Pazar günü ikinci turu yapılacak Brezilya seçimleri Latin Amerika’nın en büyük ülkesinde ve tüm kıtanın geleceğinde büyük bir değişimin başlangıcına neden olabilir. İkinci turuna iki adayın kaldığı seçimlerde İşçi Partisi adayı Lula da Silva ile Liberal Parti adayı Jair Bolsonaro yarışıyor.
Seçimin ilk turu;
İlk turda büyük bir heyecan yaratan ve kazanacağına kesin gözü ile bakılan İşçi Partisi adayı Lula %50 bandını geçemedi %47.94 oy oranında kaldı. Bir önceki devlet başkanlığını devam ettirmek isteyen Bolsonaro ise %43.62 oy oranında kaldı. Seçime katılan ve kader belirleyici oylar alan Brezilya Demokratik Hareketi adayı Simon Tebet %4.21, Demokratik İşçi Partisi adayı Ciro Gomes %3.05oy aldı. Ülkede birçok komünist ve sosyalist partinin ortak adayı olan Lula da Silva 2 ekimde gerçekleşen ilk tur seçimlerinde Orta ve Kuzey Brezilya’da ki eyaletlerde ipi göğüsledi. Yerlilerin ve yoksulların çok büyük desteğini aldığı görülen Lula da Silva eski başkanlığı döneminde eleştirildiği konularda çok ciddi öz eleştiri verdiğini belirti. Aşırı sağcı konumda yer alan Bolsonaro ise valiliklerde ve Güney Brezilya’da yarışı önde bitirdi. Beyazların ve ülkede ki orta sınıf ve zengin kesimin yoğun desteğini alan ve seçimlere çok ciddi kamu gücü ile giren Bolsonaro bir çok yasakçı ve sansürcü yasayı kendi döneminde onayladı. Seçim güvenliğini bile sorgulatmaya götüren bu yasalar altında gidilen gergin seçimin ikinci turu öncesi adaylar 2 kez televizyon karşısında bir birlerine rakip oldular, Lula’nın açık ara başarılı olduğu tv performansı sonrası ikici turda seçimi 7-8 puan farkla kazanması bekleniyor.
Seçimin ilk turunda kader oylarını alan Simon Tebet ve Ciro Gomes ikinci turda Lula da Silva’yı destekleyeceklerini açıkladı. Seçime kendi adayı ile giren Brezilya Komünist Partisi ’de ikinci turda Lula da Silva’yı destekleyeceğini açıkladı.
Lula’nın yükselişi Bolsonaro’nun çöküşü;
Pandemi sonra ciddi anlamda yoksulluğun artığı Brezilya’da yaşam standartları yoksullar için çok daraldı. Çöken sağlık sistemi, durağan ve gerileyen turizm sektörü ve yerlilere üzerine çıkan baskıcı yasalar ile gidilen 2022 seçimleri ülkede çok ciddi yoksullaşmaya karşı Bolsonaro hükümetini geriletti. Eski devlet başkanı olan ve bir dönem hapse giren Lula da Silva ülke muhaliflerinin ortak siyasi figürü olarak muhalefetteki sosyalistlerin adayı olarak ön plana çıktı. Bir çok alanda yoksulluk ile mücadeleyi hedefleyen Lula’nın ekonomik programında kamunun faşizmden arındırılması, mali ve ekonomik bağımsızlık, kamunun güçlendirilmesi, komşu ülkelere uygulanan yaptırımları kaldırmak duruyor.
Kolombiya ve Peru’dan sonra Brezilya’da ön plana çıkan sosyalist liderler kıta içi bir dayanışmanın başlamasını sağlıyor. Küba, Nikadagua, Venezuella, Bolivya, Peru ve Kolombiya’da ki sol veya sosyalist hükümetlere Brezilya gibi bölgenin en büyük ülkenin de eklenmesi diğer sağ iktidarlar altında ezilen Güney Amerika ülkelerini kendisine çekebilir. Arjantin, Ekvator, Şili ve Uruguay’da yükselen sol için bu değişimler büyük bir umut ışığı yaratıyor.
Kovid 19 sonrası halkı yoksul olan Brezilya için yeni sayfa açıldı. İnsanlar ekonomik olarak çöküşe geçti, evsiz nüfusu her gün artmaya devam ediyor. Metropol kentlerinde kenar mahalleleri olan Favellalar git gide şehir merkezlerine iniyor. Şiddet ve silahlanma , çeteleşme ve mafyalaşma, kadın cinayetleri ve kadına şiddet gibi konularda sayılar be rakamlar git gide artmakta. Bolsonaro hükümeti halkın sorunlarını çözmek yerine kamu gücünü kullanmaya ve Brezilya’yı bir polis devletine çevirmeye devam ediyordu. Sansür ve yasakçılık diktatörlüğü yaratan liberalizm artık karın doyurmuyor Brezilyada. Ekonomik açıdan ülkenin sürekli yabancı şirketlere peşkeş çekilmesi, yeni bir yıkımı doğurdu Brezilya kendi ekonomik gücünden mahrum ve aşırı borçlu bir ülkeye dönüştü. Nitelikli bir yağmanın önünün açılması başta ABD’li olmak üzere bir çok firmanın Brezilya’da kolay yollu servet edinmesine sebep oldu. Yolsuzluklar ve çeteler ülkesi Brezilya’da Pazar günü yapılacak seçimler tüm dünyanın merak konusu.
ABD’nin adayı Bolsonaro, Çin’in adayı Lula;
Latin Amerika’da çok yoğunlaşan Çin nüfusu bu ülkelerde ki siyasi rekabeti ABD ve Çin rekabetine dönüştürüyor. En son Kolombiya’da Petro Gustavo’nun devlet başkanı seçilmesi ile Çin’in o bölgede ki nüfusu çok artmış durumda. ABD dostluğu ile bilinen Bolsonaro’nun kaybetmesi Latin Amerika’da yeni serüvenin başlangıcı olacağa benziyor. Çin dış işlerinin bu bölgeye iştahı ise her geçen gün artmakta.
Rusya Devlet Başkanı Putin BM konuşmasında BM Güvenlik Konseyine Brezilya’nın da katılmasını istedi. Dış politikada Lula’lı Brezilya Rusya ve Çin eksenine yeni müttefik anlamına gelebilir. Venezüella’ya yaptırımları kaldıracağını söyleyen Lula geçmiş öz eleştirisi ise ABD ile yakınlaşmasıydı. Pazar günü Brezilya’da bir şeylerin değişmesi ümidi ile...