Anayasa Mahkemesi, bireysel başvurularda ihlallerle ilgili yasa maddesinin iptal edilip edilmeyeceğini gündemine aldı. Buna göre, Avrupa Konseyi’nin Bireysel Başvuru Sistemi İhtiyaç Analizi Raporu’nda, anayasanın 150’inci maddesi uyarınca, mahkeme niteliğinde sayılan bölümlerin yasaları iptal için Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu’na gönderilmesine olanak tanınmasını istedi.
"ÜÇÜNCÜ YOL" AYM'NİN GÜNDEMİNDE
Cumhuriyet'ten Alican Uludağ'ın haberine göre, yüzde 10’luk seçim barajına ilişkin yapılan bireysel başvuruların genel kurula taşınması da bu yolda ilk uygulama oldu. Anayasa Mahkemesi raportörünün hazırladığı raporda, yasanın iptal edilmesini de tartıştığı öğrenildi.
Anayasa Mahkemesi, mevcut uygulamalarında iki yöntemle önüne gelen yasaları anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edebiliyordu. İlk yöntem, Meclis’te kabul edilen bir yasanın ana muhalefet partisinin başvurusu üzerine AYM tarafından iptal etmesi şeklindeydi. İkinci olarak mahkemeler, baktıkları bir davada bir yasayı anayasaya aykırı olduğu iddiasıyla Yüksek Mahkeme’ye taşıyabiliyordu. Mahkeme de bunun iptalini görüşüyordu. Ancak Anayasa Mahkemesi, şuan “üçüncü bir yolu” tartışıyor ve hatta gündemine aldı.
KILIÇ: ANAYASAYA AYKIRI DEĞİLSE CİDDİ ŞEKİLDE DÜŞÜNÜLMELİ
Anayasa Mahkemesi’nin Başkanı Haşim Kılıç, bu "üçüncü yolla" ilgili olarak, “Yasadan kaynaklanan hak ihlali, tüketilmesi gereken yollarda eğer başvurma yolları varsa, adli ve idari yargıda görüşülürken kişi bunun anayasaya aykırı olduğunu iddia edebilir. Mahkeme, davayı bekletici neden olarak kabul ederek bunu anayasaya aykırıdır diye Anayasa Mahkemesi’ne başvurabilir. Veya mahkeme bunu getirmeyebilir. O zaman kişi, temyiz aşamasında yerel mahkemenin anayasaya ayrılık iddiasını ciddi bulmadığını da temyiz aşamasında tekrar gündeme getirebilir. Temyiz makamı da bunu Anayasa Mahkemesi’ne götürebilir. Belki temyiz merci, bunu Anayasa Mahkemesi’ne getirebilir. Bu yollar açıkken Anayasa Mahkemesi, bu yollar tüketilmeden bunu acaba biz Genel Kurul’a götürebilir miyiz şeklindeki yaklaşım belki çok ileri bir düşünce olabilir. Bence Anayasa Mahkemesi olsa olsa bu tüketilmesi gereken yollardan hiçbir şekilde ne idari ne adli yargıda askeri yargıda hiçbir şekilde böyle bir imkan yoksa bu konuda anayasaya aykırılık konusunda ileri sürülebilecek yoksa yol kapalıysa Anayasa Mahkemesi bunu ciddi şekilde düşünmelidir” dedi.
AVRUPA KONSEYİ ROPARTÖRÜ RAPORUNDA DESTEK ÇIKTI
Avrupa Konseyi raportörü Luca Perilli de hazırladığı Avrupa Konseyi’nin Bireysel Başvuru Sistemi İhtiyaç Analizi Raporu’nda konuya, şu açıklamasıyla destek çıktı: "Bireysel başvuru davalarında ihlal kararı verirken bölümlerin bir yasayı iptal etme yetkisinin olmadığı yasama geçmişine bakıldığında açıkça görülmekle beraber AYM Başkanı ve üyeleri, anayasanın 150. madde ve AYM Kanunu’nun 40 maddesi uyarınca bölümlerin davayı iptali için Genel Kurul’a göndermesine olanak tanınabileceğini belirtmişlerdir. Ancak bu konu henüz somutlaşmamıştır."
SEÇİM BARAJINI DÜZENLEYEN MADDENİN İPTALİ GEREKİYOR
Anayasa Mahkemesi ihlal kararı verirse, bunun demokrasi önünde engel niteliğinde olan yüzde 10’lık seçim barajını düzenleyen Milletvekili Seçimi Yasası’nın 33’üncü maddesini iptal etmesi gerekiyor. Eğer iptal kararı çıkarsa, AYM bireysel başvurularda yasaların iptal yolunu açacak. Ancak iptal istemi reddedilirse 10 yıl boyunca bu konu bir daha görüşülemeyecek.
TARTIŞMA DÜN BAŞLADI
Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç’ın dün Habertürk’e verdiği röportajla başladı. Muharrem Sarıkaya’ya konuşan Kılıç, ”Raportör arkadaşlar çalışmalarını tamamladı, raporda önemli tartışmalar var. Konu hassas olduğu için ‘bireysel’de değil de ‘genel kurul’da görüşüp 2-3 hafta içinde karara bağlayacağız” derken; hak ihlali kararı verilirse de bunun anında uygulanacağını söyledi.
İlgili haber: Anayasa Mahkemesi 'yüzde 10'luk seçim barajını' görüşecek!
