TBMM Milli Eğitim Komisyonu’nda görüşülmeye başlanan ve Eğitime 4+4+4 modeli getiren yasa teklifinde 8. sınıftan sonrasının 'zorunlu' olup olmayacağı bakanlar kurulu yetkisine bırakılıyor. 4. sınıftan sonra örgün eğitimden çıkma olanağı tanınıyor.

 

8 YILLIK KESİNTİSİZ ZORUNLU TEMEL EĞİTİM KALKIYOR

AKP’nin Meclis Grubu’nca ‘8 yıllık kesintisiz zorunlu temel eğitim’ uygulamasını sonlandıran yasa teklifinde, ‘zorunlu 12 yıl’ kararı hükümete bırakılıyor. ‘İlk 4’ten sonra açık öğretim imkanı verilirken, bu konuda da Bakanlar Kurulu yetkili kılınıyor. ‘Son 4’e, yani liseye geçişte sınav gibi kriterlerin uygulanıp uygulanmayacağı ise Milli Eğitim Bakanlığı’nın kararına bağlı olacak.

 

Meclis’e sunulan yasa teklifine göre, öğrenciler iki kademeye ayrılan ilköğretimin birinci kademesinde 4 yıl geçirecek. 7-10 yaşı kapsayan ilköğretim birinci kademede dersler, eski sistemdeki gibi sınıf öğretmenleri tarafından verilecek. Sınıf öğretmenleri, 4. sınıfın sonuna kadar bu öğrencilere okuma-yazma ve rakamlar, sayma, dört işlem gibi temel matematik bilgilerini öğretecek. 4’ncü sınıfta öğretmenler, ikinci kademeyle ilişkin yönlendirme yapmaya başlayacak. Öğrencilere, ikinci kademede seçecekleri okul ve programların hangi mesleklere yol açabileceği ve bu mesleklerin kendilerine sağlayacağı yaşam standardı konusunda tanıtıcı bilgiler verilecek.

 

İlköğretim ikinci kademe olarak tanımlanan kısım 11-14 yaşlarını kapsayacak. Bir sonraki kademe olan 4 yıllık ortaöğretim gözetilerek okul türü ve program uygulaması yapılacak. Öğrenciler, seçecekleri okul türü (genel, Anadolu, fen, sosyal bilgiler, spor, meslek, imam hatip) ve programa (fen, matematik, sosyal vb.) göre ikinci kademede ortak derslerin dışında farklı dersler de alacak. İkinci kademenin son yılı olan 8. sınıfta da öğrencilere, ortaöğretim için yönlendirme yapılacak.

 

ŞİMDİLİK 8’DE DİPLOMA VAR

Zorunlu eğitim süresinin 12 yıla çıkartılmasının öngörüldüğü ancak bu kararın Bakanlar Kurulu’nun bırakıldığı teklifte, 12 yıla geçilinceye kadar ilköğretim ikinci kademeyi bitirenlere diploma verilecek. Zorunlu eğitimin 12 yıla çıkmasından sonra ise ortaöğretimi bitirmekle birlikte diploma alınabilecek.

 

Teklifte sadece, o da Bakanlar Kurulu’nun belirleyeceği tarihten itibaren zorunlu tutulacağı ifade edilen 4 yıl olacak ortaöğretim kademesinde ise öğrenciler, bugünkü lise uygulamasıyla yoluna devam edecek. Teorik ve pratik ağırlıklı olmak üzere ayrışmaya gidilen liselerde öğrenciler büyük oranda farklı dersleri alacak.

 

İlköğretimin ikinci kademesinde yönlendirmeyle gitmek istediği lise türünü seçecek olan öğrencilerin bu aşamada tercihin dışında sınav ya da not ortalaması gibi bir kritere tabi olup olmayacaklarına, yasanın çıkmasından sonra MEB karar verebilecek. Bakanlık bu konuları yönetmelik düzeyinde şekillendirebilecek.

 

AKP’nin, eğitim sistemini kademeli hale getirmek amacıyla verdiği yasa teklifinin 12’nci maddesinde öngörülen değişiklik, ilköğretim kademesinde örgün eğitim dışı uygulamayı da hüküm altına alıyor. Milli Eğitim Temel Kanunu’na eklenen maddeyle, “İlköğretim birinci kademe sonrasında hangi programların açık öğretimle ilişkilendirileceği ve zorunlu eğitim kapsamına alınacağı Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir” denilerek, 11 yaşına gelmiş bir çocuk, velisinin istemesi halinde açık ilköğretime kaydını yaptırıp, fiili olarak okula gitmeden ilköğretimi bitirecek. Eğitimciler, özellikle 10 yaşından sonra çocuğunun Kuran kursuna gitmesini ya da örtünmesini isteyen velilerin bu düzenlemeden yararlanabileceği yorumunu yapıyor.

 

28 ŞUBAT’A DENK GELİYOR

Yarın TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonunda görüşülmesi beklenen teklif, gelecek hafta da TBMM Genel Kurul’da ele alınabilecek. Teklifin yasalaşması, 8 yıllık kesintisiz zorunlu eğitimin bağdaştırıldığı 28 Şubat süreciyle aynı tarihe denk geliyor.

 

NE OLACAK?

Eğitim Reformu Girişimi’ne göre, teklif yasalaştığı takdirde:

- 12 yıllık zorunlu eğitimin ne zaman başlayacağı belli olmayacak.

- İlköğretimde ilk dört yıldan sonra açıköğretimin önü açılacak, bu durum kız çocukların ve engeli bulunan çocukların okullulaşmasıyla ilgili kazanımları riske sokacak.

- İlköğretim ikinci kademede farklı okul türleri olduğunda çok erken yaşta sınav kaçınılmaz olacak.

- Temel eğitimde farklı okul türlerine bölünme, toplumsal eşitsizlikleri derinleştirecek.

- Çıraklığa başlama yaşı 11’e düşecek, çocuk işçiliği yaygınlaşacak.

 

EĞİTİM-SEN: ZORUNLU EĞİTİM FİİLEN 4 YILA İNDİRİLMEK İSTENİYOR

Eğitim-Sen Genel Başkanı Ünsal Yıldız, AKP Hükümeti tarafından hazırlanan ve zorunlu eğitimi 12 yıl olarak öngören kanun teklifini, sendika genel merkezinde düzenlediği basın toplantısında değerlendirdi. Yıldız, AKP Hükümeti zorunlu eğitimi 12 yıla çıkarmıyor, fiilen 4 yıla indiriyor" dedi.

 

Yıldız, dün TBMM'ye sunulan torba yasaya göre; yeni sistemde ilköğretimin 4+4 şeklinde iki kademeden oluşacağı, üçüncü 4 yılın ortaöğretim olacağı ve lise eğitiminin temel eğitim kapsamına alınarak zorunlu olacağını söyledi.

 

Yıldız, bu yasa ile ilk dört yılı bitiren öğrencinin halen devam ettiği ilköğretim okuluna devam edebileceği gibi başka bir okulun ikinci kademesine devam edebileceğini belirterek, şöyle dedi: "Yapılmak istenen bu düzenlemenin, ilköğretim dördüncü sınıftan itibaren öğrencilerin, 8 yıllık kesintisiz eğitim nedeniyle kapanan İmam hatip okullarının 6. 7. ve 8. sınıfına denk gelen bölümlerinin yeniden canlandırılmasına yönelik olduğu açıktır."

 

KIZ ÇOCUKLARININ EĞİTİMİ 4. SINIFA KADAR OLACAK

Bu sistemle kız çocuklarının eğitiminin fiilen 4 yıla ineceğini savunan Yıldız, yasa ile 4. sınıftan sonra dışarıdan "açık öğretim ile devam edilebileceğini ifade etti. Yıldız, "İlk dört yıldan sonra kız çocuklarının dini gerekçelerle okuldan alınmasının ve öğrenimlerine 'açık öğretim' şeklinde devam etmelerinin önü açılmaktadır" dedi.

 

Yıldız, "Türkiye'de öğrencilerin okula devam süresi fiilen 6,5 yıldır. Söz konusu kademeli zorunlu eğitim uygulaması hayata geçirilirse bu sürenin düzenlemede belirtilen 4 yıla inmesi kaçınılmazdır" dedi.

 

ÇOCUK İŞÇİLİĞİNE YOL AÇILIYOR

Çukurova Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ferdi Tanır bianet'e 4+4+4 diye bilinen yasa tasarısındaki düzenlemelerin çocuk işçi sayısını olumsuz etkileyeceğini söyledi.

 

Bu haliyle tasarının çocuk işçi sayısını arttıracağını anlatan Tanır, zorunlu eğitimin 12 yıla çıkarılmasını çok olumlu karşıladığını, ancak kesintisiz olması gerektiğini, oysa tasarıda kademeli biçimde yer aldığını söyledi.

 

"12 yıl iyi bir karar olacak ama sistemin kademeli hale getirilmesi bunu baltalayarak daha kötü hale getiriyor."

 

Tanır, tasarıdaki haliyle, ilk dört yıldan sonra çocuğun okula devam zorunluluğunun olmamasının ve çıraklık yaşının düşmesinin çocuğun dışarıda çalışmasına zemin hazırlayabileceğini vurguladı. "Tasarı çocuk işçiler için adeta yeni bir yol açıyor."

 

ÇOCUK İŞÇİ ÇALIŞTIRANLAR SEVİNECEK

Yasa tasarısında aday çıraklık yaşının 11 yaşına düşürülmesini eleştiren Tanır, bu durumun çocuk işçiliği arttıracağını belirtti. "Aday çıraklığın 11 yaşına düşmesi bu işi yasadışı olarak yapan kişilerin ekmeğine yağ sürecektir."

 

Mevsimlik tarımda sık karşılaştıkları bir durumu anlatan Tanır, benzer mantığın tasarı yasalaşırsa da görüleceğini söyledi: "Sekiz yıllık ilköğretimde altıncı sınıfa geliyor çocuklar, aile kayıt yaptırıyor, sonra çocuğu kimse görmüyor. Aileler sınıfta kalma olmadığı için kayıt olmasını yeterli görüyorlar. Sonra sene sonunda gelip çocuğun diplomasını istiyor..."

 

Tanır'a göre "zorunlu eğitim süresini böyle tamamlatmaya yatkın bir nüfusumuz varken 4+4+4'ü hayata geçirmek bunu katmerli hale getirmek olacak."

 

SEKİZ YILIN OLUMLU ETKİSİ

Zamanında sekiz yıllık kesintisiz eğitime geçilmesinin çocuk işçi oranını olumlu yönde etkilediğini ifade eden Tanır, 1,5 milyon civarındaki çocuk işçi sayısının 900 binlere düştüğünü, sokakta çalışan çocuk, mevsimlik tarımda çalışan çocuk sayısının ciddi oranda azaldığını anlattı.

 

EĞİTİM DEĞİL SANKİ 'ÇOCUK GELİN' PROJESİ!

Kadın örgütleri ve hak savunucuları AKP hükümetinin “4+4+4” formülüne göre 12 yıllık kesintili eğitim teklinin çocuk yaşta evliliklerin önünü açacağı tepkisinde bulunarak, yasa taslağını “Haydi Kızlar Eve!” şeklinde özetledi. Kesintisiz eğitimin bu teklif ile 4 yıla indirildiğini belirten örgütler, ‘kademeli’ değil ‘kesintisiz’ 12 yıl eğitim istedi.

 

30’u aşkın kadın örgütü ve şahsiyet yayınladıkları ortak açıklamada, “Zorunlu eğitim/öğretim süresinin okul öncesi eğitimi de kapsayacak şekilde ve kesintisiz olarak 12 yıla çıkarılması gerekirken, beş milletvekilinin verdiği yasa değişikliği teklifiyle çocuk yaşta evliliklerin önü açılıyor” dedi.

 

EĞİTİM SÜRESİ 12 YILA ÇIKMIYOR, 4 YILA İNİYOR

Açıklamada, eğitim süresinin 8 yıldan 12 yıla çıkarıldığı yönündeki talepleri karşılıyormuş gibi görünen bu teklifin özellikle kız çocukların eğitim hakkı açısından peç çok sakıncalar içerdiği kaydedildi.

 

Bu teklifle zorunlu eğitimin gerçekte 4 yıla indirildiğini kaydeden kadın temsilcileri şunları ifade etti: “İlk kademe olan 4 yılın ardından çocuk bireyler örgün eğitimin dışına çıkacak ve ikinci 4 yıllık dilim açık öğretimle ilişkilendirilecek. ‘Erkek çocuklar gitsin çırak olsun, kızlar da açıköğretimde evde otursun’ anlamına gelen bu düzenleme kabul edilemez.

 

Halihazırda 8 yıl olarak uygulanan zorunlu eğitim süresi, ‘4+4+4’ formülüne göre kesintili hale gelecek. Bu durum sadece zorunlu eğitimi 4 yıla indirmekle kalmayacak, eğitimin bütünlüğünü de ortadan kalkacak. Biz kadın örgütleri ve hak savunucuları olarak ‘zorunlu kesintisiz 12 yıllık eğitim’ talep ederken, bu yasayla ortaya çıkan şaşırtmacalar kabul edilemez.” (Radikal, Bia, ANF,ETHA, Ajanslar)