Türkiye işçi ve sol hareket tarihine ilişkin arşiv kurumu olarak çalışmalar yapan Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı’nın (TÜSTAV) Ekim Devrimi’nin 100. Yılı dolayısıyla, İzmir’de düzenlediği sempozyumda 100. Yılında Ekim Devrimi ve Türkiye’ye Etkileri tartışıldı.  

İzmir Sanat ve İsmet İnönü Sanat Merkezi’nde iki gün süren Sempozyum’da Osmanlı’nın sonu ve Erken Cumhuriyet Dönemi’nde Ekim Devrimi’nin hem sol örgütlenmeler, hem İttihat Terakki ve Mustafa Kemal önderliğindeki hareketlerde yarattığı etkisi yanında Sovyet yönetiminin bu kesimlerle  ilişkileri ayrıntılı olarak tartışıldı. Sempozyum’da ayrıca Türkiye ve Sovyetler Birliği’nin İkinci Dünya Savaşı’na kadarki devlet düzeyindeki ilişkileri ele alındı. Araştırmacı ve akademisyenlerin birbiriyle bağlantılı on tebliği sunduğu Sempozyum’da sunumların arkasından izleyicilerin katkıları, soruları ve cevaplarıyla tartışmalar yürütüldü.

Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı (TÜSTAV) Başkanı Fahrettin Ozan’ın açılış konuşmasından sonra ilk tebliği Tarih Vakfı Başkanı ve İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Mehmet Ö. Alkan Müfrit Sosyalistler Hükümeti Ele Aldılar: Petrograd’da İnkılap ve Osmanlı başlığıyla sundu.

İkinci olarak Türkiye Komünist Fırkası'nın Kuruluşu ve Mustafa Suphi kitabının yazarı ve Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Yavuz Aslan Ekim Devrimi ve Bakü’de İştirakiyuncu Teşkilatlar’ hakkında sunum yaptı.

Araştırmacı, Yazar Hamit Erdem, Aralık 1920'de kurulan Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası üzerinden Ekim Devrimi’nin etkilerini Ekim Devrimi ve Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası başlığıyla sundu.

Altınbaş Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Erol Ülker ise Mütareke İstanbul’unda İşçi Hareketleri, Komünistler ve Sosyalistler’i anlattı.

İsviçre Basel Üniversitesi Sosyal Bilimler Bölümü'nde Orta Doğu Çalışmaları yürüten Alp Yenen, Berlin-Moskova-Ankara-Kâbil Hattı Cihan Harbi Sonrasında Devrimci Diplomasi başlığıyla yaptığı sunumunda Sovyetler’in devlet dışı topluluklar üzerinden yürüttüğü diplomasi üzerinde durdu.

Altınbaş Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Pınar Üre Devrimin Ardından Beyaz Ruslar ve Diasporadaki Rus Milliyetçiliği’ni İstanbul üzerinden aktardı.

Ekim Devrimi’nin etkilerini Protesto, Grev, İsyan: Anadolu’daki Yunan Ordusunda Komünist Propaganda ve Faaliyet 1919-1922 başlıklı bildiriyle Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü’nde doktorasını tamamlayan İSTOS Yayınevi kurucularından yazar, çevirmen ve editör Foti Benlisoy sundu.

1920’lerdeki Sovyet-Türk Ekonomik İlişkilerini, Rusya ve Türkiye tarihi üzerine çalışan Bilkent Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Dr. Samuel J. Hirst, Antiemperyalizm ve Ulusal Kalkınma: 1920’lerde Sovyet-Türk Ekonomik İlişkileri başlığıyla sundu.

Ekim Devrimi’nden İkinci Dünya Savaşı’na kadarki sürecin Türk-Sovyet ilişkileri üzerine ise Büyük Anayurt Savaşı Arifesinde Türk-Sovyet İlişkileri başlıklı bildiriyle Sovyetler Birliği tarihi, Soğuk Savaş tarihi, Türk-Rus ilişkileri, diplomasi tarihi üzerine dersler veren Bilkent Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Dr. Onur İşçi anlattı.

Son bildiriyi ise Oktobr Devrimi, Komintern ve Türkiye’de Komünist Hareketin Biçimlenişi başlığıyla Türkiye işçi ve sol hareketi tarihi ile ilgili çalışmalar yapan TÜSTAV Yönetim Kurulu üyesi araştırmacı, yazar Ender Akbulut sundu.

Sunumların ardından izleyicilerin de katılımıyla genel değerlendirme ve tartışma yapılarak Sempozyum sona erdi.

SERGİ: EKİM DEVRİMİ VE TÜRKİYE’YE ETKİLERİ

Sempozyumun çerçevesinde İzmir Sanat Merkezi’nde, Ekim Devrimi ile birlikte Bakü, İstanbul ve Ankara’daki çalışmaların arşiv belgeleriyle afişlerden oluşan ve 10 Kasım 2017 tarihine kadar açık kalacak bir sergi açıldı.