Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM), 16 yıl süren yargılama sonunda “müebbet hapis” cezasına çarptırılan Sarp Kuray’ın davasına ilişkin “tanıkların dinlenmemesi, delilerin toplanmaması ve yargılamanın uzun sürmesi” konusunda istediği savunmayı veren Türkiye “skandal” savunma yaptı. Türkiye, 16 yıllık yargılama süresinin “uzun olmadığını” belirtirken bu konuda iç hukukta tazminat istemli dava açılabileceğini bildirdi. Ancak Türkiye’nin uzun süren davalarda iç hukukta tazminat davası açılabileceğini göstermek amacıyla verdiği tüm örneklerde “tazminat taleplerinin reddedilmiş olması” dikkat çekti. AİHM, yargılamada hak ihlallerinin olduğuna hükmederse Kuray’ın dosyası yeniden açılacak.
Yasadışı “16 Haziran örgütünü kurup yönettiği, çok sayıda eylemin talimatını verdiği” iddiasıyla tutuklanan Kuray’ın avukatı Altan Görkem Gürcan, geçen yıl AİHM’ye başvurdu. Hükümetin mahkemeye gönderdiği savunmasındaysa “adalet” anlayışındaki çarpıklıklar ortaya çıktı. “Yaklaşık 16 yıl süren yargılama süresinin uzun olmadığı” görüşünü savunan hükümet, uzun yargılama süresi nedeniyle iç hukukta tazminat talep edilebileceğini belirterek bu kapsamda AİHM’nin söz konusu başvuruyu kabul etmemesini istedi. Ancak hükümetin “iç hukukta tazminat talep edilebilir” tezini desteklemek amacıyla mahkemeye sunduğu örnek yargı kararlarında, Türkiye’nin iddiasının tam aksine “kişilerin tazminat taleplerinin reddedilmiş” olması da dikkat çekti. Gürcan, “Bu yargılama ne hukuka, ne akla uygun. Savunmalarda dava uzun sürerse kişilerin tazminat hakkı olduğu belirtiliyor. Ama Türkiye’nin verdiği önreklerde tazminatların çoğu reddedilmiş. Reddedilmeyi bir kenara bırakın, örneklerde bu tür davaların idare mahkemelerine gönderildiği görülüyor. Türkiye daha hangi mahkemesinin, hangi konuda görevli olduğunu dahi bilmiyor. Böyle trajikomik bir olay olabilir mi” dedi.
AİHM’nin, Türkiye mahkemelerinin verdiği bir cezayı bozma yetkisi yok. Ancak mahkemelerin sözleşme maddelerini ihlal edip etmediğini tespit etme hakkı bulunuyor. Sözleşmenin ihlal edilmesi durumunda yeniden yargılama yapılabiliyor.
Cumhuriyet
