AKP neden itiraz ediyor, YSK'ya itiraz süreci nasıl işleyecek?

300 binin üzerinde geçersiz oy olduğunu söyleyen AKP, geçersiz oyların yeniden incelenmesini talep edecek

02.04.2019 - 14:45 Yayınlanma

AKP neden itiraz ediyor, YSK'ya itiraz süreci nasıl işleyecek?

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), resmi olmayan sonuçlara göre seçimi kaybettiği İstanbul ve Ankara'da geçersiz oyların incelenmesi için Yüksek Seçim Kurulu'na (YSK) başvuracağını açıkladı.

AKP yetkilileri, iki kentte "usulsüzlükler tespit ettiğini" ve bunları belgeleriyle birlikte YSK'ya ileteceklerini söylüyor. İktidar partisi, iki şehirdeki tüm ilçeler için itiraz başvurusunda bulunmaya hazırlanıyor.

AKP Genel Sekreteri Fatih Şahin, AKP İstanbul İl Başkanı Bayram Şenocak ve Cumhur İttifakı'nın AKP'li İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Binali Yıldırım'ın açıklamalarına göre, iktidar partisi sandıklarda iki farklı usulsüzlük tespit etti.

Birincisi, geçersiz oylar.

31 bin 186 sandıktan çıkan resmi olmayan sonuçlarına göre Millet İttifakı'nın CHP'li İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Ekrem İmamoğlu, 4 milyon 170 bin 116, Binali Yıldırım ise 4 milyon 145 bin 708 oy aldı. Aradaki oy farkı 24 bin 408.

300 binin üzerinde geçersiz oy olduğunu söyleyen AKP, geçersiz oyların yeniden incelenmesini talep edecek.

'PARTİMİZ BİR HAKSIZLIKLA KARŞI KARŞIYA'

AKP İstanbul İl Başkanı Bayram Şenocak, "309 bin geçersiz oyla karşı karşıyayız. Bunun bir bölümü İstanbul'da kazandığımız 25 ilçeye ait. Burada partimiz bir haksızlıkla karşı karşıyadır" dedi.

AKP Ankara İl Başkanı Hakan Han Özcan da, Ankara için "Yaptığımız tespitler neticesinde, 108 bin 680 oyun geçersiz sayıldığını, elimizdeki ıslak imzalı sonuç tutanaklarının büyük bölümünde geçersiz oyların normalden fazla olduğunu, hangi sebeple geçersiz kabul edildiğinin belli olmadığını tespit ettik" dedi.

Özcan, itiraz edecekleri geçersiz oylar için şu örneği verdi:

"Bilhassa zarfın içine, örneğin muhtarlık seçimlerinde iki tane muhtar adayına oy pusulası konulmuş. Lakin diğer pusulalarda herhangi bir tahribat veya iptal gerekçesi olmamasına rağmen iki pusula muhtar adayı çıktı diye bütün oyların hepsini iptal etmişler."

2014'teki yerel seçimlerde İstanbul'daki geçersiz oy sayısı 422 bin 667, Ankara'daki geçersiz oy sayısı ise 124 bin 156'ydı.

GEÇERSİZ OYLARA SANDIK KURULLARI OY ÇOKLUĞUYLA KARAR VERİYOR

Seçim günü sandık başkanları, itiraz edilen ya da itiraza gerek kalmadan geçersiz sayılan zarfları bir kenara ayırıyor.

YSK'nın açıklamasına göre sandık kurulu, tüm zarfları kontrol ettikten sonra kenara ayrılan zarfların geçerli veya geçersiz olduğuna oy çokluğuyla karar veriyor.

Sandık kurulu, son seçimde ilçede en fazla oyu alan 5 partinin her birinden birer temsilciyi içeriyor.

Kurul tarafından geçersiz olduğuna karar verilen zarflarla ilgili farklı fikirde olan sandık kurulu üyesi, muhalefet şerhini tutanak defterine yazıyor.

İstanbul ve Ankara'daki geçersiz oyların kaçında AKP ya da MHP üyelerinin muhalefet şerhi bulunduğu açıklanmadı.

BBC Türkçe'ye konuşan AKP İstanbul İl Başkanlığı Basın Danışmanı Hüseyin Türkoğlu, "Bu sayı tespit edildi mi?" sorumuza şu yanıtı verdi:

"Geçersiz oyların kaçında muhalefet şerhi bulunduğu ile kaçında AK Parti'ye veya CHP'ye oy verildiği gibi bilgiler, itirazın sonrasında yapılacak çalışmada ortaya çıkacak."

Binali Yıldırım da konuyla ilgili olarak "319 bin 500 iptal oy var. Aradaki fark 25 bin. Yani iptal oylar aradaki farkın 10 katından fazla gözüküyor. Bu önemli bir detay. Bunun dışında tabii yapılan bazı usulsüzlükler, yanlışlar, hatalı girişler var" demişti.

AKP'NİN İTİRAZ EDECEĞİ 'BİRLEŞTİRME TUTANAKLARI'NI İLÇE SEÇİM KURULLARI DÜZENLİYOR

AKP'nin "Tespit ettik" dediği ikinci usulsüzlük ise Yıldırım'ın da ifade ettiği, "sandıklarda sayılan ve tutanaklara işlenen oylar ilçe seçim kurullarında toplanarak kayda geçirilirken, AKP'nin büyükşehir belediye başkan adaylarının aldığı oyların farklı adaylar adına kaydedilmiş olması."

TUTANAKLARIN BİRLEŞTİRİLMESİ SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?

Sandıklarda her bir adayın aldığı oy sayısı sandık başkanı ve kurulu tarafından tutanağa geçiriliyor.

Tüm oylar sayıldıktan sonra sandık başkanı, tutanakları ilçe seçim kuruluna götürüyor.

Burada tüm sandıklardan gelen tutanakları birleştirme ve tek bir tutanakla tespit etme işlemini ilçe seçim kurulları yapıyor.

Son olarak ilçe seçim kurulu başkanı ve en az iki üyesinden oluşan bir ekip tarafından il seçim kuruluna götürülüyor. Bu tutanakların birer kopyası siyasi partilere ve bağımsız adaylara aynı anda teslim ediliyor.

Seçim kanununa göre ilçe seçim kurulunda yapılan sayım, döküm ve birleştirme (tüm sandıkların tutanaklarının bir araya getirilerek tek bir tutanak tutulması) sırasında adaylar ya da siyasi parti müşahitleri işlemleri takip edebiliyor. Bu esnada tasnif ve birleştirme açık olarak yapılıyor.

AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Seçim İşleri Başkanı Ali İhsan Yavuz, İstanbul'da tespit ettiklerini söylediği durumu şöyle açıkladı:

"Sandık sonuç tutanağıyla oy sayım döküm çizelgelerinin karşılaştırılmasında, sandık başkanı ve kurul üyeleri tarafından imza altına alınıyor. Sandık sonuç tutanağına aktarılıyor, partililere veriliyor ve bir örneği ilçe seçim kuruluna veriliyor. Tam oraya aktarılırken kaydırmalar yapılmış. 309 sandıkta 17 bin küsur oy bizim adayımıza yazılacağına başka partinin adayına kaydırılmıştır."

'BAZEN HATALAR OLABİLİYOR'

AKP'nin "Usulsüzlük tespit ettik" ve "Oylar başka partinin adayına kaydırılmıştır" dediği tutanakları birleştirme ve aktarma aşaması, doğrudan ilçe seçim kurullarının sorumluluğu altında.

İlçe seçim kurullarında iki devlet memuru, 4 de siyasi parti temsilcisi bulunuyor, ilçenin en yüksek dereceli hâkim başkanlık ediyor.

Yani hem ilçe seçim kurulundaki, hem de dilerse müşahit olarak siyasi partililer, bu süreçte hazır bulunuyor.

AKP İstanbul İl Başkanlığı Basın Danışmanı Hüseyin Türkoğlu, bu konuyla ilgili sorularımıza şu yanıtı verdi:

"Bazen aktarma ya da yazım sürecinde hatalar olabiliyor, gözden kaçabiliyor. Sorumluluğa dair bir şey söyleyemeyiz, itirazların sonrasında incelemeler yapılacak."

AKP Genel Sekreteri ve Ankara milletvekili Fatih Şahin, Ankara'da 25 ilçede de birleştirme tutanaklarında maddi hata olduğunu söyledi. İstanbul'da da aynı tespiti yaptıkları bilgisini verdi:

"Birleştirme tutanaklarındaki maddi gerçekliklerle bağdaşmayan unsurların İstanbul seçimleri açısından da söz konusu olduğu yönünde ön tespitlerimiz var. Sandıktaki sonuçlar bütün olarak ilçe seçim kurullarında birleştirilirken maddi hatalar olduğunu tespit ettik.

"Örneğin A partisinin 25, B partisinin 125 oyu var. Bunlar yer değiştirilmiş. Ama dağılımı ilçe seçim kuruluna gittiği aşamada bir takım farklılaştırmalar söz konusu, bununla ilgili ciddi tespitlerimiz var."

YSK'YA BAŞVURU ÖNCESİ İLÇE VE İL SEÇİM KURULLARINA GİDİLECEK

Fatih Şahin, başvuru süreciyle ilgili olarak "İlçe seçim kurulları, il seçim kurulu ve daha sonra YSK nezdinde hukuki süreci bütün hukukçu arkadaşlarla birlikte takip edeceğiz" dedi.