Türkiye geçen 10 yılda mayınlı arazilerini temizleyemedi. 8 yıllık uzatma için BM’ye 30 sayfalık gerekçe gösterdi

Türkiye’nin mayın temizleme süreci, 4 Nisan Mayın Bilinci Geliştirme Günü ile tekrar gündeme geldi. 4 Nisan, Türkiye’nin 2013 yılında dahil olduğu ve Ottowa Sözleşmesi’yle belirlenen mayın temizleme süresinin son tarihi idi. Ancak 10 yılda döşenen mayınlar temizlenemedi. Anlaşmanın gereklerini yerine getiremeyen Türkiye, BM’ye 30 sayfalık gerekçe göstererek, mayın temizleme süresinin 8 yıl daha uzatılmasını talep etti. Mayınsız Türkiye Girişimi Koordinatörü Muteber Öğreten, sürecin uzatılmasının yeni kurbanlar anlamına geldiğini söyledi.

Ayfer Çalıkıran'ın Taraf'ta yer alan haberine göre Türkiye’nin, anti-personel mayınların kullanımı, depolanması, üretilmesi ve devredilmesinin yasaklanması ve bunların imhası ile ilgili, BM’ye gönderdiği 30 sayfalık uzatma talebinde şu gerekçeler yer aldı:

UMES’e uyumlu şekilde yapılacak mayın temizleme faaliyetlerini kontrol edecek ve sertifika tahsisi yapacak Ulusal Mayın Eylemi Otoritesi ve Mayın Eylemi Merkezi’nin kurulmasında gecikmelerin yaşanması

Elverişsiz hava koşulları nedeniyle mayın temizleme operasyonlarının yılın sadece 5 veya 6 ayında yapılması.

Mayın temizleme operasyonları ve ekipleri için güvenlik sorunları yaratan terörist
tehdidin devam etmesi.

Terörizme karşı savaş nedeniyle mayınlı arazilerin metal artıklarını (boş fişekler, teçhizat, şarapnel vb.) barındırması.

Düzensiz tutulan kayıt defterleri ve bu dokümanlarda yer alan işaretleme noktalarının arazide bulunamaması nedeniyle, belli bölgelerin mayınsız olma statüsüne ilişkin var olan belirsizlik.

Arazilerin topografyasıyla ilgili zorluklar.

2015’TEN ÖNCE ÇALIŞMA YOK

Mayınsız Türkiye Girişimi Koordinatörü Muteber Öğreten, açıklamasında, “Mayın temizleme çalışmalarında öncelik belirlenmemeli. Her bölge bir an önce temizlenmeli. Eğer öncelik olacaksa mağduriyetin en çok yaşandığı alanlarda olmalı” dedi. Öğreten şu ifadeleri kullandı: “Raporda, kara mayınlarının temizlenmesi için detaylı bir takvim ve program bulunmuyor. Mayın Eylem Merkezi kurulması için Meclis’e gönderilecek bir tasarıdan bahsediliyor ancak 2015’ten önce mayın temizliği başlatılmıyor.”

2015'TE BAŞLAYIP 2022'DE BİTECEK

Kara mayınları İzleme 2013 Raporu”na göre; Türkiye’de 214 km’lik 3174 mayınlı alan bulunuyor. 2003’teki temizleme işleminin başlamasından bu yana Suriye sınırı boyunca toplam 6 mayınlı bölge, 1.150.297 m2’lik bir alan mayından arındırıldı. 2 bin 974 adet anti-tank mayını ve 760 anti-personel mayın ise temizlendi.
Türkiye’nin temizleme süreciyle ilgili sunduğu haritada Doğu sınırlarındaki temizleme işi, ilk aşama bu yıl içinde öngörülen ihale sözleşmesinin imzalanmasıyla; sınır bölgeleri dışında kalan alanlar için, Ulusal Mayın Eylemi Otoritesi (UMEO) ve Mayın Eylemi Merkezi (MEM) kurulması çalışmaları başlatılacak. İhale sürecinin gerçekleştirileceği çalışmalara paralel olarak iç bölgelerdeki mayınlar için temizleme 2015’te başlayacak. Çalışmalar 2022’de bitmiş olacak.