<!--[if gte mso 9]><xml> <o:OfficeDocumentSettings> <o:AllowPNG /> </o:OfficeDocumentSettings> </xml><![endif]--> <p class="MsoNormal"><span style="mso-bidi-font-weight:bold">Alison Gee / BBC </span></p> <p class="MsoNormal">70 yıl önce Şubat 1944'te yarım milyon kadar Çeçen ve İnguş, Sovyetler Birliği'nin uzak bölgelerine sürgüne gönderilmişti. 13 yıl sonra geri dönmelerine izin verildiğinde bu insanların üçte birinin öldüğü tahmin ediliyor.</p> <p class="MsoNormal">İsa Kaşiyev o zaman 10 yaşındaymış. "Beş asker gelip evlere tek tek girerek 14 yaşın üstündeki tüm erkekleri götüreceklerini söyledi. Sonra hepimizi birden sürgün edeceklerini açıkladılar" diyor.</p> <p class="MsoNormal">"Ailede 10 kişi vardı. Annem, babam, büyükannem ve yedi çocuk. En büyük çocuk bendim."</p> <p class="MsoNormal">"Bizi götürmeye gelen asker çok iyiydi. Bizi yükledikleri kamyona beş çuval tahıl koydurdu, eşyalarımızı toplamaya <img width="300" vspace="11" hspace="11" align="right" height="169" alt="" src="/images/upload/140225110837_ingush_512x288_bbc_nocredit.jpg" />yardım etti. Onun sayesinde hayatta kaldık."</p> <p class="MsoNormal">Kamyon onları İnguşetya'da tren istasyonuna götürmüş. Diğer 10 aileyle birlikte sığır taşıyan vagonlara yüklenmişler.</p> <p class="MsoNormal">Kaşiyev ailesi 15 günlük bir yolculuktan sonra Kazakistan'a varmış. Yiyecek-içecekleri kalmamış. Bazıları yolda ölmüş.</p> <p class="MsoNormal">Kuzey Kazakistan'ın Kökçetav bölgesine kızaklarla gitmişler. Kaşiyev'in en küçük kardeşi daha bebekmiş. Yolda soğuktan donarak ölmüş.</p> <p class="MsoNormal">Sürgün aileler bölge halkının evlerine yerleştirilmiş. Kaşiyev'lerin <img width="300" vspace="11" hspace="11" align="left" height="169" alt="" src="/images/upload/140225110926_chechen_exile_624x351_bbc_nocredit.jpg" />gittiği aile önce onları kabul etmek istememiş. "Bizi yamyam gibi bir şey sanıyorlardı galiba. Sonra kabul ettiler ama bizimle konuşmadılar" diyor Kaşiyev.</p> <p class="MsoNormal">O dönem 100 bin İnguş, 400 bin de Çeçen sürgün edilmiş. Sovyet lider Jozef Stalin, İkinci Dünya Savaşı sırasında 1942-43 yıllarında Alman ordusu Kafkas bölgesinde ilerlerken İnguş ve Çeçenlerin onlarla işbirliği yaptığından şüphelenmiş.</p> <p class="MsoNormal">Kuzey Kafkaslar'dan Balkar ve Karaçaylar ile Hazar Denizi kıyısından Kalmuklar, Kırım Tatarları ve Güney Kafkaslar'dan Mesket Türkleri de kitleler halinde göç ettirildi.</p> <p class="MsoNormal"><img width="300" vspace="11" hspace="11" align="right" height="169" alt="" src="/images/upload/140225111024_chechen_exile_624x351_bbc_nocredit.jpg" />Doğuya doğru yapılan zorlu yolculuğun ardından sürgünler, hareketlerini sınırlayan katı düzenlemelere tabi tutulmuşlar.</p> <p class="MsoNormal">Stalin'in ölümünden dört yıl sonra 1957'de sürgünlerin yurtlarına geri dönmesine izin verilmiş. Şimdi 80 yaşında olan Kaşiyev doğduğu köyde yaşamını sürdürüyor.</p>