Bitkilerin beslenmesi için ihtiyacı olan mineralleri içerisinde bulunduran ve toprağın kimyasal-fiziksel yapısını düzenleyerek bitkilerin aldığı verimi arttıran maddeye gübre adı verilmektedir. Hayvan atıkları, fosiller veya başka doğal yollarla oluşan gübreye ise organik gübre denmektedir.
Organik gübreler içerisinde bulunan bileşikler sayesinde toprağın verimini arttırmaktadır. Organik gübreye ek olarak kimyasal gübre kullanımı da son zamanlarda artmıştır. Kimyasal gübre, toprakta bulunması gereken inorganik besinleri desteklemek amacıyla üretilen bir gübre türüdür. Üretim aşamasında doğal olmayan yöntemler kullanılmasından dolayı kimyasal gübre adını almıştır. Organik gübrelerin birçok çeşidi bulunmaktadır bunlar şu şekildedir;
● Hayvan Gübreleri: Ahır ve kümes hayvanlarının katı veya sıvı dışkılarıyla elde edilen gübre çeşididir. Son zamanlarda solucan gübresi de bu gübre çeşidi arasına dâhil edilmiştir.
● Yeşil Gübreleme: Gelişmelerinin belirli bir dönemini tamamlayan baklagillerin yetiştiği ortama veya başka bir ortama götürülerek toprağa sürülüp karışmasını sağlamaktır. Yeşil gübre bitkisi baklagillerden seçildiğin de toprağa organik madde verimi daha fazla sağlanmış olur.
● Hümik Asit: Hümik asit organik maddelerin parçalanmasıyla oluşmaktadır. Toprağa organik madde sağlama açısından kullanılacak uygun bir maddedir.
● Turba Toprağı: Bataklık kıyılarında ve kurumuş göl kıyılarında yıllarca biriken organik atıklar toprağa karışmaktadır. Turba toprağı organiktir ve içeriğinde zararlı madde içermez. Aynı zaman da kokusuz olduğu için sıkça tercih edilen organik gübre türüdür.
Kimyasal gübre ve organik gübrenin farkları
Kimyasal gübre ve organik gübrenin farklarını şu şekilde açıklamak mümkündür;
● Kimyasal gübreler sentetik maddeler içermektedir fakat organik gübreler tamamen doğal olduğu için bozulabilir bileşikler içermektedir.
● Organik gübrelerde genellikle yüksek miktarlarda uygulama yapmak gerekmektedir fakat kimyasal gübreleri çok az miktarda uygulamak yeterli gelmektedir.
● Organik gübreler toprağın verimini arttırmaktadır fakat kimyasal gübreler bitkinin yanmasına sebep olabilmektedir. Aynı zamanda sürekli kimyasal gübre kullanılması toprakta toksisiteye neden olabilmektedir.
● Organik gübre uygulaması, suda kararlı agregalar oluşturur bu durum da toprak erozyonunu önlemeye yardımcı olur.
● Organik gübrelerde yavaş ama sağlıklı büyüme söz konusudur fakat kimyasal gübreler hızlı ve sağlıksız büyüme sağlamaktadır. Satıcılar açısından hızlı büyüme önemli olduğu için genellikle kimyasal gübre kullanımına gidilmektedir. Yapılan araştırmalara göre kimyasal gübre kullanımı insan sağlığı açısından uygun değildir.
● Kimyasal gübreler bitkinin büyümesini sağlarken zamanla toprağı da öldürmektedir. Kimyasal gübreler bitkiyi yoğun bir şekilde beslediği için toprakta bileşik kalmamaktadır. Bu durumda toprakta canlıların yaşayamaması anlamına gelmektedir. Doğal olmayan gübreleme yöntemi mi doğaya ve toprağa zarar vermektedir.
● Kimyasal gübre bitkilerin ihtiyaç duyduğu fosfor, azot ve potasyumu aynı oranda verir fakat organik gübre doğal olduğu için farklı oranlarda vermektedir.
● Bitkilerin ihtiyaç duyduğu besin maddesini karşılama oranına göre az bir kimyasal gübre yeterli olacaktır. Fakat organik gübrenin çok kullanılması gerekmektedir. Bu nedenle kimyasal gübre organik gübreye göre daha uyguna gelmektedir.
