24 Şubat 2022’de dünyaya ismini Rusya - Ukrayna savaşı ile duyuran defacto durumda kabul edilen iki cumhuriyet olan Luhansk Halk Cumhuriyeti (LHC) ve Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin (DHC) siyasi deneyimi üzerinde olan bilgileri detaylandırmaya çalışacağım. 2013'te Ukrayna devlet başkanı Viktor Yanukoviç’e karşı AB destekli Maidan hareketi 2014 şubat ayında Yanukoviç’in devrilmesi ile içinden çıkamayacağı ulusal ve uluslar arası felaketlerin kapısını araladı. Ukrayna’nın en büyük ikinci etnik unsuru olan Ruslara ve diğer azınlıklara yönelik vahşet gün geçtikçe artmaya, Ukrayna’da Neo Nazi taburlar oluşmaya başladı. Nüfus çoğunluğunu Rusların oluşturduğu şehirlerde Anti-Maidan eylemleri başladı. Bu süreç Kırım’ın referandum ile önce bağımsızlığını ilan etmesi sonra Rusya'ya bağlanmasıyla sonuçlanırken Doğu Ukrayna’da Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyeti isimli iki devlet kuruldu.
Bombaların arasında inşa edilen ülke
2014'te başlayan ve yoğun saldırlar altında devam eden Ukrayna’daki bu savaş; 7 Nisan'da DHC, 27 Nisan'da LHC'nin bağımsızlık bildirilerini yayınlanmasıyla on binlerce sivilin öldüğü kanlı bir kapının açılmasına sebep oldu. Saldırılar altında Mayıs ayında hem DHC hem LHC yetkilileri arasındaki birlik konulu toplantılar sonuç verdi. İki halk cumhuriyeti yetkilileri Novorussia Federasyonu ismi ile birleşme kararı aldı ama buna rağmen hem Rusya hem de iç politik rekabetler bu birlik mücadelesini engelledi. İki ülke yönetimsel olarak çok büyük benzerlikler taşıyor olsa da bu iki yönetimin milli ve sınıfsal olarak farklılıkları var.
Halk Konseyi
Her iki cumhuriyetin yönetim ve yasama organını Halk Konseyi isimli meclisler oluşturuyor. Bu konseyler seçim yolu ile seçilen vekiller tarafından yönetiliyor. Bunun yanı sıra iki ülkede merkezden atanan valiler ve seçim yolu ile seçilen belediye başkanları yerel yönetimlerden sorumlu. DHC devlet başkanlığı sistemi ile yönetilmekte... İlk devlet başkanı Alexander Bordai çok kısa süre görevde kalmasının ardından istifa ederek yerini Alexander Zakharchenko’ya devretti. Zakharchenko, suikast sonucu öldürülünceye kadar DHC'nin inşasını sağlayan kişi oldu. Ölümü ile Donbass halkının ulusal kahramanı oldu. 2018’den bu yana devlet başkanlığı görevini Denis Puşilin sürdürüyor. LHC'nin ilk devlet başkanı olan Valery Bolotov ise girdiği çatışmada yaralanmasının ardından Ukrayna’ya esir düştü. Özgürlüğünü kazanmasından hemen sonra Bolotov görevinden istifa etti. Bolotov sonrasında devlet başkanlığına Igor Plotnitsky seçildi ve 2017 yılına kadar bu görevi sürdürdü. Plotnitsky'in ardından göreve gelen Leonid Pasencnik halen devlet başkanlığı görevini sürdürüyor. Halk Konseyinin hükümet üzerinde tam yetkisinin olduğu bu sistem bir çok siyaset bilimci tarafından Neo-Soviyet sistem olarak adlandırılıyor. Ülkelerde her 4 yılda bir idari seçimler yapılıyor.
