İnsan Hakları Derneği ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı, 10 Aralık Dünya İnsan Hakları günü nedeniyle ortak açıklama yaparak, 2015 Hak İhlalleri Raporunun sonuçlarını yayınladı.<br /> <br /> <div>Raporda İHD ve TİHV Dokümantasyon Merkezleri’nin verilerine göre 1 Ocak – 5 Aralık 2015 tarihleri arasındaki hak ihlalleri kategoriler halinde sıralandı. Rapordaki kategoriler ve hak ihlalleri şöyle:</div> <br> <div><strong>Yaşam hakkı</strong></div> <br> <div>Kolluk güçlerinin yargısız infazı, dur ihtarına uyulmadığı gerekçesiyle veya rastgele ateş açması sonucu 173 kişi yaşamını yitirdi, 226 kişi de yaralandı. 135 ölüm ile 191 yaralanma, İç Güvenlik Yasası’nın onaylandığı 3 Nisan 2015’ten bu yana yaşandı.</div> <br> <div>Canlı bombalar tarafından yapılan intihar saldırıları sonucu, canlı bombalar hariç 5 Haziran 2015’te Diyarbakır’da 5 kişi, 20 Temmuz 2015 de Suruç’ ta 33 kişi, 10 Ekim 2015’te Ankara’da 100 kişi olmak üzere toplam 138 kişi yaşamını yitirdi, her üç olayda en az 929 kişi de yaralandı.</div> <br> <div>4 kişi gözaltında hayatını kaybetti.</div> <br> <div>Faili meçhul cinayet sonucu 19 kişi yaşamını yitirdi.</div> <br> <div>Cezaevlerinde çeşitli nedenlerle ölenlerin sayısı en az 28.</div> <br> <div>Zorunlu askerlik hizmetini yaparken en az 33 kişi şüpheli biçimde öldü.</div> <br> <div>Mayın ve sahipsiz bomba patlaması sonucu 5 kişi hayatını kaybetti, 22 kişi ağır yaralandı.</div> <br> <div>Çatışmalar nedeniyle 171’i asker, polis, korucu, 195’i militan, 157’si sivil olmak üzere toplam 523 kişi yaşamını yitirdi.</div> <br> <div>Erkek şiddeti sonucu 23 Kasım 2015’e kadar 282 kadın öldürüldü.</div> <br> <div>Nefret cinayetleri, ırkçı saldırılar ve linçler sonucu 4 kişi yaşamını yitirdi.</div> <br> <div>İş kazaları/cinayetleri sonucu 1 Aralık 2015’e kadar 1593 işçi hayatını kaybetti.</div> <br> <div>An az 16 sığınmacı ve mülteci geçiş yollarında öldü, 160 kişi de işkence ve silahla yaralandı.</div> <br> <div><strong>İşkence ve kötü muamele</strong></div> <br> <div>Türkiye İnsan Hakları Vakfı’na 2015’te işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı iddiasıyla toplam 560 kişi başvurdu. Ayrıca Psikosoyal Dayanışma Ağı Programı kapsamında Ankara Katliamı’ndan etkilenerek başvuranların sayısı da 330.</div> <br> <div>İHD verilerine göre ise 2015’in ilk 11 ayında 1433 kişinin gözaltında ve gözaltı yerleri dışında işkence gördüğünü belirtildi.</div> <br> <div><strong>Tutuklama ve gözaltı</strong></div> <br> <div>17 belediye başkanı tutuklandı, 9 tutuklu olmak üzere toplam 15 belediye başkanı görevden alındı.</div> <br> <div>KCK soruşturmalarının yanı sıra HDP/DBP ve HDK’ye yönelik operasyonlardan toplam 6744 kişi gözaltına alındı, 1285 kişi ise tutuklandı.</div> <br> <div><strong>Düşünce, ifade ve inanç özgürlüğü</strong></div> <br> <div>AİHM’in zorunlu din derslerinin kaldırılması ve cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilmesi ile ilgili kararlarının gereği yerine getirilmedi.</div> <br> <div>Alevi, Hıristiyan ve Yahudiler radikal Sünni ve ırkçı grupların tehdit ve nefret söylemlerine maruz kaldı.</div> <br> <div><strong>Vicdani ret hala tanınmadı.</strong></div> <br> <div>Halen gazeteci, basın-yayın çalışanı ya da gazete sahibi 30 kişi tutuklu.</div> <br> <div>Erişime engellenen internet sitesi, 2014’te 40.773, 2013’te 35.001 iken 2015’te kaygı verici şekilde arttı ve 105.958 oldu.</div> <br> <div><strong>Örgütlenme özgürlüğü</strong></div> <br> <div>417’si HDP, 11’i AKP, 4’ü CHP olmak üzere toplam 432 parti binasına saldırı oldu.</div> <br> <div>Sadece 6-8 Eylül 2015 tarihlerinde eş zamanlı, yaygın ve sistematik olarak 100’ü aşkın HDP binasına saldırı yapıldı. Yıl içinde çeşitli gerekçelerle çok sayıda sendikacı gözaltına alındı.</div> <br> <div><strong>Toplantı ve gösteri özgürlüğü</strong></div> <br> <div>Kolluk güçlerinin toplantı ve gösterilere yönelik müdahaleler sonucu 210 kişi yaralandı.</div> <br> <div>Kolluk güçlerinin toplantı ve gösterilere yönelik müdahalesi sonucu 3377 kişi gözaltına alındı, 201 kişi ise tutuklandı.</div> <br> <div>Toplam 256 etkinlik yasaklandı.</div> <br> <div><strong>Cezaevleri</strong></div> <br> <div>Adalet Bakanlığı’nın 28 Şubat 2015 tarihinde verdiği son verilere göre cezaevlerinde toplam 164.461 tutuklu/hükümlü/hükümözlü kişi var. 2014’te sayı 154.179 idi. AKP iktidara geldiğinde ise bu sayı 59.429 idi.</div> <br> <div>Cezaevlerindeki çocuk tutuklu/hükümlü/hükümözlü kişi sayısı 2.165.</div> <br> <div>2015’te cezaevlerinde intihar, işkence ve kötü muamele, kaza, ihmal, hastalık, mahkûmlar arası kavga vb nedenlerle en az 28 kişi yaşamını yitirdi.</div> <br> <div>Ağır hasta ve tespiti yapılabilen 300’ü ağır olmak üzere 756 mahpus cezaevlerinde tedavi edilmeyi bekliyor.</div> <br> <div><strong>Ekonomi ve çalışma yaşamı</strong></div> <br> <div>2015 yılının ilk 11 ayında tüm iş alanlarında iş kazaları/cinayetleri sonucu en az 1593 işçi öldü.</div> <br> <div><strong>Çevre hakkı</strong></div> <br> <div>Türkiye, küresel iklim değişikliğinin artmasına yol açan karbon gazı salınımında dünya ülkeleri arasında 23. sırada.</div> <br> <div><strong>Cinsiyet ve cinsel yönelim ayrımcılığı</strong></div> <br> <div>2015’te erkek şiddeti sonucu 282 kadın yaşamını yitirirken şiddete maruz kalan 367 kadın yaralı olarak kurtuldu, 132 kadın ise taciz ve tecavüze uğradı.</div> <br> <div>Nefret saldırıları sonucu en az 4 trans birey yaşamını kaybetti.</div> <br> <div><strong>Mülteci ve sığınmacılar</strong></div> <br> <div>Suriye’den gelen mülteci/sığınmacının yaklaşık onda biri kamplarda yaşama imkânı bulabilmektedir. Mültecilerin sadece yüzde 15’i insani yardım kuruluşlarından ya da ajanslarından yardım alabiliyorlar.</div> <br> <div>2015 yılında tespit etmekte oldukça zorlandığımız yaşam hakkı ihlalleri konusunda en yakıcı olan, bilinen 12 çocuğun kaldıkları çadırlarda ya da barakalarda yanarak can vermiş olmalarıdır.</div>