Pazar esnafının ve alışverişe çıkanların yaşadığı ekonomik sorunlara kulak verebilmek için ilk olarak Ankara’nın merkezindeki Sıhhiye Pazarı’na uğruyoruz. Pazara giden herkesin yaptığı gibi önce bütün tezgâhları dolaşarak fiyat araştırması yapıyoruz. Pazar kalabalık açısından sakin görünse de fiyatlar pek öyle değil. Göz ucuyla fiyatlara bakıp kendi kendilerine söylenen kişiler arasında ilerlemeye devam ediyoruz. Kulağımıza “cık cık” ile “tüh tüh” arasında tepkiler takılıyor.
'BU GİDİŞLE BU FİYATLARI YAZIN DA GÖRÜRÜZ'
Ogün Akkaya'nın Gazete Duvar'da yer alan haberine göre, Sıhhiye Pazarı’nda 3 demet ıspanak 10 TL’den satılırken, kabağın kilosu 10 liradan, domatesin kilosu 18 TL’den, sivri biberin kilosu 30 liradan, salatalığın kilosu ise 12 TL’den satılıyor.
Portakal ve elmanın kilosu ise 8 TL olarak etiketlere yansıyor. Havalar ısındıkça fiyatların düşüp düşmeyeceğini sorduğumuz bir pazarcı esnafı, “Bu gidişle bu fiyatları yaz mevsiminde de göreceğiz. Bizim yapabileceğimiz bir şey yok. Mal alıp satmakta zorlanıyoruz. Halden ürün alırken borçlanıyoruz. Elimizden gelse de bedavaya versek” diyor.
'MEYVE SEBZE DE LÜKS OLDU ARTIK'
Bu esnada tezgâhın domates kısmına yönelen orta yaşlı bir kadın, kilosu 18 liradan satılan domatesten yarım kilodan da az alıp, 7,5 lira ödüyor. Pazarcı esnafına “Hiç 18 lira ödeyip, 1 kilo domates alan oldu mu?” diye soruyoruz. Cevap olarak, “Domatese o kadar para verirse, başka ne alacak. Bir kilo devri bitti. Yarım kilo alabilen, kendini torbayı doldurmuş sayıyor” yanıtını alıyoruz. Daha sonrasında pazar alışverişini sürdüren bir başka kadınla konuşuyoruz. Alışveriş için eşinden 120 lira aldığını söylüyor ve ekliyor: “Domates, salatalık, soğan, patates aldım, paranın yarıdan çoğu bitti. Kalan parayla meyve alacağım. Portakal da elma da lüks oldu artık.
‘MAHALLE PAZARINDA DOMATES 12, MARUL 13 LİRADAN SATILIYOR’
Ankara’nın Mamak ilçesinde bulunan Mutlu Pazarı’nda ise durum Sıhhiye Pazarı’ndan farklı değil. Pazarcı esnafı “Buyurun hoş geldiniz” diye pazara gelenlere seslense de fiyat etiketleriyle göz göze gelenler pek de hoş gelmiş gibi durmuyor. Pazara girenlerin maskelerden yüz ifadeleri pek anlaşılmasa da hepsinin kaşları çatık duruyor. Mutlu Pazarı’nda kilo fiyatları olmak üzere domates 12 TL’den, salatalık 9 liradan, marul 13 TL’den, yeşil biber 18, tatlı biber 15 TL’den satılıyor. Elma ve portakalın kilosu 5 TL olarak tezgahtaki yerini alıyor.
‘İNSANLAR EVİNE KURU SOĞAN BİLE GÖTÜREMİYORSA, VAY BU ÜLKENİN HALİNE’
Kalabalık içerisinde ilerlerken, domates tezgahının önünde duruyoruz. “Bu fiyatlardaki artış sürecek mi” diye sorduğumuz pazar esnafı, “İnsanların alım gücünü zorlaştırdılar. Bir kıvırcık olmuş 20 lira. İnsanların zaten yediği bir kıvırcık ya da kuru soğan, onu da evine götüremiyorsa vay bu ülkenin haline. İnsanlar bir kilo meyve ya da sebze alamayacak hale geldi” diyor.
Bu esnada 50 lira ile pazara geldiğini söyleyen başka bir kişi araya giriyor. “Sıfıra sıfır kaldım” diye başladığı sözlerini “Bir şey de almadım. Patlıcanı en ucuzundan 12 liradan aldım. Ispanağı iki demet aldım, yeter mi bilmiyorum. Domatesin, marulun, salatalığın fiyatı uçmuş. Bir kiloyu bırak yarım kilo bile meyve sebze alamıyoruz. Bütün pazarı döndüm dolaştım hangisi daha ucuz diye baktım. Eldeki parayla üç poşet zor doldurabildim. Gece de gelsen, gündüz de gelsen bu fiyatlar inmez. Pazarın içine incir ağacı dikmişler” diyerek sürdürüyor.
‘NAKLİYENİN PAHALI OLMASI ÜRÜNLERE YANSIYOR, PAZARCI ESNAFI MAL ALMAYA KORKUYOR’
Pazardaki meyve sebze fiyatların pahalılığını konuştuğumuz bir başka pazar esnafı ise “Mazot, nakliyenin pahalı olması ister istemez ürünlere yansıyor. Akaryakıt fiyatları fırlamadan önce böyle değildi. Pazarcılar günü geçirmenin derdinde. Kimse kazanamıyor. Arkadaşlar elde kalır diye halden ürün almaya korkuyor. Enflasyon mu düşüyor, destek mi geliyor ne olacaksa olsun. Esnaf battı, batıyor” diyor.
