Eğer bu ani şaşkınlık cümlesini sarf ediyorsanız istemediğiniz bir gebelik durumu ile karşı karşıyasınızdır. Özellikle planlanmadan zamansız kalınan gebelikle bir çok sosyal ve ekonomik ağırlığı beraberinde getirecektir. Bir çok neden istenmeyen gebeliklerin nedeni olabilir ve gebeliğin sonlandırılması yani kürtaj yaptırmak zorunda kalabilirsiniz.
- Boşanma arefesinde yaşanan gebelikler,
- İşinizin yoğunluğu,
- İşinizin gebe kalmak için uygun olmaması,
- Hali hazırda yaşadığınız bir hastalığın tedavisini alıyorsanız,
- Zaten hali hazırda yeterince çocuğunuzun olması,
- İleri yaştaysanız,
- Tecavüz,istismar gibi adli nedenler vs. nedenler gebeliğin arzulanmadığı hallerden bir kaçıdır.
Koruyucu hekimlik tıpta çok önemli bir yer tutar. Bu istenmeyen tatsız durumu yaşamamak için yine koruyucu önlemler vardır. Eğer gebelik düşünmüyorsanız işi şansa bırakmamalısınız çünkü gebelikler beraberinde birçok sorunu beraberinde getirir.
Gebe kalmamak için yapılan koruyucu önlemlere doğum kontrol yöntemleri diyoruz. Dilerseniz doğum kontrol yöntemlerini sizi sıkmadan gözden geçirelim.
Doğum Kontrol Yöntemleri
Doğum kontrolü en eski insanlık tarihinden beri çok önemli bir yere sahiptir.
Günümüzde modern doğum kontrol yöntemleri mevcuttur. Modern doğum kontrol yöntemi sağlamak için birçok farklı uygulamalar geliştirilmiştir. Bunlar hormonal ve hormonal olmayan yöntemler olarak ikiye ayrılır. Hormonal doğum kontrol hormonal ilaçlar kullanılarak yapılır. Bunlar arasında doğum kontrol hapları, aylık ve üç aylık iğneler, acil doğum kontrol hapları cilt altı uygulanan implantlar ve hormonlu spiral ‘dir. Hormonal olmayan yöntemler ise hormonsuz spiral, erkek ve kadın prezervatifleri, spermasitler ve tüp bağlanması’dır.
Doğum kontrol yöntemlerinin bir başka sınıflandırılması ise acil doğum kontrol yöntemi ve uzun vadeli doğum kontrol yöntemleri olarak ikiye ayrılır. Doğum kontrol yöntemlerine şimdi kısaca göz atalım.
Hormonal doğum kontrol yöntemleri:
Acil doğum kontrol yöntemleri
Hazırlık olarak cinsel ilişkiye girdiyseniz acil doğum kontrol yöntemlerine ihtiyaç duyabilirsiniz. Acil doğum kontrolü hormonal tek doz ilaçla sağlanabilmektedir. Burada önemli olan cinsel ilişkiden en geç 72 saat içinde almanız gerekmektedir. Ayrıca ayda sadece bir kez bu yöntemden faydalanabilirsiniz. Diğer acil doğum kontrol yöntemi ise spiral taktırmaktır. Cinsel ilişkiden sonra 5 gün içinde taktırmanız gereklidir.
Doğum kontrol hapları(oral kontraseptifler)
Doğum kontrol hapları içerdikleri düşük doz hormonla yumurtlamayı baskılar ve rahim içini gebeliğe elverişsiz hale getirir. Adetin ilk 3 günü başlanır. Sürekli kullanılan veya bir hafta ara verilerek kullanılan çeşitleri vardır. Genellikle adet gün ve miktarını azaltırlar. Bu ilaçlar yumurtalık kisti ve polikistik over hastalığında da kullanılır. En büyük zorluğu kullanımındaki zorluktur. Çünkü her gün aynı saatlerde içilmelidir.
Aylık ve üç aylık iğneler
Aylık iğnelerde iki tip hormon (östrojen ve progesteron) bulunurken üç aylık iğnelerde tek tip hormon(progesteron) bulunur. Aylık iğne her ay adet gördüğünüzde yaptırılır. Depo hormon iğneleridir. Yapılan hormon yavaş salınımla salınarak aynı doğum kontrol hapları gibi yumurtlamayı ve rahim iç zarını baskılar. Üç aylık iğneler de yine depo tip iğnelerdir. Yapılan iğneden sonra yavaş salınımla benzer etkiler göstererek doğum kontrol sağlar. Üç aylık iğneler adet düzensizliği ve kıllanma artışı yapabilmektedir.
İmplantlar
Cilt altına takılan hormonlu küçük çubuklardır. Yaklaşık 5 yıl korur. Adet düzensizliği ve kıllanma artışı yapabilir.
Hormonlu spiral
Üzerinde hormon olan spirallerdir. Yaklaşık 5 yıl koruma sağlar. En büyük dezavantajı spiral takılı olduğu sürece adetin az miktarda gelmesidir. Normal spiral gibi rahim içine yerleştirilir. Bazı jinekolojik hastalıklarda da kullanılmaktadır.
