Diyarbakır’da Ortadoğu’nun en büyük Ermeni Kilisesi olan ve restore edilerek 30 yıl aradan sonra ilk kez yarın ibadete açılacak Giragos Ermeni Kilisesi, barış ve kardeşlik dualarıyla kutsandı.

Diyarbakır’da Sur İlçesi’nin Fatihpaşa Mahallesi’ndeki, Ortadoğu’nun en büyük Ermeni Kilisesi olarak bilinen ve 1915 yılına kadar metropolitlik olarak kullanılan Surp Giragos Kilisesi, kutsandı. Türkiye Ermenileri Patrik Genel Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan tarafından yönetilen ’Odzum’ törenine, New York Patriği Başepiskopos Khajag Barsamyan, Washington Patriği Başepiskopos Viken Aykazyan, Halep Patriği Episkopos Şahan Sarkisyan ile Episkopos Sahak Maşalıyan eşlik etti. Törenle birlikte, ilk kez bir kilise, 5 din adamı tarafından takdis edildi.

Törene aralarında Mardin Süryani Metropoliti Mor Filüksinos Saliba Özmen, Bağımsız Diyarbakır Milletvekili Leyla Zana, BDP Milletvekili Altan Tan, Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir, Diyarbakır Emniyet Müdürü Mustafa Sağlam, Sur Belediye Başkanı Abdullah Demirbaş ile Türkiye ve dünyanın dört bir yanından gelen bin kişilik Ermeni grubu katıldı. Birçoğu Diyarbakır’da doğan Ermeniler, yıllar sonra kilisenin ibadete açılması karşısında göz yaşlarını tutamadı.

ÇAN SESİ KELDANİ KİLİSESİ’NDEN
Surp Giragos Kilisesi’nin çanı bulunmadığı için, tören başında yakınındaki, Mor Petyun Keldani Kilisesi çanlarını çaldı. Bahçesinde ’Diyarbakır Ermenileri’ isimli fotoğraf sergisinin açılışı yapılan ve 350 yıllık tarihi bulunan Surp Giragop Kilisesi’nde kutsama törenine katılanlar hep birlikte dualar okudu.

BAYDEMİR KİLİSEDE CEMAATE SESLENDİ: SİZ GİTTİKTEN SONRA BARIŞI YİTİRDİK
Akşam duasının okunmasının ardından konuşan Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir, aziz Mezopotamya coğrafyasının kadim kenti Diyarbakır’da ezan sesi ile çan sesinin bir kez daha buluştuğunu söyledi. Kilisenin içinde Ermeni cemaatine seslenen Baydemir, Ermenilerin göç etmek zorunda kaldıklarını belirterek, "Siz bu kentten gittiğinizde, bu kentin gülleri soldu. Siz bu kentten gittikten sonra bu kentin çok sesliliği, tek sesliliğe, cılız sessizliğe dönüştü. Siz gittikten sonra bu kent yoksullaştı. Ve siz gittikten sonra biz barışı yitirdik. İnşallah sizlerle birlikte bir kez daha hep birlikte barışı yakalayacağız" dedi. Baydemir, barışı ve kardeşliği asla bırakmayacaklarını belirterek şöyle dedi:

SİZLERLE BİRLİKTE ONURLU BARIŞI TALEP ETTİM
"Konserlerimiz olacaktı ama kendi evimizde birbirimizi ağırlayacaktık. Bir kez daha zor ve zahmetli bir zaman döneminden geçiriyoruz. Maalesef her iki taraftan, Türkiye’nin dört bin yanında ailelerimizin ocaklarına ateş düşüyor. İnsanlarımız, kardeşlerimiz maalesef yaşamını yitiriyor. Yaşamını yitiren bütün insanlarımızın, kimliğine ve mesleğine bakmaksızın, bütün insanlarımızın anısına, barış olsun istenciyle eğlence programlarımızı iptal ettik. Ama inşallah bir dahaki gelişte görkemli bir barışı yaşayacağız. O zaman hep birlikte, 32 dişimizle birlikte güleceğiz. Allahın evi olan bu kutsal mekanda, ben, nasıl Ulu camide, Ahmede Hani’de rabbime yalvarıp onurlu barış talep ettimse, bugün sizlerle birlikte onurlu barışı talep ettim. Onurlu bir barış için dua ettim. Patrik hazretlerinin duası için de yüreğimden amin dedim. İnşallah hep birlikte barışı, kardeşliği yaşayacağız. Yaşasın buluşmamız."

İBADET YERLERİ EN BÜYÜK ZENGİNLİĞİMİZ
Süryani Mardin Metropoliti Saliba Özmen de Diyarbakır için önemli ve tarihi bir gün olduğunu söyleyerek Surp Giragos Kilisesi'nin yıllardan sonra ilk defa güzel bir şekilde hizmete açıldığını anımsattı. Özmen, “İnşallah önümüzdeki dönemlerde artık kilisemizde Ermenice, Kürtçe, Süryanice rabbimize dualar sunacağız” dedi. İbadet yerlerinin; Diyarbakır, Mardin ve bölgenin diğer illerinde Ermeniler, Süryaniler ve diğer etnik unsurlar için önemli, tarihi yerler olduğunu söyleyen Özmen “Bu ibadet yerlerini ayakta tutmak ve bu zenginliğimizi hep beraber yaşatmak hepimizin ana görevlerindendir. Bugün çok değerli ermeni kardeşlerimizin sevinci bizim sevincimizdir. Bu kilisenin iri taşlarında her dönemde duaların yükseldiği bir mekan olduğunu görmek büyük mutluluktur.

Kilisenin kendileri açısından önemli olduğunu dile getiren Ermeni yazar Mıgırdiç Magrosyan, “Buranın açılmasından mutluluk duydum. 30 yıl aradan sonra ibadete açılması Ermeni cemaati açısından büyük önem taşımaktadır. Burada eski cemaati bulamayacağız. Ancak bu tür ayinlerde cemaatler bir araya geliyorlar. Kilisenin ibadete açılmasında emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz.”

BARIŞ VE KARDEŞLİK DUASI
Başepiskopos Aram Ateşyan törenin sonunda, kilisede bulunanları ’Barış ve Kardeşlik’ için dua etmeye çağırdı.

BUGÜN PAZAR AYİNİ YAPILACAK350 yıllık tarihe sahip olan Surp Sarkis Giragos Küçük Ermeni Kilisesi Vakfı’nca 3 yıl önce yapılan ön incelemeden sonra başlayan restorasyon için yaklaşık 3.5 milyon dolar harcanmış.

Kültür Bakanlığı’na restorasyon için başvuran vakfa, ‘Biz restore edersek müze olur’ cevabı verilmesi üzerine Türkiye, Avrupa ve Amerika’da bağış geceleri düzenlenmiş. Gerekli para toplanamayınca Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir de belediye bütçesinden 1 milyon liralık katkı sunmuş.

Açılış ayinini kendisi de Diyarbakırlı olan Türkiye Ermenileri Patrikliği Patrik Genel Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan yaptı.

Surp Giragos Kilisesi 350 yıllık bir geçmişe sahip. 1915’teki ‘tehcir’e kadar metropolitik kiliseydi. 1. Dünya Savaşı’nda Alman Karargahı, daha sonra da Sümerbank’ın pamuk deposu olarak kullanılmış.

1883’te Ermeni usta Tavit Hızırcıyan tarafından yapılan altın haçlı Çan Kulesi 1915’te kentteki minarelerden yüksek olduğu gerekçesiyle top ateşiyle yıkılmış. 29 metrelik bu kule de tekrar yapılacak. Kilise bugün de Ermenilerle yine bir Pazar ayinine tanıklık edecek.