Erdoğan rejiminin enstrümanlarından biri olan cemaatler bir kitle hareketi midir? Oy deposu mudur? Toplumsal damarlara sahipler mi?
Türkiye'de ana damar cemaatler vardır. Bu cemaatler dün oluşmadı. Köklü bir geçmişe sahipler. Osmanlıdan bu yana süregelen ana damar cemaatlerin yanında yeni dönem ve Erdoğan rejiminin sağladığı toleranslar ile yeni kurulan cemaatler vardır. Gazeteci İsmail Saymaz bu tür cemaatleri "merdiven altı cemaatler" olarak adlandırdı.
Eğer ana damar cemaatler birer medrese/akademi olma yoluna gitselerdi, teoloji meselesi ve İslam dini alanında derinlemesine çalışmaya yönelselerdi, Türkiye ve İslam dini için bir fayda oluşturabilirlerdi.
Ana damar cemaatler ve köksüz "merdiven altı cemaatler" öncelikle devlette kadrolaşmaya, mümkün ise bu yolla devleti ele geçirmeye çalıştılar. Tarih boyunca bu meseleyi başat dert edindiler. Yeni bir durum değildir. Ayrıca ticarete de el attılar. Devlette kadro yerleştirmeye çalışan birer holdinge dönüşen bu cemaatler gerçekten güçlü mü?
Türkiye'de cemaatler esasında birer kadro hareketidir. Kitleselleşmeleri ise devlet izniyle paraleldir. Dolayısıyla gerçek toplumsal destekleri yüzde 3 bile değildir. Yüzde 3 yaklaşık 2 milyon oya tekabül eder.
Hem devleti ele geçirmeye niyetli hem kendi dünya görüşünü topluma yaymaya niyetli, hem de asimetrik ticaretini yapmaya hevesli bu gruplar siyaset kurumu ile kaçak güreşiyorlar. Çünkü ülke yönetmek siyasetin işidir. Hem seçimlere girmeyecek hem de tüm bunları isteyecek, en hafifi ile buna kaçak güreşme denir.
Geçmişte hükûmetler ile ölçülü bir alışveriş bağlamında faaliyet yürüten bu gruplar bugün tüm geleceklerini Erdoğan rejimine ipotek ettiler. Dolayısıyla burada bir tehlike vardır. Bu grupların Erdoğan rejiminin milis gücüne dönüşme potansiyelleri vardır. Eğer Erdoğan rejimi sandıkta kaybederse mafya, cemaat ve başka hukuk dışı oluşumlar ittifakı Erdoğan'ın gitmesine izin verecek mi? Mesele Erdoğan'dan da büyük.
Yurttaşların kararı önünde hiçbir hukuk dışı oluşum uzun soluklu duramaz. Fakat tahribat yaratır. Burada işte bu tahribat olasılığına dikkat çekmek istedim.
