Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından uygulanan sert yaptırımlar ve bunun sonucunda rublenin hızlı değer kaybı, Kremlin'in ülke ekonomisini ayakta tutmak için çareler aramasına neden oldu.
Batılı uzmanlar bu çözümlerin uzun vadeli olmayacağına dikkat çekerken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in elinde enerji ve altın kartının yanı sıra Çin ile kurulan ittifakın bulunduğu görülüyor.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) hazinesinin mali istihbarat ve icra kolu eski direktörü John Smith, şu anda “Rusya'nın sahip olduğu en büyük iki yol Çin ve enerji” diyor.
Bu yollar kullanılarak mali cezaların etkisini azaltmaya çalışacak Moskova yönetiminin, diğer bir seçeneği de yaptırımların kapsamına girmeyen zengin aile ve bankalardan fon aktarmak ve kripto paralar olabilir.
RUSYA'NIN ELİNDEKİ ENERJİ VE ÇİN KARTLARI
ABD ve Avrupa Birliği (AB), Rusya'nın en büyük bankaları, iş insanları ve oligarklarına yaptırımlar uyguladı.
Rus Merkez Bankası'nın ülke dışındaki varlıklarını dondurdu ve finansal kurumlarını SWIFT banka mesajlaşma sisteminden çıkardı. Rusya ekonomisi için hayati öneme sahip petrol ve doğal gaz akışı ise yaptırımların dışında kaldı.
Rusya'nın normalde Batı'dan alacağı mal ve hizmet arzı noksanlığını telafi etmek için Çin'e yaklaşması ihtimali üzerinde durulsa da Smith, “Muazzam enerji kaynaklarının, özellikle kış aylarında talep görmeye devam edeceğini düşünüyorlar. Eğer pazara sunabilirlerse, enerjiden elde edilecek önemli miktarda kar var” diyerek Rus ekonomisinin yaptırımlara karşı olası çıkış yolunu işaret ediyor.
Bu bağlamda geçen ay Rusya, gaz tedariği konusunda Çin ile 30 yıl süreli bir anlaşmaya imza attı. Ayrıca Çin de Rusya'dan buğday ithal edeceğini duyurdu.
Moskova için bu olumlu gelişmelerin yaptırımların olumsuz etkilerini gidermeye yetmeyeceği düşünülüyor. Zira küresel çapta Rus doğal gazı ve petrolüne talebin düşecek olması Rusya'yı Çin'e bağımlı hale getirebilir. Çin'in dolaylı yaptırımlara maruz kalmak istememesi nedeniyle de fiyatlar konusunda elindeki kozları kullanarak sıkı pazarlık yapması söz konusu.
KRİPTO VEYA ALTIN ÇÖZÜM OLUR MU?
AP'ye konuşan üst düzey bir Amerikalı yetkili Biden yönetiminin, Moskova'nın yaptırımları önlemek için kripto paraları kullanabileceği bir mekanizma oluşturmasını engellemek amacıyla bir "strateji" üzerinde çalıştığını belirtti.
Bu planın ne zaman uygulanacağı belli olmasa da amacın Rusya'ya yönelik yaptırımların "maksimum etkiye sahip olduğundan emin olmak" olduğunun altı çizildi.
George Washington Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü David Szakonyi, kripto para birimine artan bir bağımlılığın, Rusya'nın finansal işlemlerini desteklemeye çalışması için "kaçınılmaz bir yol olacağını" fakat kurumsal işlemlerin yerini almasının "pek olası olmadığını" söyledi.
Eski Hazine kıdemli danışmanlarından Ari Redbord da geniş çaplı yaptırımlardan Rusya'nın kurtulmak için ihtiyaç duyacağı kripto para miktarının "rubleye çevrilmesinin çok zor olacağını" söyledi.
Öte yandan pazartesi günü ABD, Rusya Merkez Bankası'nın Amerika Birleşik Devletleri'ndeki veya Amerikalılar tarafından tutulan varlıklarını dondurmak için yaptırımlarını daha da sıkılaştırdı. Biden yönetimi, bu adımın yüz milyarlarca dolarlık Rus fonunu etkileyebileceğini tahmin ediyor.
Fakat bu kararlar hala bankaların enerji ile ilgili işlemlerine izin verirken Rusya'nın altın stokunu da etkilemiyor.
Ayrıca Nottingham Üniversitesi'nde ekonomik yaptırımlar üzerine çalışan Doçent Tyler Kustra, Moskova'nın ekonomiyi korumak için zaten bir "Rus Kalesi ekonomisi"ni inşaa ettiği konusunda uyarıyor ve "Rusya uzun zamandır ekonomisini yaptırımlardan korumak amacıyla ithal etmek daha kolay olsa bile birçok malı ülkede üretiyor" diyor.
