1950’lerde bilgisayarların gelişmesinin ardından hayatımıza giren; daha sonra 1980’lerde mobil telefonların ortaya çıkışıyla ceplerimize kadar giren internet sizce ne kadar güvenli? Mobil cihazınızdan ya da bilgisayarınızdan internete bağlandığınızda, siz ve internet hiçbir şekilde baş başa kalmıyorsunuz.
İnternet Nasıl Çalışır?
İnternet bilgisayarlardan oluşan global bir ağdır ve her bilgisayar birbirine bağlıdır, bu sebepten ötürü her bilgisayarın eşsiz bir adresi olmalıdır. Bu adres, internet protokolü adı verilen IP adresidir ve bir seri sayıdan oluşur. Bu sayılar her zaman eşsizdir. Eğer internete internet servis sağlayıcınız üzerinden bağlanıyorsanız, internet servis sağlayıcınız sizin kullandığınız her bir cihaza ayrı ve eşsiz bir IP adresi atar. Eğer internete LAN, yani yerel ağ sunucusu ile bağlanıyorsanız, bilgisayarınızın hiç değişmeyecek bir IP adresi olabilir ya da bir dinamik bilgisayar yapılandırma protokol sunucusundan geçici bir IP adresi edinebilir. Ne olursa olsun, kullandığınız cihazın her zaman bir IP adresi olacaktır.
Peki, bilgisayarınız diğer bilgisayarlarla nasıl iletişime geçiyor? Bu iletişim, IP adreslerinin eşsiz olması sayesinde kullanılan bağlantı protokolleri aracılığıyla gerçekleştiriliyor. Her bilgisayarda ya da mobil cihazda o cihazın işletim sisteminde bir bağlantı protokolü vardır.
Bu iletişimde gönderilen mesajlar, yani veriler, paket adı verilen data kümeleri halinde bir bilgisayardan diğer bilgisayara iletiliyor.
İnternet üzerindeki bu paketler bir bilgisayardan diğerine nasıl transfer ediliyor? Öncelikle bilgisayarınız ve internet arasındaki fiziksel bağlantı internet servis sağlayıcınız aracılığıyla kuruluyor. İnternet servis sağlayıcınızın sağladığı modem üzerinden internet servis sağlayıcınızın sunucusuna iletilen paketler oradan da farklı yönlendiriciler ile transfer edilerek hedefine ulaşıyor.
Bu sırada bu veri paketlerindeki verileriniz ve bilgileriniz şifrelenmiyor ve korunmuyor. İnternet servis sağlayıcınız sizin kişisel bilgilerinizi, parolalarınızı, kredi kartı gibi hassas bilgilerinizi, internet aktivitelerinizi izleyebilir ve kaydedebilir. Bu sırada, bu internet servis sağlayıcınızın sağladığı ağa üçüncü partiler tarafından müdahale edilebilir; bilgileriniz bilgisayar korsanları tarafından çalınabilir veya kaydedilebilir.
Siz internete bağlanırken, internet ile aranızda sadece internet servis sağlayıcınız olmuyor. Bu yüzden, internet aktivitelerinizi güvence altına almak için alabileceğiniz birkaç önlem var:
1. Ortak Wi-Fi Ağlarına Bağlanmayın
Alışveriş merkezi veya kafelerde hizmete sunulan ağlara birçok kişi bağlanmaktadır ve bu ağlar art niyetli kişiler tarafından kolaylıkla erişilebilir ve bilgileriniz ve internet aktiviteleriniz gözetlenebilir veya çalınabilir. Bu sebepten ötürü, ortak wi-fi ağlarına bağlanmaktan kaçının.
2. VPN Kullanın
VPN dediğimiz sanal özel ağ teknolojisi bilgisayarınız, internet servis sağlayıcınız ve internet arasında tünel adını verdiğimiz iletişim protokolleri oluşturarak bilgilerinizin bu tünel aracılığıyla şifrelenmiş paketler olarak iletilmesini sağlar ve internet servis sağlayıcınız, bağlandığınız ağı gözetleyen üçüncü partiler ya da herhangi biri bu şifrelenmiş paketlerdeki verileri görse bile okuma imkanı bulamaz çünkü bu veriler şifrelidir.
VPN ile veri güvenliğinizi sağlayabilir, IP adresinizi gizleyebilir, konumunuzu bu şekilde sanal olarak değiştirirken aynı zamanda verilerinizin gözetlenmesine veya çalınmasına engel olursunuz.
3. HTTPS Olmayan Siteleri Kullanmayın
URL’sinde HTTPS ‘’Hypertext Transfer Protocol with Secure Socket Layer’’ - Güvenli metin aktarım protokolü- gördüğünüz siteler güvenli sitelerdir. HTTPS bağlantısı olmayan siteler kullanmaktan kaçının çünkü bu tip siteler ile paylaştığınız bilgiler suistimal edilebilir.
4. Gizli Pencere Kullanın
Her tarayıcının internet aktivitelerini kaydetmeyen bir versiyonu bulunmaktadır ve bunlar Incognito Mode -Gizli Pencere- olarak bilinir. Tarayıcınızı bu şekilde kullanarak internet aktivitelerinizin kaydedilmesini, web sitesi çerezlerinin bilgisayarınıza kaydedilmesini, doldurduğunuz formlardaki bilgilerin kaydedilmesini engelleyebilirsiniz fakat bu, VPN kadar güvenli bir yöntem değildir çünkü aktiviteleriniz ziyaret ettiğiniz bilgisayarlardan gizli değildir.
