Yüzyıllar önce Asuri ve Ermeniler başta olmak üzere birçok kültüre ve dini inançlara beşiklik eden Hakkari'de yüzyılların mirası olan tarihi yapılar yok olmakla yüz yüze.

Hakkari'de tarihten günümüze ulaşan yaklaşık 150 kilise ve manastırdan sadece 10-15'i ayakta kaldı. Hakkari'nin Koçanıs ve Kırıkdağ köyünde bulunan Mar Şhalita Kilisesi, Oğul (Talê) köyündeki Mar Abdişo manastırı, Yüksekova'daki Kerpil Kilisesi, Şemdinli'deki Kara Kilise tarihe ışık tutan yapılardan sadece bir kaçı. Özellikle Hakkari'nin Koçanıs (Koçanis) köyünde bulunan Mar Şhalita Kilisesi patriklik merkezi olarak Asuriler tarafından benimsenmiş. Tarihi önemi bu denli büyük olsa da kilise ve manastırlar ilgisizlikten dolayı harabe yerlere döndü.

Tarihi yapıların harabeye dönüşmesinden en büyük etken define avcıları. Hazine için tarihi yapıların hemen hemen hepsi kazılarak tahrip edildi. Kilise ve manastırlarda yapılan bilinçsiz kazılar sonucu tarihi yapılarda oyulmadık yer bırakılmadı.

Yine tarihi yapılardaki dini motiflerle süslenmiş taşlar ise çalınmış. Hazine arayanların önü alınmadığı takdirde kısa bir zamanda tarihi yapıların iskeletleri de yok olacak. Tarihi yapılara hazine arayanlar kadar köylüler de zarar veriyor. Köyde yaşayan yurttaşlar bu yapıları genelde hayvanları için ahır olarak kullanıyor. Yine bazı köylerde tarihi yapılar kiler olarak kullandığı yetmezmiş gibi içerisine de ek oda yapılmış. (DİHA)