Ümit Kıvanç / Radikal

*Darbe ve toplumsal destek

HDP ile açılan barışçı, kitlesel, çoğulcu, demokratik mücadele yolu Kürtlerin haklarına kavuşmasını isteyen Türklere de nihayet içinde kendilerini "doğru yerde" hissedecekleri bir alternatif sundu. Şu anda AKP ile bütün yerleşik güçler arasında bir anda kuruluveren darbe ittifakının başlıca derdi budur.

Tayyip Erdoğan kimi zaman hakikati isabetle ifade edebiliyor. Gerçi kendi kelimeleriyle değil; genellikle bildik deyimleri kullanıyor; yine de, toplumumuzun diline hakimiyetteki ortalamasıyla kıyaslarsak, onu başarılı saymamız gerekir.

Meselâ işçilere, “Ayaklar baş mı olsun!” diye posta koymakla, -yani ayrı yazılan “mı”yı saymazsak topu topu üç kelimede- sadece hükümetin ekonomi politikasını tasvirle yetinmemiş, yönetenlerin “üsttekiler”le aynı safta bulunduğunu da hatırlatmış, insanımızın kendinden “aşağı” gördüğü birileri etrafta olmazsa nefes alamadığına atıf yapmış, böylece toplumumuzun geleneksel eşitlik düşmanlığını damıtmış, sınır aşarak, neoliberal felsefenin temel dayanağına atıfta bulunup gelenekseli güncelle sentezlemişti.

Şu anda AKP önderliği iktidarını sürdürmek uğruna hepimizi ateşe atarken de, son birkaç haftadır olan biteni kökünden kavramamızı şu özlü sözle sağladı cumhurbaşkanı – çözüm süreci dönemini kastederek: “İşler çığırından çıkmıştı.”

Böylece yine üç kelimede -üstelik bu defa, ayrı mı bitişik mi yazılacağını onyıllardır belleyemediği için bir milleti hep utandıran, bir görüşe göre de, bu tür bir utanç tanınmadığı, bilinmediği için hep yanlış yazılan “mı”yı araya katmadan- yaprağına dalına takılmayıp hakikatin yine kökünü görebilmemizi sağladı.

Haklı. Bence de çığırından çıktı.
Çünkü bu devletin en köklü, mevcut iktidarın en büyük korkusu gerçek oldu. Türkiye'nin en güçlü ve örgütlü muhalefetini vücuda getiren Kürtlerle, Türk toplumunun -ve değişik azınlıkların- çoğulcu bir toplum hayatı, özgürlük, demokrasi isteyen kesimleri biraraya geldi. Memleketi 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana yöneten Türk sağı, tıpkı sözde düşmanı askeriye gibi, en çok bundan korkar. Türkiye Cumhuriyeti devleti, Kürtleri ve toplumsal muhalefeti her türlü hukuksuzluk, baskı, gerekirse cinayet, katliam gibi “yönetim araçları” ile, meşru-olağan siyasî-toplumsal mekanizmaların dışında tutmak üzere programlanmıştır. (Asker Kandil'i bombalarken polisin Gazi Cemevi'ni yaklaşık iki buçuk gün boyunca gaza, plastik mermiye boğması, bu “program” içerisinde, devletin Türk sağının desteğine güvenebilmesi için Alevilere verilmiş özel kurban rolünün yeni bir simgesi.)

Duvar bir yerinden çatladığında devlet ve Türk sağı paniğe kapılır. Demirel kadar duygusallıktan uzak, soğuk akıl-mantık adamı bir politikacının, Deniz'lerin idamını onaylarken iki elini birden kaldırması tesadüf değildi.

HDP'nin -kendisine karşı yapılan onlarca saldırıya, sabotaja, linç girişimine, cinayetlere, katliamlara rağmen- seçim sürecindeki dirayetli, sabırlı, bu yüzden de çok güçlü barışçı tutumu, muhtemelen devletin en güçlü ve kirli odaklarında ciddî paniğe yolaçtı. Hele bu muhteşem performansın Türk toplumunda da karşılığı olduğunun görülmesi, HDP'nin seksen milletvekiliyle Meclis'e girmesi, bu paniği kapitone duvar panolu, bol bayraklı pek çok toplantı salonuna yaymıştır.

Abdullah Öcalan'ın “demokratik özerklik” perspektifinin “resmîleşmesinden” sonra, Kürt hareketinin bir aşamada silah bırakıp Türkiye'deki global demokrasi mücadelesinin -muhtemelen en etkin- unsuru haline gelmesi aslında kaçınılmaz. Devlet ve sağcıların hayatına daha çok kâbus olarak girebilecek bu ihtimal, eğer ciddi bir sabotajla ortadan kaldırılmazsa, HDP'nin kısacık pratiği de gösterdi ki, yakın bir gelecekte gerçek olabilir.

Diyarbakır bombası sadece HDP'ye seçim kaybettirme amacına yönelik değildi. Hedeflenen, Kürt halkının “seçiminize de Meclis'inize de!” deyip her yerde isyan etmesi, böylece hem HDP'nin seçim yolunun tamamen tıkanması hem de Kürtlerin mücadelesinin, başta Türkler, başkalarının da katılabileceği bir genel demokrasi mücadelesi olmaktan çıkmasıydı. Bunun yerine, Kürt halkının ne kadar olgunlaşmış bir örgütlülüğe sahip olduğu ortaya çıktı. “Çığırından çıkma” hadiselerinden biri...

Özel olarak AKP önderliğinin, bu genel hesaplar dışında kaygıları var. On üç yıldır kendine özgü bir “düzen” kurmuş iktidar partisinin hayatî sorunu, iktidarı normal yollardan terk edemeyecek oluşu. Oysa, bırakın iktidardan tamamen uzaklaşmayı, koalisyon olsa başka partiye devredecekleri her bakanlık kendilerine karşı kurulmuş saatli bomba haline gelecek. Eğer yeniden derme-çatma da olsa bir parlamenter rejime döneceksek, mutlaka bir temizlenme hamlesi gerekecek; bu da, kaçınılmaz olarak, ciddî yargılamaları içerecek. Çünkü ortada büyük suçlar var.

En büyüğü de şu anda işleniyor.
Yaşanan bir darbedir. Genel seçimlere dayalı çok partili, parlamentolu bir rejimde, seçim sonucunu tanımamak, yetkisi olmadığı halde iktidar erki kullanmak, bunu da muhaliflerini polis şiddetiyle bastırarak, kitlesel gözaltılar yaparak garantiye almak, darbe unsurları sayılır.

İlk bakışta pek ilginç görünen, ama Türkiye için tipik olan, darbenin tabanının AKP iktidarının nimetlerinden yararlananlarla sınırlı olmayışı. Savaş dışında besin kaynağı olmayan faşistler bir yana, CHP seçmeninin de hatırı sayılır kısmı darbenin doğal destekçisi konumunda. Çünkü Erdoğan kendisine en geniş desteği sağlayabilecek tek yaraya batırdı hançerini: Kürtler. Karşıda Kürtler olunca, yüzyıllık komplekslerinden, kahrolası reflekslerinden bir türlü kurtulamayan millet-i hakime biraraya geliveriyor. Biz, seçimi, rekabeti, tartışmayı, çoğulculuğu sindirmiş bir toplumda yaşamıyoruz. Biz çok kötü duyguların, ilkel komplekslerin, refleks haline gelmiş cahilâne tepkilerin yön verdiği bir toplumuz.

HDP ile açılan barışçı, kitlesel, çoğulcu, demokratik mücadele yolu, geniş bir özgürlükçü demokrasinin parçası olarak Kürtlerin haklarına kavuşmasını isteyen Türklere de nihayet içinde kendilerini “doğru yerde” hissedecekleri bir alternatif sundu. İşte TC topraklarında olabilecek en tehlikeli bileşim: -Kürtler dahil- bütün toplumsal muhalefetin bir radikal çoğulcu demokrasi perspektifiyle, barışçı kitle eylemleriyle sonuç almaya çalışan bir harekette biraraya gelmesi.

Şu anda AKP ile bütün yerleşik güçler arasında bir anda kuruluveren darbe ittifakının başlıca derdi budur.
(Yaşadıklarımızın Suriye başta, Ortadoğu'da olanlarla ilişkisi elbette ayrıca konuşulmalı.) (Radikal)