Ankara - BDP Grup Başkanvekili Hasip Kaplan, Mardin’de yaşayan Mhalmiler'in kimlikleri, dilleri ve kültürlerinin korunup geliştirilmesi ve sorunlarının gündeme gelmesi için Meclis araştırması açılmasını istedi.

Hasip Kaplan, haklarında yazılı kaynaklar bir yana, sözlü kaynakların bile yok denecek kadar az olduğu, Mardin çevresinde bulunan köylerde yaşayan Mhalmiler’le ilgili Meclis Araştırması açılması için Meclis Başkanlığına önerge verdi. Önergenin gerekçesinde, Mahalmilerin kökenleri hakkında, “Hıristiyanlıktan ayrılmış Arap ve Kürtlerden meydana gelmiş melez bir topluluk”, “Türk ve Arapların karışımı sonucunda ortaya çıkmış bir topluluk”, “Hristiyan Süryani bir topluluk” ve “Hıristiyan iken, Müslüman olmuş çoğunlukla Süryani kökenli bir topluluk” gibi birbirinden farklı görüşler ileri sürüldüğü belirtilerek, Mhalmilerin kökenleri hakkında yapılan tanımlamaların etnisite gerçekliğinin çarpıtılması anlamına geldiği belirtilerek şöyle denildi:

“Bu halkın kendine has bir dili, adetleri ve kültürü vardır. Mezkur kesim, Arap ya da başka kimlikler altında bir denge unsuru olarak kullanılmaktan, yerleşim yerlerinin isimlerinin değiştirilmesinden, kendi kimlik ve kültürlerinin hukuki olarak tanınmasından ve devlet tarafından korunup geliştirilmemesinden rahatsızlık duymaktadırlar. Bin yıldan uzun bir süredir yaşadıkları topraklarda birçoğunun sahip oldukları mülkleri ellerinden alınıp hazineye devrilmiştir. Birçoğunun da bağ, bahçe ve ekili arazilerine tapu verilmemektedir. Var olan tapuların çoğu başkalarının üzerine kayıtlıdır. Dedelerinden kalma arazilerinin başka kişilerin isimlerine kayıtlı olması halk arasında ciddi gerilimlere, çatışmalara neden olmaktadır.”

Mhalmilerin kendi kimlik, dil ve kültürlerinin tanıtılması, korunması ve geliştirilmesi amacıyla kurduğu tek dernek olan Mhellemi Dinler - Diller Ve Medeniyetler Arası Diyalog Derneği’nin de çeşitli baskılara maruz bırakılarak kapatılmak istendiği belirtilen gerekçede “Mhalmiler, öncelikle dernekleri üzerindeki bu baskıların ortadan kalkması, kendi kimlik ve kültürlerinin tanınması, korunup ve geliştirilmesi, Mhallemice yazılı, görsel gazete, dergi, radyo, tv ve diğer medya iletişim araçlarından istifade etme hakkı tanınmasını, tapu ve kadastroda inceleme ve düzenlemeler yapılarak çatışmalara neden olabilecek yanlış uygulamaların bir an önce düzeltilmesi ve hak sahiplerine haklarının geciktirilmeden iadesi sağlanmalıdır” denildi.

Mhalmiler’in, aslen Türkiyeli olan ve Suriye, Irak ve Lübnan’da sürgünde kimliksiz yaşayan akrabalarına devletin bir an önce vatandaşlık hakkı tanıyarak Türkiye’ye geri dönüşlerinin sağlanması için maddi ve hukuki düzenlemeler yapılmasını istediği belirtilen önergenin gerekçesinde şöyle denildi:

“Mhalmilerin kimlik, dil ve kültürlerinin tanıtılması, korunması ve geliştirilmesi; tapu ve kadastroda inceleme ve düzenlemeler yapılarak çatışmalara neden olabilecek yanlış uygulamaların bir an önce düzeltilmesi ve hak sahiplerine haklarının geciktirilmeden iadesi; sürgünde kimliksiz yaşayan akrabalarına devletin bir an önce vatandaşlık hakkı tanıyarak Türkiye’ye geri dönüşlerinin sağlanması için maddi ve hukuki düzenlemeler yapması için nelerin yapılabileceği ve yeni anayasa yapım sürecinde Mhalmilerin haklarının anayasal güvenceye alınması için bir meclis araştırma komisyonu kurulması önemli ve gereklidir.” (anf)