Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) dün (7 Temmuz 2015) kabul edilmesi beklenen fakat üzerinde mutabakat sağlanamaması nedeniyle bugün kalan Srebrenitsa hakkındaki karar tasarısı Rusya tarafından veto edildi.

BM Güvenlik Konseyi karar tasarısı için yapılan oylamada, 15 üyeden 10’u tasarı lehinde oy kullanırken Çin, Nijerya, Angola ve Venezuela çekimser oy kullandı.

Konsey’in daimi üyelerinden Rusya’nın veto etmesi nedeniyle tasarı reddedildi. Böylece Srebrenitsa’da işlenen suçların BM Güvenlik Konseyi’nde de soykırım olarak nitelendirilmesi engellenmiş oldu.

Tasarıda “Srebrenitsa’da işlenen soykırım ve bu savaşta işlenen kanıtlanmış tüm savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar en sert biçimde kınanır” ifadesi yer alıyor.

Uluslararası Adalet Divanı ve eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi, daha önce Srebrenitsa’da işlenen suçları soykırım olarak nitelendirmişti.

Soykırımın engellenmesi konusunda başta Birleşmiş Milletler olmak üzere uluslararası toplumun başarısızlığına değinilen tasarıda, bu tür olayların gelecekte yaşanmaması için önleyici tedbirler alınması gereğine vurgu yapılıyor.

NE OLMUŞTU?

Avrupa’da 2. Dünya Savaşı sonrası en büyük katliamın yaşandığı Srebrenitsa, Bosna Savaşı sırasında Birleşmiş Milletler (BM) tarafından siviller için “güvenli bölge” ilan edilmişti.

‘Güvenli bölge’ olarak ilan edilen altı yerden ilkiydi ve bölgede 400 silahlı Hollanda Barış Gücü askeri bulunuyordu.

Ancak 1995 Temmuz’unda Sırp kuvvetleri Saraybosna’nın doğusundaki kente girdikleri zaman çok uluslu kuvvetler direniş göstermeyerek geri çekilmişlerdi. Bölgenin Sırpların kontrolüne geçmesinin ardından ise 8 bini aşkın Boşnak erkek, kadın ve çocuk öldürüldü.

100 bin kişinin öldüğü 1992-1995 Bosna Savaşı’nın ardından kurbanların büyük kısmı, BM askerlerinin üssü olan ve binlerce insanın sığındığı alanın hemen karşısında yer alan Potoçari Mezarlığı’na gömülmüştü.

Sırbistan daha önce Uluslararası Adalet Divanı’nda Bosna Hersek’in Srebrenitsa kasabasında yaşanan katliam nedeniyle soykırım suçlamasıyla yargılanmıştı.

Adalet Divanı, 2007’de aldığı kararda, Srebrenitsa’da 8 bin Müslüman erkeğin Bosnalı Sırplarca öldürülmesinin soykırım olduğunu kabul etmiş ancak Sırbistan’ın bundan doğrudan sorumlu tutulamayacağına hükmetmişti.

18 Mart 2015’te Srebrenitsa Katliamı’nı gerçekleştirenlerin arasında yer aldığı düşünülen yedi kişi gözaltına alınmıştı.