Suriye'nin İdlib bölgesindeki cihatçı örgütlerin, Türkiye ve Rusya arasında varılan Soçi Mutabakatı çerçevesinde gece yarısı itibariyle oluşturulması planlanan çatışmasızlık bölgesinden çekilmedikleri belirtildi.

Soçi Mutabakatı'nda, İdlib'in etrafında Suriye ordusu ile silahlı grupları ayıran 15-20 kilometrelik silahsızlandırılmış bir bölge oluşturulması, 10 Ekim'e dek ağır silahların çekilmesi ve 15 Ekim'e dek tüm "radikal terörist grupların" silahsızlandırılmış bölgeden uzaklaşması öngörülüyordu.

Ancak tanınan sürenin dolmasına karşın radikal cihatçı grupların bölgeden çekilmedikleri bildiriliyor.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'nin Başkanı Rami Abdül Rahman "Silahsızlandırılmış bölgenin tamamından cihatçı savaşçıların ayrılışını belgelemeyedik" dedi.

Sürenin dolmasına birkaç saat kala açıklama yapan bölgenin en güçlü cihatçı grubu ve El Kaide'nin Suriye'deki eski kolu olan cihatçıların liderliğini yaptığı bir ittifak olan Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) "Cihat yapma ve kutsal devrimimizi gerçekleştirmek için savaşma seçeneğimizi terk etmedik" denildi.

Ancak açıklamada Türkiye'nin çabalarına atıfla "Suriye'de ve ülke dışında kurtarrılmış bölgeyi korumak için girişilen çabaları memnuniyetle karşılıyoruz. Ancak, aynı zamanda Rus işgalcilerin hilekârlığı konusunda da uyarıyoruz." denildi.

Suriye hükümetiyse, Soçi Mutabakatı'nın başarısız olduğunu söylemek için henüz erken olduğunu açıkladı.

Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, "Rusya'nın tepkisini beklemek zorundayız. Rusya durumu gözlemliyor ve takip ediyor" dedi.

Ancak Muallim, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "mutabakatın üzerine düşen kısmını yerine getirebileceğini umduğunu" söylemekle birlikte, askeri seçeneğin de hala masada olduğunu belirtti.

HTŞ ve diğer daha aşırılık yanlısı cihatçılar kurulması planlanan silahsızlandırılmış bölgenin üçte ikisini ve İdlib'in yaklaşık yarısını ellerinde tutuyor.

Mutabakatın 10 Ekim'e kadar bölgeden ağır silahların çıkartılmasını öngören maddesinin yerine getirildiği belirtilmişti.

Ancak Cumartesi günü gece yarısı tampon bölgeden Suriye Ordusu mevzilerine havan topu saldırısı düzenlendiği ve iki askerin öldügü bildirilmişti.

HTŞ henüz Soçi Mutabakatı konusunda resmi bir tutum açıklamadı ve son açıklamada çekilme için verilen son süreden de bahsedilmedi.

Geçen hafta Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, anlaşmanın uygulanmasında birkaç günlük gecikmeyi sorun etmeyeceklerini söylemişti.

Lavrov "Her durumda, yapılan işin kalitesi önemli. Türk ortaklarımızın çabalarını aktif biçimde destekliyoruz" demişti.

Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad ve üst düzey yetkililer İdlib uzlaşmasının "geçici olduğunu" söylemişler ve nihayetinde hükümetin eline geçeceğini vurgulamışlardı.

Dışişleri Bakanı Muallim de aynı yönde açıklamalar yaptı.

Muallim "Beklemeliyiz, ancak aynı zamanda birliklerimiz hala İdlib çevresinde hazır durumda. İdlib de her bölge gibi Suriye'nin egemenliğine geri dönmeli. İdlib'den sonra hedefimiz Fırat'ın doğusu olacak. Fırat'ın doğusu meselesi hayati önemde ve bundan vazgeçemeyiz" dedi.

Fırat Nehri'nin doğusundaki bölgeler Kürt silahlı güçlerinin büyük kısmını oluşturduğu ve ABD'nin desteklediği Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) denetimi altında.

Kürt güçleri bu bölgede özerk bir yönetim kurdu, ancak Şam yönetimi Kürtler'in önerdiği federal çözümü kabul etmedi.

Suriyeli Kürtler ve Şam yönetimi arasında birkaç ay önce görüşmeler başlamış, ancak sonuç alınamamıştı. Muallim de "Suriye devletinin kararı denetimi geriye almak. Bunun diyalogla mı, diğer yöntemlerle mi yapılacağını onlar seçebilirler" diye konuştu.

Kaynak: BBC Türkçe