Sayıştay’ın Milli Eğitim Bakanlığı’nda (MEB) 2020 yılında gerçekleştirdiği denetimlerden çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. Geçen günlerde istifa eden Ziya Selçuk’un başkanlığında yapılan incelemelerde çok sayıda usulsüz işlem tespit edildi. Yapılan denetimlerde piyasa fiyatının 3 - 4 kat fazlasına malzeme alımı yapıldığı belirlenirken, doğalgaz dağıtım şirketlerine 'güvence bedeli' adı altında milyonlarca lira ödendiği öğrenildi. Sözcü'den İsmail Şahin'in haberine göre, ilçe milli eğitim müdürlüğü kadrolarına mevzuatta öngörülen atanma şartlarını taşımayan 49 kişi asaleten atandı. Bakanlık, bu durumun insan kaynağı yetersizliğinin getirdiği zorunluluklardan kaynaklandığını ifade etti. Sayıştay ise bu durumun mevzuatın dışına çıkılmasının gerekçesi olamayacağını belirtti. Sayıştay, eğitim sisteminin etkili, güven duyulan ve yasal çerçevesi ile uyumlu bir şekilde yönetilmesinin güvence altına alınmasını sağlamak amacıyla ilçe milli eğitim müdürlüğü kadrolarına yapılan atamalarda yasal düzenlemelere riayet edilmesini, mevzuata aykırı atamaların iptal edilmesini ve bundan sonra yapılacak atamalarda yasal düzenlemelere uygun olmayan uygulamalara izin verilmemesini istedi. "ŞARTLAR OLUŞMADIĞI HALDE PAZARLIK" Sayıştay’ın bulgularına göre Milli Eğitim Bakanlığı, 2020 yılında gerekli şartlar oluşmadığı halde bazı yapım işlerinde pazarlık usulü (21/b) ihaleler yaptı. Bu ihalelerde rekabetin yeterince sağlanamaması sebebiyle ihale/sözleşme bedelinin işlerin yaklaşık maliyetine çok yakın gerçekleştiği ve gerekçeleri açıklanamayan bazı uygulamaların yapıldığı tespit edildi. Bakanlığın Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü tarafından yapılan; – Hızlandırılmış Eğitim Programı Kırtasiye Setleri Alımı (ihale tarihi 18.03.2020) – Halk Eğitim Merkezleri Temizlik Malzemesi Alımı (ihale tarihi 23.07.2020) – Hızlandırılmış Eğitim Programı Kırtasiye Setleri Alımı (ihale tarihi 28.07.2020) ihalelerinin 21/b kapsamında değerlendirilerek ihale edilmesinin mümkün olmadığını ifade eden Sayıştay denetçileri, temizlik ve kırtasiye malzemeleri üreten ve pazarlayan firmalar yerine, yolcu taşımacılığı, filo kiralama, ilaç ve tıbbi cihaz, bilişim ve yazılım gibi ilgisiz alanlarında faaliyet gösteren firmalardan, hem yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas piyasa araştırması yapıldığını hem de ihaleye davet edilerek alımlar yapıldığını belirledi. FİRMALAR İHALELERDEN HEMEN ÖNCE KURULMUŞ İhalelere teklif vermeye davet edilen veya alımın yapıldığı bazı firmaların, ihale tarihinden yaklaşık bir ay önce kurulduğuna dikkat çeken denetçiler, bu firmaların hangi özelliklerinden dolayı ihaleye davet edildiği konusunda her hangi bir gerekçe ileri sürülemediğini raporuna yazdı. Temizlik malzemesi alım ihalesinde ihaleye teklif veren 3 firmadan 2'sinin adreslerinin de aynı olduğu görüldü. ÜÇ KAT FİYATLA SATTILAR Sayıştay’ın raporunda ihalelerle ilgili şu ifadeler yer aldı: “Temizlik ve kırtasiye malzemeleri alımlarının yaklaşık maliyet ve ihale fiyatları gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmadığı görülmüştür. Söz konusu alımların ihale tarihlerindeki fiyatlarına ilişkin Ankara Ticaret Odası’ndan resmi yazı ile rayiç fiyat tespiti istenilmiş; gelen cevapta alımların ihale tarihindeki fiyatları (sözleşme fiyatları) toplamı ile Ankara Ticaret Odası rayiç tespit fiyatları toplamı arasında büyük farklar olduğu tespit edilmiştir. Bu fark temizlik malzemesi alım ihalesinde 3,25 kat olup alımların belirlenen Halk Eğitim Merkezlerine nakliye dahil teslim fiyatı olması da arada bu derece yüksek fiyat farkı olmasını gerektirmemektedir. Teknik şartnameleri bire bir aynı olan Mart ve Temmuz ayında yapılan kırtasiye setleri alım ihalelerindeki bazı kalemlerde, yaklaşık maliyet ve ihale fiyatlarında yaklaşık 3-4 kat fiyat farkı olup, hem yaklaşık maliyet hem ihale fiyatlarının gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmadığı görülmektedir.” "HİBELER TAKİP EDİLMEDİ" Sayıştay’ın denetimlerine göre Milli Eğitim Bakanlığı, bütçe dışı kaynaklarla finanse edilen projelerle sağlanan eğitim hizmetleri ile yapılan yatırımlar için merkezi bir izleme, raporlama ve takip sistemi kurmadı. Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve UNESCO gibi yapılardan gelen hibelerle 2020 yılında 2 bin 241 proje hayata geçirildi. Burada kullanılan kaynağın büyüklüğü 2 milyar 38 milyon liraydı. Sayıştay, bakanlığın taşra teşkilatlarında kullanılan fonlara ilişkin tüm süreç ve uygulamaların ortak bir platformda kayıt altına alınmasını ve tüm verilerin ulaşılabilir olmasını, projelerin bölge ve iller arasında dengeli dağıtılmasını istedi. DOĞALGAZ DAĞITIM ŞİRKETLERİNE GÜVENCE Sayıştay incelemelerinde, serbest olmayan tüketici konumunda olan Milli Eğitim Bakanlığı eğitim kurumları ile dağıtım şirketleri arasında imzalanan doğalgaz kullanım sözleşmeleri kapsamında 2018-2020 yılları arasında toplam 94 milyon lira tutarında doğalgaz güvence bedeli ödendiğini tespit etti. Uygulamanın usulsüz olduğunu belirten Sayıştay denetçileri, doğalgaz kullanım sözleşmelerinin kamu yararı gözetilerek düzenlenmesi ve dağıtım şirketlerine doğalgaz güvence bedeli adı altında ödemede bulunulmaması gerektiğini vurguladı.