Ayin öncesi manastırın girişine gelen ziyaretçiler, Trabzon Valiliği tarafından kendilerine verilen kartların görevlilerce kontrol edilmesinin ardından içeriye alındı.

Manastırın avlusunda toplanan ziyaretçiler, daha sonra Fener Rum Patriği Bartholomeos yönetiminde saat 10.10'da ayine başladı.Ayine, Yunanistan'ın İstanbul Başkonsolosu Nicolas Matthioudakis ve Maçka Belediye Başkanı Ertuğrul Genç de katıldı.

Manastıra gelen ziyaretçiler, girişte mum yakarak dua ettiler. Ayin sırasında bir sorun yaşanmaması için manastır içinde özel güvenlikçiler görevlendirildi.

Öte yandan, Fener Rum Patriği Bartholomeos, manastıra giden patika yolun girişinde yöresel kıyafetli kemençeciler tarafından karşılandı. Bir süre kemençecilerle sohbet erden Bartholomeos, bir kemençeciye kutu içinde bulunan hediye verdi. Bartholomeos, manastıra giden yolda karşılaştığı çocuklarla da sohbet etti.

Manastırda ayin için dini kıyafetleri giyen Bartholomeos, daha sonra ayin yapılan alana gelerek ayini başlattı.

Maçka ilçesinin Altındere Vadisi'ndeki Karadağ'ın eteklerinde, vadiden yaklaşık 300 metre yükseklikteki ormanlık alanda kayalar oyularak yapılmış Sümela Manastırı, halk arasında "Meryem Ana" adıyla biliniyor.

"Meryem Ana" adına kurulan ve "Sümela" adını siyah anlamına gelen "melas" sözcüğünden aldığı söylenen ismin, manastırın yapıldığı Karadağlar'dan geldiği düşünülüyor. "Sümela" kelimesi, buradaki Hazreti Meryem tasvirinin "siyah" rengine de bağlanıyor.

Hakkında çeşitli rivayetler bulunan ve kuruluşu bilimsel verilere göre 13. yüzyıla dayanan manastırın, 1650'ye kadar dış kapısı üzerinde görülebilen 1360 tarihli, beş mısralık bir manzum kitabede 3. Alesios, bu tesisin kurucusu (ktetor) ve "Doğu ile Batı"nın (Iberia) hakimi imparator olarak gösterilmişti.

Bir güneş tutulmasını 1361 yılında manastırda karşılayan Alesios, 1365 tarihli vakfiyesi ile de manastırın bütün idari şartlarını, arazisini, gelirlerini düzene koyduktan sonra Trabzon'a gelecek bir tehlikeyi, bir Türk akınını önlemek için buradaki keşişlerin daima uyanık bulunmalarını istemişti.

Hizmet birimleri, misafirhane, mutfak, ayazmanın dışında 72 odası bulunan manastırın, Trabzon Kommenoslar olarak bilinen ve 1204 tarihinde Trabzon'da
kurulan Kommenos Prensliği zamanında önemi arttı ve fermanlarla gelir sağlandı.

Doğu Karadeniz kıyılarının Türk egemenliğine girmesiyle Osmanlı padişahlarından Yavuz Sultan Selim'in (1512-1520) manastıra 2 şamdan hediye ettiği, ayrıca Trabzon'u fetheden Fatih Sultan Mehmet'in de manastırın haklarını tanıdığı ve birçok manastırda olduğu gibi Sümela'nın da haklarının fermanlarla korunduğu biliniyor. (Cnn Türk)