İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Pazartesi günü bir araya geldiği milletvekillerine hitaben yaptığı konuşmada protestoları değerlendirdi. Protestoları bir tehdit olarak değil, insanların sorunlarını görmek için bir fırsat olarak ele alınması gerektiğini söyledi. Ülke genelindeki protestoların beşinci günü geride bıraktığı İran'da her eylemcinin yurt dışından emir almadığını vurgulayan Ruhani, "Bir grup insan da fikirlerini ve sorunlarını aktarmak için sokağa çıktı" dedi. Ruhani, protestocuları sokağa çeken tek şeyin ekonomik sorunlar olmadığını, insanların daha fazla özgürlük istediğini de belirtti. İran Cumhurbaşkanı Ruhani'nin konuşması Pazartesi akşam yerel saatle 20.00'de devlet televizyonundan yayınlandı. Öte yandan beş gündür sessizliğini koruyan dini lider Ayetullah Hamaney'in de bir açıklama yapması bekleniyor. DEVLET TELEVİZYONU: BİR POLİS SİLAHLA ÖLDÜRÜLDÜ İran'da beşinci gününe giren protestolarda bir polisin protestocular tarafından silahla öldürüldüğü belirtildi. İran devlet televizyonunun haberine göre İran'ın iç kesimlerinde yer alan Necefabad kentinde göstericiler bir polisi silahla öldürürken üç kişiyi yaraladı. Bu bir polisin yaşamını yitirdiğine dair ilk açıklama oldu. Bazı haber sitelerinde Necefabad'daki ölü sayısı iki olarak verilirken, bazı kaynaklar da ölenlerin Devrim Muhafızları veya Besic milislerinden olduğuna yönelik birbiriyle çelişen bilgiler yer aldı. İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şamhani, konuyla ilgili yaptığı konuşmada sosyal medyayı kullanan yabancı ülkeleri yaşananlardan sorumlu tuttu: "İran'daki durumla ilgili kullanılan sosyal medya etiketleri ABD, Britanya ve Suudi Arabistan'dan geliyor.Sosyal medya üzerinden İran halkına karşı savaş açıtılar." Pazartesi günü parlamento üyeleriyle bir araya gelen Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise protestoların bir tehdit değil, insanların sorunlarının çözüleceği bir fırsat olarak görülmesi gerektiğini söyledi. İNGİLTERE DIŞİŞLERİ BAKANI JONHSON: TARAFLAR ŞİDDETTEN KAÇINMALI Pazartesi akşamı İran'la ilgili bir basın açıklaması yayınlayan İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, tüm tarafları şiddetten uzak durmaya davet etti. İngiltere'nin İran'daki olayları yakından takip ettiğini söyleyen Johnson, İranlı yetkililerin protestocuların dikkat çektiği önemli konuların tartışılmasına izin vermesi gerektiğini söyledi ve ekledi: "İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin imzalanmasının 70. yılında insanlar ifade özgürlüğüne sahip olmalı aynı zamanda da yasalara uygun olarak protesto gerçekleştirmeli. "İran'da insanların yaşamını yitirmesinden üzüntü duyuyoruz ve tüm tarafları şiddetten uzak durmaya, uluslararası insan hakları yükümlülüklerini yerine getirmeye davet ediyoruz." TRUMP: İRAN'DA DEĞİŞİM VAKTİ GELDİ ABD Başkanı Donald Trump, İran'da değişim vaktinin geldiğini söyledi. Twitter üzerinden bir açıklama yapan Trump, Obama yönetiminin İran'la imzaladığı anlaşmaya rağmen İran'ın her açıdan başarısız olduğunu savundu: "Yüce İran halkı yıllardır baskı altında. Yemeğe ve özgürlüğe açlar. İnsan haklarının yanı sıra İran'ın zenginliği de yağmalanıyor. DEĞİŞİM ZAMANI GELDİ!" Twitter'daki bu açıklamaya bazı sosyal medya kullanıcıları "İran halkı yüceyse neden ABD'ye girişlerini yasaklıyorsun" diye tepki gösterdi. PROTESTOLARDA 10 KİŞİ ÖLDÜ 28 Aralık'ta ülkenin kuzeydoğusundaki Meşhed kentinde yüksek enflasyonu protesto etmek için sokağa çıkan göstericilerle başlayan eylemler ülkenin önemli bölümüne yayılmış durumda. Protestolarda en az 10 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi gözaltına alındı. GÖZALTILAR Aralarında hükümete yakın Fars haber ajansının da bulunduğu haber kaynakları, ülke genelindeki gözaltı sayısının 200'ü aştığını aktarıyor. Tahran Vali yardımcısı Ali Aşgar Naserbakht, gözaltına alınanların 40'a yakınının eylemcilerin liderleri olduğunu ifade ediyor. Fars haber ajansı, Pazar günü protestolara katılımın azaldığını ifade ederek polisin toplanan gruplara tazyikli suyla müdahale ettiğini aktardı. Sosyal medya yasakları İran'da sosyal medya kullanıcıları protesto fotoğrafları ve videoları paylaşarak gösterilerin devamı için çağrılar yapmaya devam ediyor. Twitter'da #IranProtests (#İranProtestoEdiyor) etiketiyle binlerce mesaj paylaşılmış durumda. Farsça #ÜlkeGenelindeProtesto etiketi de en çok kullanılan etiketler arasında. Hükümeti destekleyen sosyal medya kullanıcıları da Twitter'da aktif. Çok sayıda kullanıcı, ekonomik sıkıntılar nedeniyle başlayan protestoların 'İran'ın düşmanları' tarafından kullanıldığını savunuyor. Hükümete yakın Tasnim haber ajansı, #ÜlkeGenelindeProtesto etiketiyle paylaşılan Twitter mesajlarının yüzde 27'sinin Suudi Arabistan'dan atıldığını öne sürüyor. Hükümet ise sosyal medyaya erişim engellerini genişletiyor. Twitter ve Facebook'a erişimin sadece yetkili (proxy) sunucularla mümkün olduğu ülkede, protestoların başlamasından bu yana mesajlaşma uygulaması Telegram ve Instagram'a da erişim sınırlandırıldı. İçişleri Bakan yardımcısı Esmail Cabbarzade, "Telegram ve Instagram'a erişim geçici olarak sınırlandırıldı. Kamu düzeni tehlikeye girdiğinde hükümetin sosyal medyaya geçici erişim engeli getirmesi doğaldır" dedi. BASIN PROTESTOLARA NE KADAR YER VERİYOR? İran televizyon ve gazetelerinin protestoların ilk gününde gösterileri haber yapmadığını, dördüncü gün eylemlerin haber bültenlerine girmeye başladığını aktarıyor. IRINN ve IRTV1 kanalları dün bültenlerini protestolarla dair haberlerle açarken, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin göstericilere yönelik çağrılarına da geniş yer verdi. Hükümete yakın IRINN televizyon kanalı, Batılı ülkeleri protestolara destek vererek ülkeyi karıştırmaya çalışmakla suçladı. IRTV2 televizyon kanalı ise göstericileri 'bir avuç fırsatçı' olarak niteledi. Devlet televizyonu IRIB'in gerçekleştirdiği sokak röportajlarında ise Tahran'da konuşulan yaklaşık 10 kişinin tamamı protestoculara tepki gösteriyordu. IRIB'de yer alan bir diğer haberde ise 'Sosyal medyanın tehlikeleri' üzerinde duruluyor ve özellikle Telegram uygulamasındaki bazı hesapların şiddet çağrıları yaptığı iddia ediliyordu. Kaynak: BBC Türkçe