TBMM Genel Kurulu'nda anayasa değişikliği teklifinin Meclis'in bilgi edinme ve denetim yollarıyla ilgili 6. madde ve partili cumhurbaşkanlığı öngören 7. madde ve yürütme yetkisi tamamen Cumburbaşkanı'na bağlayan 8'inci madde de kabul edildi. Meclis, bugün saat 14.00'te tekrar toplanmak üzere kapatıldı. 6'ncı madde, Meclis'in denetim yetkilerini düzenliyor. Düzenlemeyle yasamanın yürütmeyi denetlemesi ile Bakanlar Kurulu’na kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermesi yasamanın görev ve yetkileri arasından çıkarılıyor. 7'inci madde ile cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiğinin kesilmesine yönelik düzenleme kaldırılıyor. 8'inci maddeye göre, yürütme yetkisi tamamen Cumhurbaşkanı'na bağlanıyor. Teklifin 6. maddesi Anayasa'nın 98. maddesinin şu şekilde düzenlenmesini öngörüyor: MADDE 98 - Türkiye Büyük Millet Meclisi; Meclis araştırması, genel görüşme, Meclis soruşturması ve yazılı soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanır. Meclis araştırması, belli bir konuda bilgi edinmek için yapılan incelemeden ibarettir. Genel görüşme, toplumu ve devlet faaliyetlerini ilgilendiren belli bir konunun Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu'nda görüşülmesidir. Meclis soruşturması, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında 106'ncı maddenin beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları uyarınca yapılan soruşturmadan ibarettir. Yazılı soru; yazılı olarak en geç on beş gün içinde cevaplanmak üzere milletvekillerinin, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yazılı olarak soru sormalarından ibarettir. Meclis araştırması, genel görüşme ve yazılı soru önergelerinin verilme şekli, içeriği ve kapsamıyla araştırma usûlleri Meclis İçtüzüğü ile düzenlenir." AKP'li Şentop: Anayasa değişikliği Meclis'ten geçmezse, Türkiye seçime mecbur kalır Erdoğan: Ne yaparsanız yapın, milletin önüne gidecek TOPLAM 8 MADDE KABUL EDİLDİ Yargı ile ilgili düzenlemeyi içeren birinci maddeye 347 kabul oyu geldi. Teklifin, milletvekili sayısını 550'den 600'e çıkarılmasını öngören ikinci maddesi 343 oyla kabul edilmişti. Seçilme yaşının 25'ten 18'e düşürülmesini öngören 3. Madde 341 oyla kabul edilmişti. Teklifin "TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 5 yılda bir, aynı gün yapılmasını" öngören 4. maddesi, 343 oyla kabul edilmişti. Meclisin görev ve yetkilerinin sıralandığı 5. madde ise 343 oyla kabul edildi. 5. MADDE KABUL EDİLDİ Anayasa değişikliği görüşmelerinde CHP’nin görüşmenin bugünlük sonlandırılması amacıyla yaptığı “kürsü işgali” sonrası yapılan beşinci madde oylaması sadece MHP ve AKP’lilerin oylarıyla gerçekleşti. Uzun süren işgale ve kavgaya rağmen AKP’nin beşinci madde görüşmelerini sürdürme kararı karşında CHP söz konusu maddenin oylamasına katılmama kararı aldı. Oylamaya 354 vekil katıldı. 343 ‘evet’, 7 ‘hayır’ oyu verildi. Oylamada 3 boş, 1 de geçersiz oy çıktı. 5. MADDE NE GETİRİYOR Değişiklikle Anayasa’nın 87. maddesinin değiştirilmesi teklif edilmekte ve “…Bakanlar Kurulunu ve Bakanları denetlemek…” görev ve yetkisinin, Meclis görev ve yetkileri arasından çıkarılması öngörülüyor. 4. MADDE KABUL EDİLDİ Anayasa değişikliği teklifinin, dördüncü maddesi de oylama sonucu kabul edildi. Oylamada 486 milletvekili oy kullanırken, ‘evet’ 343, ‘hayır’ 139 oyu çıktı. Oylamada “boş” ve “geçersiz” için de 2 oy çıktı. 4. MADDE NE GETİRİYOR? Dördüncü madde Anayasa’nın 77. Maddesinde belirlenen esasa göre 4 yılda bir yenilen genel seçimlerin 5 yıla çıkarılmasını ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri ile aynı gün yapılmasını ön görüyor. 3. MADDE KABUL EDİLDİ Anayasa değişikliği teklifinin, milletvekili seçilme yaşını 25’ten 18’e indiren üçüncü maddesine 341 kabul, 139 ret oyu verildi. Oylamada 3 boş, 2 de geçersiz oy çıktı. 3. MADDE NE GETİRİYOR? Üçüncü madde milletvekili seçilme yaşıyla ilgili düzenlemeyi kapsıyor. Mevcut Anayasa’nın 76. Maddesinde 25 olarak belirlenen seçilme yaşı teklif edilen değişiklik ile 18’e indiriliyor. Aynı maddedeki milletvekili seçilmeye engel halleri belirleyen kısımda yer alan “yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar” kısmında ise , “askerlikle ilişiği olanlar” şeklinde değişikliği öngörülüyor. TEKLİFİN 1. VE 2. MADDESİ KABUL EDİLMİŞTİ Anayasa değişikliğinin 1. ve 2. maddeleri yapılan oylamalar ile kabul edilmişti. Değişiklik teklifinin birinci maddesi 347 ‘evet’ oyuyla, 2. madde ise 343 ‘evet’ oyu ile kabul edilmişti. 1. MADDE NE GETİRİYOR? Teklifin 1. maddesi Anayasa’nın 9. maddesine “Bağımsız” ibaresinden sonra “ve tarafsız” ibaresini ekliyor. Anayasa’nın 9. maddesinde yer alan “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır” ibaresi “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır” diye değiştirilmesini ön görülüyor. 2.MADDE NE GETİRİYOR? Görüşülmeye başlanan değişikliğin ikinci maddesi Anayasanın 75. maddesinde yer alan, “Türkiye Büyük Millet Meclisi genel oyla seçilen beşyüzelli milletvekilinden oluşur” maddesinde değişikliği ön görüyor. Teklifle madde “Türkiye Büyük Millet Meclisi genel oyla seçilen altıyüz milletvekilinden oluşur” biçiminde değiştiriliyor. Teklifin kabul edilmesi durumunda 550 olan mevcut milletvekili sayısı 600’e çıkarılıyor. SÜREÇ NASIL İŞLİYOR? Değişiklik paketinde 18 madde bulunuyor. Yasa gereği, anayasa değişikliklerinin iki tur oylamayla yapılması gerekiyor. Her madde görüşüldükten sonra, gizli oylama yapılıyor. Genel Kurul'da yapılan birinci tur oylamalar, maddelerin ikinci tur oylamada 330'u geçip geçemeyeceğini göstermesi açısından önem taşıyor. İlk tur oylamalar yapıldıktan sonra anayasa değişikliği görüşmelerinde birinci tur bitmiş olacak; ikinci ve son tur oylamalara geçilecek. İkinci tur oylamada en az 330 oy alan maddeler kabul edilecek. Ardından anayasa değişikliği paketi referanduma götürülecek.