Faik Öz.
Diyarbakır’da elektrik ustası olarak çalışıp geçimini sağlayan bir emekçi…
Faili meçhullerin başladığı, baskının en şiddetli olduğu 1994 yılında ‘’terör örgütüne üye olmak’’ suçlamasıyla yakalandı. Yirmi beş gün sorguda kaldı. "Gözaltı" diye tabir edilen yoğun işkence süreçlerinden geçti. 24 Şubat 1994 tarihinde sorgusu! Tamamlanarak mahkemeye çıkarıldı ve tutuklandı.
Yargılamasına, o dönemde özel kanunla kurulan Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nde devam edildi. Davası üç no'lu DGM'de görüşülüyordu.
Tutuklanmasının üzerinden dört yüz on dört gün geçtikten sonra, 13 Nisan 1994 tarihinde beraat etti.
Salıverildikten on yedi yıl sonra yasal koşullar oluşunca, haksız yere tutuklu kaldığı süre için tazminat davası açtı. Haksız yere ve hukuka aykırı şekilde tutuklanmış ve dört yüz on dört gün cezaevinde kalmış; bu süre zarfında işten çıkarılmış, ailesi perişan olmuştu.
Yaşadığı maddi ve manevi zararı tazmin etmek niyetiyle dava açtı. Tutuklu kaldığı süre içinde, ailesinin geçimini sağlayamadığını dolayısıyla, borçlandıklarını belirtilerek toplam üç yüz bin lira tazminat talep etti.
Dava, Diyarbakır 3. Ağır Ceza mahkemesince görüşüldü. Naip hâkim tarafından bakılan davada tazminatın hesaplanması için dosya bilirkişi heyetine gönderildi.
Dosyayı inceleyen bilirkişi heyeti, davacının gelirini beyan edecek bir belge sunmadığı gerekçesiyle kaybının asgari ücret üzerinden hesaplanacağını söyleyerek davacının tutuklu olduğu dönemdeki asgari ücret, vergiler ve kayıplar dikkate alınarak, tutuklu geçirilen süre için hesabın yapıldığını belirten sonuç raporunu mahkemeye sundu. Raporda, davalının alacağı tazminat otuz üç lira seksen dört kuruş olarak hesaplanmıştı.
Dört yüz on dört gün haksız yere tutuklu kalma...
Otuz üç lira seksen dört kuruş tazminat…
Bilirkişi raporuna itiraz edildi. Naip hâkim itirazı kabul ederek dosyayı başka bilirkişiye gönderdi.
Yeni bilirkişi heyeti hesaplamalarını daha farklı yöntemlerle yaparak yeni tazminatın otuz iki bin dört yüz kırk lira olması kanaatine vardı. Tazminat yükselmişti.
Rapor geldikten sonra naip hâkim dosyayı karara bağlamak üzere mahkeme heyetine yolladı. Davalının İkamet yeri Yalova olması gerekçesiyle mahkeme yetkisizlik kararı vererek dosyayı Yalova Ağır Ceza Mahkemesine gönderdi.
Davayı gören Yalova Ağır Ceza mahkemesi, davalının salıverilmesiyle tazminat davası açması arasında geçen sürenin on yedi yıl olması gerekçesiyle davanın zaman aşımına uğradığını belirterek davayı reddetti. Ayrıca mahkeme, Maliye Bakanlığı'nın avukatlık ücreti olan üç bin liranın davacıdan tahsil edilmesine karar verdi.
Şu an dava Yargıtay sürecinde olup hala devam etmektedir.
***
Engin Alan.
Abdullah Öcalan'ın yakalandığı dönemde Özel Kuvvetler Komutanı, 2005 tarihinde emekliye ayrıldığında Kara Kuvvetleri Lojistik Komutanı, Emekli Korgeneral…
Emekli olduktan sonra Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı’nın Genel Müdürlüğünü yaptı.
2010 tarihinde Balyoz (Darbe Planı) davası olarak adlandırılan, 365 kişinin tutuklandığı ve 325 kişinin ağırlaştırılmış müebbet cezasına çarptırıldığı davayla ilgili olarak tutuklandı. Yaklaşık dört yıl tutuklu kaldığı davada on sekiz yıl ceza aldı. Tutuklu bulunduğu dönemde Milliyetçi Hareket Partisinden Milletvekili seçildi. Yargıtay tarafından açıklanan gerekçeli kararla tüm hükümlülerin serbest bırakılmasıyla beraat etti.
Millet meclisinde yemin ederek görevine başladı.
Beraat kararı sonrası, beraat eden diğer Balyoz davası sanıklarıyla birlikte, haksız tutuklanma ve yargılanma gerekçesiyle uğranılan maddi ve manevi kayıplar için tazminat davası açtı.
Tutukluluk süreci üç yıl sekiz ay’dı.
Talep edilen maddi ve manevi toplam tazminat iki milyon, beş yüz bin liraydı.
Ankara 6. Ağır Ceza mahkemesinde görülen dava sonucunda, üç yıl sekiz ay cezaevinde kalan ve hakkında on sekiz yıl ceza öngörülen emekli Korgeneral Engin Alan için, altmış üç bin altı yüz elli lira maddi, bir milyon üç yüz bin manevi olmak üzere toplam bir milyon, üç yüz altmış üç bin, altı yüz elli lira tazminat ödenmesine karar verildi.
***
İki hayat, iki haksız tutuklama ve yargılama, iki tazminat…
Dört yüz on dört gün haksız tutuklu kalan elektrik ustası, kendisine layık görülen otuz iki bin, dört yüz kırk lirayı zaman aşımı nedeniyle alamadı. Tazminatsız kaldı.
Üç yıl sekiz ay haksız tutuklama yaşayan emekli korgeneral, bir milyon, üç yüz altmış üç bin, altı yüz elli lira tazminatı almaya hak kazandı. Zaman aşımı yok.
***
İki hayat.
Uğranılan aynı haksızlık…
Haksız tutuklama, haksız yargılama...Sonucu maddi ve manevi zarar…
Birinde zaman aşımı
Diğerinde bir milyon, üç yüz altmış üç bin, altı yüz elli lira…
***
İki hayat.
Yaşanan iki benzer haksızlık…
Yaşatılan iki farklı haksızlık…
