Devletlerin halklarına karşı yalanları, ikiyüzlülükleri bir ya da birkaç ülkeye özgü bir olgu değil. Bu durum yeryüzündeki tüm devletlerin genel nitelikleri arasında.

Bilgi devletin tekelinde olduğu, bilgi kaynağının devlet olduğu bir ülkede, halkın gerçek bilgileri öğrenebilme olanağı olamaz. Böyle bir ülkede halkın, denetim kurumlarının yönetimi denetleyebilmesi olanaksızlaşır.

Gerçeklerin konuşulması, yayılması yönetenlerin işlerine gelmiyor. Devletlerin de hiç istemedikleri bir durum.

Kitle iletişim araçları yönetici kesimin elinde, denetiminde olunca, bu durum bilginin tekelleşmesine, gerçekliğinin yitmesine neden oluyor. Birileri konuşuyor, kendilerinin uygun buldukları bilgileri açıklıyor, yayıyor, geniş yığınlar bu bilgileri içselleştirmek, benimsemek, bu bilgiler doğrultusunda davranışlar sergilemek zorunda kalıyor. Karşı bilgiyi, gerçek bilgiyi yayma, kitlelere, insanlığa ulaştırma olanaklarından yoksun oldukları için edilgen biçimde yaşıyorlar.

Ülkemizi yöneten erkin, bilgiyi tek elde toplama, tek elden yayma çabaları için yeni girişimler peşinde olduğu anlaşılıyor.

“Tüketici enflasyonunu, bağımsız kuruluşların açıkladığı rakamların çok altında açıklayan, iktidarın neden olduğu ekonomik yıkımı yayımladığı düşük yüzdeli istatistiklerle örtmeye çalışan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) veri paylaşımında tekel konuma getirilmek isteniyor. İktidar, rahatsızlık duyduğu istatistiki verileri paylaşanlar için hapis cezası getirmeye hazırlanıyor. Son olarak Mart ayında tüketici enflasyonunu yüzde 61 olarak açıklayan TÜİK’e karşılık, Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) gerçek enflasyonun yüzde 142 olduğunu duyurdu.

İktidara yönelik tepkilerin artmasının ardından harekete geçen AKP Grubu tarafından henüz taslak aşamasında olan teklife göre; çevre, demografi, fiyat, işgücü, tarım ve ulusal hesaplar alanlarında TÜİK tarafından üretilen istatistiklere alternatif oluşturacak şekilde istatistiki sonuçlar içeren araştırmalar kamuoyuna açıklanmadan önce bunların kapsamı, örnekleme yöntemi, örnek hacmi, veri derleme yöntemi ve uygulama zamanını gösteren metodolojisi onaylatılmak üzere TÜİK’e başvurulacak. TÜİK’in referans olarak alınmadığı istatistiki verileri paylaşanlar 1 yıldan 3 yıla kadar hapisle cezalandırılabilecek”.(1)

AKP-MHP yönetiminin bilgiyi tekellerine alma peşinde oldukları görülüyor. İstedikleri bilgileri yayacaklar, istemedikleri bilgilerin yayılmasını önleyecekler. Yaydıkları bilginin yanlış, gerçek dışı bilgiler olduğu konusunda kimse bir şey yazamayacak, bilgilerin gerçek olup olmadığı konusunda araştırmalar yapamayacak, gerçek dışı bilgileri yalanlayacak girişimlerde bulunamayacaklar.

Türkiye Cumhuriyeti’nde, 2022 yılının “Mart ayında tüketici enflasyonunu yüzde 61 olarak açıklayan TÜİK’e karşılık, Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) gerçek enflasyonun yüzde 142 olduğunu duyurdu”. İki bilgi kaynağı arasında uçurum var. Devlet, TÜİK gerçek fiyat artışları %61 olmasına karşın, %142 olarak açıklayan bir kurum varsa, bağımsız yargı organı önünde bunun bedelini ödetsin, gerekli yaptırımları uygulasın. Ama, gerçek enflasyon %142 iken bunu %61olarak açıklayan bir kurum ya da yetkililer varsa, bunlara da bu gerçek dışı bilgiyi açıklamanın bedeli ödetilsin. Kamuoyunun gerçek bilgi edinmesi ancak bu denge kurularak sağlanabilir.

Wikipedia’nın verdiği bilgiler de işlerine gelmedi. İki yıla yakın Dünya çapında veri paylaşan bu kaynağın, iki yıla yakın bir süre ulaşımına engel konuldu. Sonunda küresel düzeyde dolaşımda olan bu veriler kuşa çevrilerek “Wikipedia TR” adlı bir bilgi kaynağı üretildi.

Bu çaba ülke içinde ya a dışında bilgi üretimin tek elde toplanmak istenmesinin somut bir örneği.

İnsanların doğru, gerçek bilgi edinme hakları, en doğal, en önemli insan hakları arasında.

Geniş halk yığınları gerçek dışı bilgilerin etkisi altında suskun, edilgen yığınlar durumuna dönüştürülerek kolay yönetme çabalarının ülkeyi, insanlığın gelişim aşamalarına taşıma olanağı yok.

Bilgiyi yayma tekelinin kırılması, bilginin özgürce yayılmasının sağlanması gerekirken tersini yaparak, bilgiyi tek elden yayma yoluna gidilmesi ülkelere, ülkelerin geniş halk yığınlarına iyilik getiremez.

-----------------------------------------

1.       BirGün Gazetesi, Gerçeğe ambargo, 15.04.2022