ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye’ye Rusya’dan S-400 alımı nedeniyle yaptırım uygulanması çağrısını da içeren 2020 Savunma Harcamaları Yetkilendirme Yasa Tasarısı’nı (NDAA) imzaladı.

Türkiye’nin, Rusya’dan S-400 alımı nedeniyle Kongre’ye getirilen ve onaylanması ardından Trump tarafından imzalanan tasarıyla, Türkiye’ye F-35 savaş uçaklarının ya da F-35 destek teçhizatının transferi yasaklanıyor.

MA’dan Ferhat Çelik’in haberine göre, Türkiye’nin satın aldığı S-400 füze savunma sistemi sebebiyle çıkarıldığı F-35 programı konusunda Ankara’ya getirilen kısıtlamalara yer verilen yasada, Türkiye’ye F-35 projesiyle bağlantılı fikri mülkiyet, teknik veri ya da maddi desteğin transfer edilemeyeceği veya Türkiye’ye kendi F-35 kapasitesini kurması için gereken onarım ve desteğin verilmeyeceği kaydediliyor.

Türkiye’ye F-35 konusunda getirilen kısıtlamaların kaldırılması için Türkiye’nin Rusya’dan teslim aldığı S-400 hava savunma sistemi, ilgili teçhizat, materyal ya da bu sistemle bağlantılı personele sahip olmaması gerektiği, gelecekte de Rusya’dan benzer bir savunma ekipmanı almayacağına ilişkin güvenilir teminatlar vermesi, bunun Kongre’nin ilgili komisyonlarına gönderilecek raporlarla belgelenmesi gerektiği vurgulanıyor.

‘KARAR ŞAŞIRTICI OLMADI’

Tasarıyı değerlendiren gazeteci Mustafa Kemal Erdemol, ABD’nin S-400’ler meselesinde Türkiye’ye “ders verme” niyetinin olduğunu belirterek, “Bu nedenle çıkan karar şaşırtıcı olmadı.

ABD S-400 meselesi bölgede paylaşım savaşında bir dönüm noktası haline getirdi. Türkiye’nin artık ABD ve NATO’dan ayrılarak başka bir tercih yapacağı düşünüldü. Bundan kaynaklı yaşanılanlar beklenmedik bir şey değil” dedi.

‘YAPTIRIMIN ÜÇ NEDENİ VAR’

ABD’nin yaptırım uygulamasının üç sebebinin olduğunu dile getiren Erdemol, şöyle devam etti:

“Yaptırımın birinci sebebi S-400’lerle başlayan süreç Türkiye’nin yeni bir tercih yapma noktasında götürüyor olmasıdır. İkinci olarak bu sadece Suriye’de değil bölgede Türkiye pek istekli olmasa da Rusya ile yan yana geldi. Bu yan yana geliş ABD tarafından hoş karşılanmadı. Üçüncü olarak İran’a karşı Türkiye’nin bir mezhebi yaklaşımı var. Ama bu son olaylardan özellikle Suriye meselesinden ötürü Rusya, İran cephesine girmek zorunda kaldı. Bu ABD’nin pek hoşuna giden bir durum değil. Çünkü ABD iç politikası Suriye üzerinde ama genel olarak Ortadoğu özelinde çıkmaza girmiş durumda. Bu açıdan ABD’nin stratejik kaygısı var. Şimdi burada onun karşısında Rusya, İran ve en iyi müttefiki Türkiye var. Bundan kaynaklı yaptırım uygulama yoluna gitti.”

‘HEDEF TÜRKİYE VE RUSYA’

Türkiye’nin F-35’lerin bir proje ortağı olduğunu hatırlatan Erdemol, şunları ifade etti: “Yine Rus enerji ihracatına katkı sağlayan boru hattı inşaatında çalışan demir şirketlerine de yaptırım uygulayacak. Burada bir yandan hedef Türkiye iken diğer yandan Rusya’dır. Bu boru hattı Rus enerji ihracatı için çok önemli bir hattır. Burada gemi firmalarına da yaptırım getiriyor. ABD tasarıyla birlikte Güney Kıbrıs’a yönelik silah ambargosunu da kaldırıyor.”

‘TÜRKİYE’NİN KARŞI KOYACAK GÜCÜ YOK’

Türkiye’nin kendi ülkesindeki Kürtler dışında başka bir ülkenin Kürt’üyle de uğraştığını ifade eden Erdemol, “İşte bu Kürt korkusu Türkiye’yi Rusya ve İran’a yakınlaştırıyor. Ortadoğu’da stratejik noktaların kaybı ABD’yi endişelendirmese bile ileriye yönelik bir önlem almaya itiyor” diye konuştu.

Türkiye’nin ABD yaptırımlarına karşı ellerinde kozun olmadığını belirten Erdemol, “Türkiye’nin bu yaptırıma karşı bir gücü olmayacağını Recep Tayip Erdoğan’ın ‘gerekirse İncirliği kapatırız’ demesinden anlıyoruz. Yani bu yaptırımlara verilecek cevap bu mudur? Zaten incirlik artık ABD tarafından önemli olmaktan çıktı. Bu yaptırımlar Türkiye’yi ciddi bir şekilde etkileyecek. Ama Türkiye’nin buna karşı koyacağı bir gücü dahi yok” diye konuştu.

‘YATIRIMCI BUNDAN ÖNCE KARAR VERDİ’

Bu tür yaptırımların ekonomiye etkisinin hemen ortaya çıkmadığını ifade eden iktisatçı Mustafa Sönmez ise, alınan kararın artık bir yaptırıma dönüp dönmemesi bir teferruat olduğunu söyledi.

Ekonomik aktörlerin bir yere yatırım yapacağı zaman ilk başta yatırım yapacağı yerdeki genel duruma baktığını hatırlatan Sönmez, buna göre önlemlerini ve tavırlarını belirlediklerini dile getirdi.

Türkiye’de yaşanan sorunlardan dolayı yatırımcıların Türkiye’ye yatırım yapmak istemediklerinin altını çizen Sönmez, şunları söyledi:

“ABD Senatosunda alınan yaptırım kararının uygulanıp uygulanmaması dış yatırımcıları çok fazla ilgilendiren bir şey değil. Onlar zaten ABD ile Türkiye gerilim yaşadıkları için Türkiye’ye mesafeli duruyorlar. Yaşanan sorunlardan kaynaklı olarak yatırım yapan kişiler kararlarını almış durumda. Bu kararın senatodan geçmesi ya da onaylanması bu yatırımcıların kararını fazla etkilemeyecektir. Buradan ekstra bir şey çıkmaz.”

Kaynak: Mezopotamya Ajansı