşa ederek iç sesleri bastırmış. Ekonomik olarak kendini güvende ve güçlü hissetmekte.

Başta doğalgaz, petrol, metal ürünleri, tarım, kimyasal ürünler, mücevher ve değerli taşlar, makina ve ekipmanlar, plastik ve kauçuk, hayvansal kökenli ürünler konusunda ciddi üretimi var. Ülke kendi kendine yettiği gibi yukarıda sıraladım ürünleri ihraç etmekte. Petrol, doğalgaz konusunda dünya pazarının yüzde 45’i civarında bölümünü kendi elinde tutuyor. Askeri ve savunma konusunda ciddi bir satıcı. Mesela S-400 füzeleri meselemiz var.

Ülkede bir nispi refah var. Demokrasi indeksinde ise Rusya 167 ülke içinde 124. sırada. Otorite ülkeler kategorisinde.

Ekonomik, askeri, siyasi ve propaganda olarak Putin’in bu süreci planladığı görülmekte.

4-Rusyanın en büyük müşterisi kimler?

Avrupa’da Almanya, İtalya, Fransa, İngiltere, Hollanda. Asya’da Çin, Hindistan, İran, Türkiye, Japonya.

5-Eğer Rusya doğalgaz satmıyorum derse dünyada ne olur?

Almanya Rusya’dan yüzde 40 civarında doğalgaz satın alıyor. İtalya, Fransa ve Hollanda iyi bir müşteri.

Diyelim üç ay doğalgaz temin edemezlerse bu ülkelerde ne olur?

Fabrikalar batar, işçiler işsiz kalır. Ekonomik döngü ve hizmetler ciddi şekilde darbe alır. Büyük bir kaos olur. Bu kaos ise Almanya'ya ittifaklarının vereceği ekonomik sübvansiyon ile tamir edilemez. Düşünün Almanya’da elektrik yok. Bir ay dahi elektrik olmasa ülkenin içinde olacağı kaosu düşünün. Gündelik hayat, iletişim, güvenlik ne ölçüde etkilenir?

6-Diyelim ki alternatif bir doğalgaz tedarik planı kurmaya kalkıştılar nasıl olur?

Bu kısa vadede kurulamaz. Suudi Arabistan, Katar, Amerika gibi ülkelerden gemi filoları ile taşıma yöntemi mümkün. Bu ihtiyacın yüzde 20'sini dahi karşılayamaz. Kiralanacak gemi filoları dahi bu meseleyi çözemez. Bir yerde vana var, bir yerde taşıma petrol var. Hesabı buradan yapabilirsiniz.

7-Rusya Türkiye'nin bir ay doğalgazını keserse ne olur?

Ülke batar. Harbi batar. Evlere dahi elektrik verilemez. Fabrikalar çalışmaz. Çünkü Türkiye, İran'ın birkaç haftalık doğalgaz kesintisini dahi yönetemedi. Her ülkenin doğalgaz stoku vardır. Erdoğan rejiminin para bulma telaşında bu stoku dahi tükettiğini görüyoruz. Doğalgaz, elektrik, turizm ve tarımsal ürünlerde ilk haftada büyük kaos oluşur. Türkiye iklimine rağmen bir tarım ülkesi değildir. Buğdayı dahi Rusya'dan alıyor.

8-Biden’ın açıklamaları ne anlama geliyor?

Biden orta ve uzun vadede Putin’i devirme planı oluşturacaklarını mealen söyledi. Kısa vadede ciddi bir yaptırım görünmüyor. Ekonomik ve bankacılık işlemleri üzerinden yaptırım yapmayı deneyecek. Rusya'yı pek zarara uğratmaz bu yaptırımlar.

Bu orta vadeli bir çözümdür. Kısa vadede işgali kınamakla yetindi.

9- Rusya'nın dostları kimlerdir? Ne tür bir dostluk var?

Çin, Hindistan, İran ve hatta Almanya olmak üzere onlarca küçük ülke. Suriye, Kazakistan, Azerbaycan, Belarus, Venezuella, Küba.

Sadece Çin-Rusya dostluğu ve ittifakı dünyanın önemli bir pazarını yönetmek anlamına gelir.

10- Dünya Rusya'nın Ukrayna işgaline yeterli tepkiyi gösterdi mi?

Elbette hayır. Başta Avrupa ülkeleri olmak üzere, Rusya ile ticaret yapan ülkeler, korkak, ürkek kendi çıkarlarını koruyacak şekilde konumlandılar.

Almanya, Türkiye çekimser davranırken, Çin, Ukrayna'ya Rusya ile direk diyalog kurması gerektiği söyledi. Dünya devletleri ve sermaye grupları bu işgali kınayarak kabul etmiş durumdalar.

Bu savaşı halklar durdurabilir. Halklar protesto gösterileri yoluyla hukümetlerine baskı yapabilirler. Fakat bu ölçekte bir duyarlılık yok. Küçük ölçekli protesto gösterileri yapıldı. Bunların içinde en değerli gösteri Rusya’da olandır.

Sonuç olarak dünya bu işgali kınayarak kabul etmiş görünüyor.