Türkiye’de kiracı ve ev sahipleri arasındaki en yaygın anlaşmazlıklardan biri depozito iadesi konusunda yaşanıyor. Kiracılar, kira sözleşmesi sonunda depozitolarını eksiksiz geri almak isterken, ev sahipleri ise çeşitli nedenlerle kesinti yapma hakkına sahip olduğunu düşünüyor. Ancak, Türk Borçlar Kanunu’na göre depozitonun nasıl kullanılacağı ve hangi durumlarda iade edilip edilmeyeceği belirli kurallara bağlıdır.
Depozito iadesiyle ilgili yasal süreç nasıl işler? Kiracılar ve ev sahipleri hangi haklara sahiptir?
Depozito Nedir ve Nasıl Güvence Altına Alınır?
Depozito, kiracıdan alınan ve kira süresince evde oluşabilecek zararları karşılamak amacıyla ev sahibinin elinde tutulan bir güvence bedelidir. Türk Borçlar Kanunu’nun 342. maddesine göre depozito tutarı, en fazla üç aylık kira bedeli kadar olabilir.
Kanuna göre, depozito şu kurallara uygun olarak muhafaza edilmelidir:
✅ Banka hesabına yatırılmalı: Kiralanan taşınmaz konut veya iş yeri ise, depozito tutarı ev sahibi tarafından ayrı bir vadeli banka hesabına yatırılmalıdır.
✅ Kiracı, banka hesabını kontrol edebilir: Kiracı, depozitonun güvence olarak saklandığını görmek için bankadan hesap durumunu öğrenme hakkına sahiptir.
✅ Ev sahibi tek başına çekemez: Depozito, kiracı onayı olmadan ev sahibi tarafından tek taraflı olarak çekilemez. Kiracı itiraz ederse, ev sahibi hukuki yollara başvurmak zorundadır.
Ancak, birçok ev sahibi depozitoyu banka hesabına yatırmadan doğrudan elden almayı tercih ediyor. Bu durum, ilerleyen süreçte kiracılar için depozitoyu geri almakta ciddi hukuki sorunlara yol açabiliyor.
Ev Sahibi Depozitodan Hangi Kesintileri Yapabilir?
Ev sahipleri, depozitoyu ancak bazı özel durumlarda kullanabilir. Borçlar Kanunu’na göre, depozitodan kesinti yapılabilecek durumlar şunlardır:
-
Ödenmemiş Kira Borcu: Kiracının sözleşme süresi boyunca kira borcu varsa, ev sahibi depozitodan bu borcu tahsil edebilir.
-
Eve Verilen Zararlar: Kiracı, eve olağan kullanımın ötesinde bir zarar vermişse (duvarlarda ciddi hasar, kırık fayanslar, hasarlı kapılar vb.), bu masraflar depozitodan kesilebilir.
-
Ortak Gider ve Aidat Borçları: Kiracı, site aidatı veya ortak giderleri ödememişse, depozitodan bu tutarlar tahsil edilebilir.
Ancak, evin normal kullanımından kaynaklanan yıpranmalar (örneğin duvarların kirlenmesi veya parke aşınmaları) ev sahibinin sorumluluğundadır. Bu tür durumlar depozitodan kesinti yapılmasını gerektirmez.
Kiracı Depozitosunu Nasıl Geri Alabilir?
Kira sözleşmesi sona erdiğinde, kiracının depozitosunu eksiksiz geri alabilmesi için izlemesi gereken bazı adımlar vardır:
-
Ev Teslimi İçin Protokol Hazırlayın
-
Ev sahibi ile birlikte evi kontrol edin ve tutanak tutun.
-
Eşyalar, duvarlar, musluklar gibi noktaları fotoğraflayın.
-
Ev sahibinden "Borcu Yoktur" yazısı alabilirsiniz.
-
-
Banka Hesabına Yatırılan Depozitolar İçin
-
Eğer depozito bankada bir güvence hesabına yatırıldıysa, kiracı mahkemeye gitmeden parasını geri alabilir.
-
Ev sahibi itiraz etmezse, banka 3 ay içinde parayı kiracıya iade eder.
-
-
Ev Sahibi Depozitoyu Vermiyorsa Hukuki Süreç Başlatılabilir
-
Ev sahibi haksız yere depozitoyu vermiyorsa, kiracı sulh hukuk mahkemesinde dava açarak iade talep edebilir.
-
Mermercioğlu Hukuk Bürosu Avukatı Rıza Güneş: Kiracılar Haklarını Bilmeli
Depozito iadesi konusunda yaşanan anlaşmazlıkları değerlendiren Mermercioğlu Hukuk Bürosu Avukatı Rıza Güneş, ev sahiplerinin yasal olmayan kesintiler yapamayacağını belirtiyor. Av. Rıza Güneş, "Kiracı, kira süresi boyunca yükümlülüklerini yerine getirmiş ve evi teslim etmişse, ev sahibi depozitoyu hiçbir kesinti yapmadan iade etmek zorundadır. Ancak ne yazık ki, birçok ev sahibi hukuka aykırı olarak depozitoyu geri ödemiyor veya keyfi kesintiler yapıyor. Kiracılar, böyle bir durumla karşılaşırlarsa hukuki haklarını aramalıdır," dedi.
Ayrıca, depozito konusunda anlaşmazlık yaşayan kiracılara hukuki destek gerektiğini belirten Avukat Güneş, Beşiktaş kira avukatı gibi alanında uzman bir avukata danışarak süreci mahkemeye taşımak mümkündür. Kiracılar, mağdur olmamak için kira sözleşmesini dikkatlice incelemeli ve ev tesliminde tüm detayları kayıt altına almalıdır," diye ekledi.
Kiracılar ve Ev Sahipleri Haklarını Bilmeli
Depozito, kiracı ve ev sahibi arasındaki en büyük tartışma konularından biri olmaya devam ediyor. Yasal düzenlemeler, kiracıların haklarını koruyacak şekilde belirlenmiş olsa da, birçok kişi hukuki süreçleri bilmediği için mağdur olabiliyor.
Kiracılar, depozito iadesi konusunda haklarını bilerek hareket etmeli ve şu noktalara dikkat etmelidir:
✅ Kira sözleşmesini detaylıca inceleyin.
✅ Depozito ödemesini mümkünse banka aracılığıyla yapın.
✅ Ev sahibinin keyfi kesinti yapmasına izin vermeyin.
✅ Evi teslim ederken durum tespiti yaparak fotoğraf ve tutanak oluşturun.
✅ Depozito konusunda anlaşmazlık yaşanırsa hukuki destek alın.
Mermercioğlu Hukuk Bürosu’ndan Avukat Rıza Güneş’in de vurguladığı gibi, kiracılar hukuki haklarını bilmeli ve yasal süreçleri takip ederek mağduriyet yaşamamak için bilinçli hareket etmelidir. Eğer ev sahibi hukuksuz bir şekilde depozitoyu geri ödemiyorsa, sulh hukuk mahkemesi aracılığıyla depozito iadesi talep edilebilir.
Bu yüzden, kira sürecinde sorun yaşamamak için hem ev sahipleri hem de kiracılar hukuki hak ve yükümlülüklerini bilerek hareket etmelidir.