30 Mart yerel seçimlerinde beklentilerin altında bir sonuç alan Cumhuriyet Halk Partisi’nin Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, geniş kapsamlı ilk değerlendirmesini, The Wall Street Journal Türkiye’ye (WSJ) yaptı…

WSJ Türkiye’den Ayşegül Akyarlı Güven’e konuşan Kılıçdaroğlu, yerel seçim öncesi beklentilerinin ‘yüzde 30'ları yakalamak’ olduğunu söyledi. Kılıçdaroğlu, bu sonucun elde edilememesi ile ilgili olarak ise “Toplumun, kendi ekonomisini iktidar ile özdeşleştirmesini” gösterdi.

Ağustos ayında gerçekleştirilecek Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhalefetin tek bir aday desteklemesine o adayın siyasi kimliği öne çıkmamış biri olması koşuluyla yeşil ışık yakan Kılıçdaroğlu, genel seçimlerde daha yüksek oy alacakları beklentisini de dile getirdi.

Kılıçdaroğlu'nun WSJ Türkiye’den Ayşegül Akyarlı Güven’in sorularına verdiği bazı yanıtlar şöyle:

Yerel seçim sonuçları açıklanıyor ve şimdi herkes sonuçları tartışıyor. Ana muhalefet lideri olarak siz nasıl okuyorsunuz bu seçimi?

Yolsuzluklar konusunda AKP bir darbe yedi. Oylarında genel seçime göre bir düşüş var ama bu beklediğimiz kadar değil. Genel seçim gibi bir hava vardı yerel seçimde. Bizim toplumumuz iktidarı kendi ekonomisiyle özdeşleştiriyor. Orada ciddi bir kırılma olmazsa istikrarın sürmesinden yana bir tavır takınıyor. Nedeni de çok borçlu olması ve AKP'nin "CHP gelirse faizler ve dolar yükselir. Siz bu borçların altında kalırsınız" propagandası. Gerçekten de kendine göre tutarlı ama bize göre son derece yanlış bir propaganda yapıyor. O propagandanın da şu veya bu şekilde tuttuğunu görüyoruz. Çünkü yurttaş borçlu ve bir şekilde kendisini riske atmak istemiyor. Ama hayatın da bir gerçeği var tabii. O gerçek de şudur: Ekonominin çok iyi yönetilmediğini biz çok iyi biliyoruz. Ekonomi kurmayları da bunu çok iyi biliyor. Tümüyle sıcak paraya dayalı, Amerika Merkez Bankası kararlarından çok etkilenen bir ekonomi var. Saygın çevreler de Türkiye'nin en kırılgan ekonomilerden birisi olduğunu dile getiriyor. Son 12 yılı dolar bolluğunun bu kadar yüksek olduğu bir dünyada ekonominin temelleri çok daha sağlam atılabilirdi. Ama bunu beceremedi AKP hükümeti.

İlk veriler gösteriyor ki halk kavga üzerinden siyaseti sevmiyor. Bu sonuçlar bundan sonrası için üslubunuza nasıl yansır?

Bize yeni yeni eleştiriler geliyor. "Efendim siz tümüyle olayları yolsuzluk üzerine inşa ettiniz" diye. Şimdi siyasal iktidarın bu kadar kapsamlı yolsuzluk yaptığı bir durumda ana muhalefet partisi olarak bizim sessiz kalmamız çok yanlış olurdu. Bu bir demokrasi ayıbı olurdu. Siyasetçinin topluma hizmet etmek gibi temel bir görevi var. Biz hem daha saydam bir toplum olacağız. Öte yandan yolsuzluğu görmeyeceğiz. Belli çevreler böyle bir tavsiye mektubu yazmaya başladı. Biz bunu kabul etmedik ve etmediğimizi de dile getirdik. Ayrıca kendi projelerimizde anlattık. Yerel yönetimlerin CHP'nin işi olduğunu anlattık. "Metronun kilometre maliyetini İzmir, Ankara ve İstanbul arasında karşılaştırın. İzmir 60, Ankara 100, İstanbul 140 milyona yapılıyor" dedik. CHP'li belediyelerin avantajlarını topluma sergiledik. İlk ‘okul sütü’, ‘metro’, ‘tercihli yol’ hep bizim projelerimizdir. İnsanların, kentsel dönüşümün olduğu yerde bunların yapılacağını, kentin varoşuna sürüklenmeyeceklerini anlattık. Defalarca dile getirdik ama bu bölümler ölüm medyada çok yankılanmadı. Medyada da yolsuzluk yankı buldu çünkü her gün yeni bir ses kaydı düşüyordu. Böyle bir deprem olurken bizim bunu görmezden gelmemiz elbette beklenemez.

Yani bundan sonra söylemlerinizde projeleri anlatmaya ayırdığınız zamanın oranı değişecek mi?

Şöyle bir algı var. CHP eleştirir, ama hiçbir proje üretmez. Oysa biz hayatın her anlamıyla ilgili proje ürettik. Bu seçimlerde de ağırlığımızı projelere verip onları anlatacağız. Sadece insana yönelik değil saydam devletin oluşumuna yönelik de projelerimiz olacak. İki ayrı ayağı olacak. Bunlardan birisi çağdaş bir demokrasi, bireysel hak ve özgürlüklerin işletilmesi... Öte yandan doğrudan yurttaşa yönelik sosyal projeler.

Bir erken seçim bekliyor musunuz? Dün "Hazırız" dediniz. Milletvekili adaylarında daha sağ tandanslılar çıkabilir mi?

Halktan yana olan güçler CHP çatısı altında olsun istiyoruz. Sadece CHP'lilerin oy verdiği bir parti olmak istemiyoruz. Daha geniş kitlenin, her kesimden temsilin olduğu bir yapıyı kurmak istiyoruz. Esnaf da işveren de işçi de burada bir temsilcisi olduğu bilmeli. Böyle bir yapı içerisinde seçimlere gideceğiz. Ön seçim ile belirlenecek milletvekili adayları.

Muhalif seçmenin bu kadar konsolide olduğu bir ortamda muhalif partiler için işbirliği yapmak neden bu kadar zor?

Siyasi partiler yasası zaten buna engel. Yasanın izin vermediği bir şeye bir siyasi parti yetkilisi yapacağız derse suç işlemiş olacaktır.

Cumhurbaşkanlığı seçimi var önümüzde. Yerel seçimlerde partiler nezdinde resmi bir destek verilmemiş olsa da muhalif seçmen partiye bakmaksızın güçlü adayda birleşti. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bunu partiler bazında işbirliğine dökmeye hazır mısınız?

Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde büyük bir olasılıkla o olabilir. Zaten iki turlu bir seçim... İlk turda %51 aşılmadığı zaman ikinci turda ister istemez bu birliktelik kendiliğinden olacaktır. Bizim kafamızda da birkaç isim var. Ama takdir ederseniz şimdi deklere edecek bir şey yok.

İlk turdan işbirliği ihtimaliniz olabilir mi?

Onu biraz zaman gösterecek. Önce şu noktada bizim bir uzlaşmamız lazım. Siyasi kimliği çok öne çıkmamış, bir partiye olan aidiyeti çok öne çıkmamış ama toplumun her kesimini kucaklayan. İyi eğitim almış, yabancı dil bilen dünyayı ve Türkiye dengelerini iyi bilen bir kişi üzerinde uzlaşırsak birinci turda da olabilir tabi.

Ankara'daki seçimler için itiraz süreci devam ediyor. Bir değişiklik bekliyor musunuz sonuçta?

Yüksek Seçim Kuruluna itirazımızı yaptık. Elbette bazı haksızlıkların olduğunu çok iyi biliyoruz. Bunlar yüksek seçim kurulu tarafından ne kadar dikkate alınır onu bilmiyoruz tabi. Tümü dikkate alınırsa dengelerin değişebileceğine inanıyoruz.

Balkon konuşmasını nasıl buldunuz? Yeni Türkiye beklentiniz nasıl?

Ülkenin medya kurumlarını, demokratik kurumlarını bir başbakan ilk kez tehdit etti. O tehdide boyun eğmeyeceğiz.

Bu bir genel seçim olsaydı CHP oranı yüzde 22'lerde olurdu yorumu yapılıyor. Çünkü MHP'li seçmen de İzmir ve Ankara'da sizi destekledi. Sizce ne olurdu oran?

Kaymaların olduğunu biliyoruz ama bu kaymalar sadece MHP'den CHP'ye olmadı. CHP'den MHP'ye de oldu. Örneğin Manisa. Manisa'da genel seçimlerde ikinci partiydik. Yerelse üçüncü olduk. Aynı şey Adana ve Mersin'de de oldu. Biz yerel seçimin altında bir oy beklemeyiz.

İktidarın CHP'de olduğu, köşkte Erdoğan'ın olduğu bir senaryoda cumhurbaşkanının artan yetkileri de düşünülecek olursa... Ülke kilitlenir mi?

Her şeye karşın toplum vicdanı kabul etmez. Seçileceğini düşünmüyorum.

BDP de desteklerse olur gibi görünüyor.

BDP'nin böyle bir destek vereceğini sanmıyorum. BDP'yi biz de zaman zaman eleştiriyoruz ama BDP'nin de yolsuzluklar konusunda duyarlı bir parti olduğuna inanıyorum.

Siz mitinglerde hep 'İş adamlarını ayırmayacağız. Hepsi bizim dönemimizde iş alabilecekler" dediniz. Son dönemlerde tapelerle adı anılan işadamları, örneğin Mehmet Cengiz sizin döneminizde ihale alabilir mi?

Ben cümleyi şöyle bağladım: Her işadamına karşı eşit davranacağız. Bizi rahatlıkla eleştirebilirler. Onlardan tek isteğimiz var. Ahlaki temelleri esas alarak hukuk içnide işlerini yapmaları. Ama bunun dışına çıkarlarsa onlarla iş yapma ihtimalimiz olmaz.

Geçmişinde çıkmışsa, sizin döneminizde sizinle barışma ihtimalleri yok mu yani?

Yoktur.