İnsan sağlığı, hayvan hakları, iklim kriziyle ilgili endişelerin artmasına koşut hayvan eti tüketimine alternatif bulunması talepleri açısından bir dönüm noktası yaşandı. Hayvan öldürmek yoluyla değil de laboratuvarda elde edilen ve 'temiz' diye nitelenen ete onay veren ilk ülke, Singapur oldu.
Uzakdoğu'nun küçük şehir devletinden aldığı onay sayesinde, gıda üretim şirketi 'Eat Just', laboratuvarda imal ettiği tavuk etini satmaya başlayabilecek.
ABD'nin San Francisco kentinde merkezi bulunan şirket, laboratuvar mamulü tavuk etini ilkin nugget denilen top şeklinde piyasaya sürülecek. Tüketicinin erişimine sunacağı tarihi henüz açıklamadı.
Singapur'un Eat Just ürünlerini güvenli bulup satışa açması, Beyond Meat ve Impossible Foods gibi şirketlerin ürettiği bitki temelli et seçeneklerinin süpermarket rafları ve restoran menülerinde daha fazla yer kaplamaya başladığı zamanda geldi.
Ancak Eat Just'ın laboratuvar üretimi eti bunlardan farklı. Zira 'temiz et' diye nitelenen bu ürün, bitki temelli değil, laboratuvarda hayvan kas hücrelerinden büyütülüyor ve 1200 litrelik bir biyoreaktörde üretiliyor.
Bir hücre bankasından gelen hücreler, tavuğun kesilmesini gerektirmiyor, zira canlı hayvanlardan biyopsilerle alınabiliyor. Büyüyen hücrelere verilen besleyici içeriğin tümüyse bitkilerden elde ediliyor. Singapur'da ilk üretilen kültür etinde, sığır fetüsünden alınan kandan elde edilen serum da kullanıldı, ancak tüketimden önce bu büyük ölçüde yok edildi. Eat Just, bir sonraki üretim hattında bitki temelli serum kullanılacağını söyledi.
Şimdiki halde laboratuvar üretimi et, bitki temelli etten daha pahalı. Daha önce, Eat Just, laboratuvarda yetiştirilen tavuk toplarının her birini 50 dolardan satacağını söylemişti. Sonrasında maliyeti düşürdü, ama yine de birinci sınıf tavuk kadar pahalı satacak.
Şirket, laboratuvarda üretim sürecinde hiçbir antibiyotik kullanılmadığını ve tavuğun geleneksel tavuğa göre daha düşük mikrobiyolojik içeriğe sahip olduğunu vurguluyor.
Singapur'un verdiği satış iznini, 'küresel gıda sanayi için çığır açan ilerleme' diye niteleyen ve 'etin hayvan öldürülmeden üretildiği bir geleceğin kapısını açılabileceğine' dikkat çeken ABD'li şirket, diğer ülkelerin de tez zamanda aynı yoldan gitmesi çağrısında bulundu.
Barclays verilerine göre et alternatifleri piyasasının değeri 10 yıl içinde 140 milyar dolara kadar ulaşacak, yani 1.4 trilyon değerindeki küresel et sanayinin yüzde 10'unu oluşturacak.
Nitekim onlarca şirket, hem etik kaygıları olan hem de et yemekten vazgeçemeyenleri cezbetmeye yönelik 'kültür et ürünlerini' piyasaya sürmek için seferber olmuş vaziyette.
Bunlar içinde en büyük iki şirket, İsrail merkezli 'Future Meat Technologies' ile ABD merkezli, Bill Gates destekli 'Memphis Meats'.
Her ikisi de hem lezzetli hem de ucuz laboratuvar üretimi et ürünleriyle piyasaya girmeyi bekliyor.
Ancak bazı bilim insanları, bu eğilimin, belli şartlar altında iklim krizi için daha kötü sonuçları olabileceği görüşünde.
