VPN Nedir? VPN Ne İşe Yarar? VPN Kullanmanın Riskleri Var mı?

(Bu yazıya link yerleştirmek isterseniz bizimle iletişime geçebilirsiniz: [email protected])

Günümüzde internet kullanımı artık yalnızca bilgiye ulaşmakla sınırlı değil; aynı zamanda kişisel gizliliğin, veri güvenliğinin ve dijital özgürlüğün korunmasını da kapsıyor. Bu noktada “VPN” kavramı öne çıkıyor. Peki VPN nedir, ne işe yarar ve her teknoloji gibi onun da riskleri var mı? İşte tüm yönleriyle VPN hakkında merak edilenler:

VPN Nedir?

VPN kelimesi, İngilizce “Virtual Private Network” ifadesinin kısaltmasıdır. Türkçeye Sanal Özel Ağ olarak çevrilebilir. VPN, kullanıcıların internet üzerindeki trafiğini şifreleyerek özel bir tünel üzerinden başka bir sunucuya yönlendirir. Bu sayede hem veri güvenliği sağlanır hem de IP adresi gizlenmiş olur.

VPN Ne İşe Yarar?

VPN kullanımı birçok farklı amaca hizmet edebilir. Temel işlevleri şunlardır:

1. Gizlilik ve Anonimlik Sağlar

VPN, internet servis sağlayıcınızın (ISP) veya diğer üçüncü tarafların sizin hangi sitelere girdiğinizi, ne tür veriler indirdiğinizi görmesini engeller. Özellikle kamusal ağlarda (ör. kafelerdeki Wi-Fi) bu tür koruma çok değerlidir.

2. Bölgesel Kısıtlamaları Aşar

Bazı içerikler yalnızca belirli ülkelerde erişilebilir olur (örneğin YouTube videoları, Netflix içerikleri, haber siteleri). VPN sayesinde IP adresiniz farklı bir ülkeye aitmiş gibi gösterilebilir ve bu kısıtlamalar aşılabilir.

3. Veri Güvenliğini Artırır

Şifrelenmiş bağlantı sayesinde kişisel bilgileriniz (şifreler, kredi kartı bilgileri, özel mesajlar) kötü niyetli kişiler tarafından ele geçirilemez.

4. Kurumsal Erişim Sağlar

Şirketler, uzaktan çalışan personel için VPN aracılığıyla güvenli bir şekilde şirket ağlarına erişim sağlar.

VPN Kullanmanın Riskleri Var mı?

VPN genel olarak güvenliği artırsa da, yanlış kullanımı veya güvenilir olmayan hizmetler bazı riskleri beraberinde getirebilir:

1. Güvenilir Olmayan VPN Hizmetleri

Bazı ücretsiz VPN sağlayıcıları kullanıcı verilerini üçüncü taraflara satabilir, reklam gösterebilir ya da bağlantıyı yavaşlatabilir. Bu da gizlilik amacının tersine döndüğü anlamına gelir.

2. Yanlış Güvenlik Algısı

Kullanıcılar VPN kullandıklarında tamamen güvende olduklarını düşünebilir, ancak VPN yalnızca internet trafiğini şifreler. Kötü amaçlı yazılımlara, kimlik avı (phishing) saldırılarına veya zayıf şifrelere karşı koruma sağlamaz.

3. Yasal Sınırlamalar

Bazı ülkelerde VPN kullanımı tamamen yasaklanmış veya sıkı şekilde denetlenmektedir. Bu ülkelerde VPN kullanımı yasal yaptırımlara neden olabilir.

4. Bağlantı Hızı Düşebilir

Özellikle uzak sunuculara bağlandığınızda VPN internet bağlantınızı yavaşlatabilir.

VPN Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Güvenilir, tanınmış bir VPN sağlayıcısı tercih edilmelidir.

• Hizmetin kayıt tutmama politikası (no logs) olup olmadığı incelenmelidir.

• Ücretsiz VPN’lerde, gizlilik politikaları dikkatlice okunmalıdır.

• Çok hassas bilgiler için VPN’e ek olarak iki faktörlü kimlik doğrulama, anti-virüs, güvenlik duvarı gibi önlemler de kullanılmalıdır.

Sonuç

VPN, dijital çağda kişisel gizliliği ve veri güvenliğini korumada oldukça önemli bir araçtır. Ancak tüm teknoloji çözümlerinde olduğu gibi, VPN de bilinçli ve dikkatli kullanılmalıdır. Doğru tercih edilen bir VPN hizmeti, hem bireysel hem de kurumsal kullanıcılar için dijital dünyada daha güvenli bir yolculuk sağlar.

5 soruda bant daraltma nedir, VPN kullanarak aşılabilir mi?

Özellikle Twitter gibi sosyal medya sitelerine girişi kısıtlayan "bant daraltma" uygulaması nedir? Bant daraltma kararı nasıl alınır ve kim uygular? Bant daraltma uygulamasından etkilenmemek için VPN kullanm ak çözüm müdür?

Evrensel gazetesi bilgi teknolojileri yazarı İsmail Gökhan Bayram, bant daraltmayla ilgili merak edilen soruları cevapladı.

BANT DARALTMA NEDİR?

Neredeyse tüm Internet trafiği küçük paketler halindeki verilerin iki cihaz arasında kayıpsız bir şekilde karşılıklı iletilmesine dayanır. Basit bir web sitesi ziyareti sırasında dahi cihazınız ile web sitesinin sunucuları arasında karşılıklı çok miktarda paket alışverişi gerçekleşir.

Tekil kullanıcıların cihazlarından çıkan ya da cihazlara dönen bütün bu paketler yolculukları sırasında internetin ana yolları ve kavşaklarından geçer. Bu yol ve kavşaklarda kontrol noktalarına sahip olan internet servis sağlayıcılar ya da internet altyapısından sorumlu devlet kurumları paketleri çeşitli yöntemlerle analiz ederek seçili bazı hedeflere giden ya da hedeflerden gelen paketleri anlık olarak belirli bir miktarı geçemeyecek şekilde düzenleyebilir.

Kavşakta bir site ile olan toplam trafik talebinin koyulan sınırı geçmesi halinde söz konusu site ile paket alışverişinin ortalama hızı yavaşlar.

Siteye talep arttıkça giderek artan sayıda kullanıcı siteye erişememeye ya da oldukça yavaş erişmeye başlar.

Siteyi ya da sunucuyu tümüyle erişilemez kılmadan yapılan bu kullanımı zorlaştırma şekline bant genişliği daraltması denir.

BANT DARALTMA UYGULAMASI KULLANICILARI NASIL ETKİLİYOR?

Bant daraltma; bir web sitesine erişimin yavaşlatılmasıdır. Kullanıcılar aktif olarak siteye giriş yapabilir ancak bu oldukça zor ve yavaş bir şekilde olur. Bu yüzden, bazen internet hızında bir sorun olmamasına karşın, bazı web sitelerine giriş yapmak zorlaşır.

BANT DARALTMANIN YASAL DAYANAĞI NEDİR?

2022 Ekim ayı sonunda yürürlüğe giren "Dezenformasyon Yasası” ile internet trafiği bant genişliğinin daraltılması kararı verilmesi halinde karar, erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere BTK'ye gönderiliyor. Bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde kararın erişim sağlayıcıları tarafından uygulanması gerekiyor.

"DEZENFORMASYON" YASASI’NIN “HALKI YANILTICI BİLGİYİ ALENEN YAYMA” DÜZENLEMESİ NEDİR?

Yasaya göre, “Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Fail, suçu gerçek kimliğini gizleyerek veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi hâlinde, birinci fıkraya göre verilen ceza yarı oranında artırılır.”

VPN NEDİR, BANT DARALTMA UYGULAMASI SIRASINDA VPN KULLANMAK İŞE YARAR MI?

Sanal özel ağlar (VPN) internet trafiğinizi şifreli bir şekilde yeniden paketleyerek kendi sunucuları üzerinden geçiren servislerdir. Bir VPN’e bağlı iken internet trafiğiniz sadece cihazınız ile VPN sunucusu arasında görünür. VPN sunucusu talep ettiğiniz sitelerin verilerini alarak size kendisi yönlendirir. Trafiğin şifreli bir şekilde yeniden paketlemesi derin paket analizi gibi yöntemlerle trafiğinizin kısıtlanmasının önüne geçerken gözüken trafiğinizin VPN servisinin sunucusuyla olması da IP adresi tabanlı engellemelerin önüne geçer. Mevcut bant genişliği daraltmaları VPN servislerini de kapsamadığı sürece VPN kullananlar bu daraltmalardan etkilenmeyecektir. Ancak VPN kullanmak, hele ki de ücretsiz VPN servisleri risksiz değildir. VPN servisini sağlayan firmalar trafiğinizi görebilmektedir. Bu verilerin ticari olarak kullanılmayacağının ya da yasal talepler karşısında teslim edilmeyeceğinin garantisini çoğu VPN servisi için vermek güç. Bu bağlamda ucuz ya da ücretsiz VPN’lerdense Tor Tarayıcı ve Android ve iOS’ta Tor altyapısını bir VPN gibi kullanabilmenizi sağlayan Orbot uygulaması güvenilirliği bilinmeyen VPN servislerine tercih edilmelidir. Teknik açıdan yatkın kullanıcılar ise aylık birkaç dolar ödeyecekleri bir web sunucusunda kendi VPN servislerini zorlanmadan kurabilir.