Gazeteci Khaled al-Khateb, Türkiye’nin 'Fırat Kalkanı'nı birlikte yürüttüğü Özgür Suriye Ordusu’nun (ÖSO) gelir kaynaklarını yazdı.
ÖSO’nun Halep çevresindeki sınır geçişlerinde ciddi kazanç sağladığını öne süren Khaled al-Khateb, OSÖ’nun aylık kazancının yaklaşık 1 milyar dolar olduğunu yazdı.
Khateb, “ÖSO bölgelerini Afrin ve Menbic’teki Halk Savunma Birlikleri (YPG) bölgelerine bağlayan iç bölgelerde de bir dizi iç sınır geçişi bulunuyor. Özgür Suriye Ordusu ve ona bağlı gruplar Halep çevresinde kontrol ettikleri sınır geçişlerinden önemli bir kazanç sağlıyorlar. Bu geliri de ÖSO’ya yeni eleman kazandırmak, yeni eğitim kampları kurarak onları eğitmek için kullanıyorlar” dedi.
Özgür Suriye Ordusu ve ona bağlı gruplar Halep çevresinde kontrol ettikleri sınır geçişlerinden önemli bir kazanç sağlıyorlar. Bu geliri de ÖSO’ya yeni eleman kazandırmak, yeni eğitim kampları kurarak onları eğitmek için kullanıyorlar.
Türkiye’nin Fırat Kalkanı Harekatı’yla İslam Devleti’nden temizlenen bölgelerin kuzeyinde Türkiye ile bir dizi dış sınır geçişi, ÖSO bölgelerini Afrin ve Menbic’teki Halk Savunma Birlikleri (YPG) bölgelerine bağlayan iç bölgelerde de bir dizi iç sınır geçişi bulunuyor.
Bu geçişler Kuzey Suriye, bilhassa da Halep için yaşamsal önem arz ediyor zira insan ve malların geçişi buralardan sağlanıyor.
Kurtarılan bölgelerde üç tane dışarı açılan sınır kapısı bulunuyor. Aralarındaki en canlı ithalat ve ihracat noktası Azez’in beş kilometre kuzeyindeki Bab El Selama sınırı.
Bu sınır kapısı ÖSO içindeki en büyük gruplardan biri olan El Şamiye Cephesi’nin kontrolünde. Gıda, inşaat malzemesi, giysi, araç, tıbbi malzeme, gübre ve diğer sanayi mallarının Türkiye’den Suriye’ye geçişi bu kapıdan sağlanıyor. Ancak örgüt gelen malların hacmini açıklamayı reddediyor.
İthalatın ihtiyaç fazlası da YPG veya Beşar Esad rejiminin kontrolündeki bölgelere gönderiliyor. Türkiye’ye de buğday, mercimek ve pamuk gibi mallar ithal ediliyor.
Bağımsız ekonomi araştırmacısı Cevat Salim şu bilgileri veriyor: “El Şamiye Cephesi ürünlere gümrük vergisi ekleyerek Bab El Selama girişinden büyük kazanç elde ediyor. (...) Örgüt ayda yaklaşık 1 milyon dolar vergi alıyor.”
İthalat açısından ikinci verimli sınır olan Cerablus sınır kapısı ise ÖSO bağlantılı Dokuzuncu Özel Kuvvetler Tugayı tarafından kontrol ediliyor.
Sınır kapısının sorumlusu Abdülnasır Celal şu bilgileri veriyor: “Cerablus geçişinden sadece ithalat yapılıyor. Çok faal çalışıyor. Sınır idaresi gümrük vergilerinde indirim de dahil tüccarlara önemli hizmetler sunuyor.”
Cerablus geçişine doğrudan müdahil konumda olan Türkiye ticareti canlandırmak için bu geçişteki vergi oranlarını düşürdü. Bab El Selama kapısında ise bu yetki El Şamiye Cephesi’nde.
Celal şöyle devam ediyor: “Gümrük gelirleri Cerablus kentindeki kamu hizmetleri için kullanılıyor. Gelirler yerel hazine meclisine aktarılıyor. Gelir aydan aya değişiyor.” Bab El Selama’da ise gümrük gelirleri doğrudan El Şamiye Cephesi’ne gidiyor.
Cerabluslu manav Abdülrasim Masto’ya göre kentteki hizmetler giderek iyileşiyor. Masto şöyle diyor: “Yerel meclis zarar gören tüm kanalizasyon ve su altyapısını onarıyor. Elektrik Türkiye’den geliyor ve ucuz.”
Cerablus kurtarılan bölgeler arasında doğrudan elektrik tedariği olan tek kent. Diğer yerlerde dizelle çalışan jeneratörler kullanılıyor.
Türkiye ile üçüncü geçiş olan El Rai ise ÖSO bağlantılı Sultan Murat Tugayı tarafından kontrol ediliyor. Şu an için kullanımı sadece Türkiye Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından gönderilen insani yardım malzemelerinin geçişiyle sınırlı. Türk hükümeti Mayıs ayında sınırın kullanım kapsamını genişletti ve yakında başka ürünlerin de geçişi sağlanacak.
El Rai’deki güvenlik şefi şu bilgileri veriyor: “Şu an bu geçişte hiçbir ticaret faaliyeti yapılmıyor ve Türkiye’den yeşil ışık bekleniyor. Ancak hazırlıklar tamamlandı ve yakında ithalat ve ihracata başlanabilir.”
ÖSO bağlantılı gruplar YPG bölgelerine komşu iç sınır geçişlerinden gelip giden mallara da vergi uyguluyor.
Azez’in batısındaki El Şat insani yardım geçişi olarak, Afrin ile Azez arasında gidip gelen siviller tarafından kullanılıyor. ÖSO ile Menbic’i ise Em Culud ve Oun El Daddat geçişleri bağlıyor.
İç sınır geçişlerini kontrol eden ÖSO gruplarını, El Şamiye Cephesi, İslamcı Ahrar El Şam, Ceyşül Şemal ve Sultan Murat Tugayı diye sıralayan Salim sözlerini şöyle noktalıyor: “Bu gruplar YPG kontrolündeki bölgelere giden mallardan ayda 1 milyon dolardan fazla vergi geliri elde ediyorlar. Gelir muhtelif ÖSO grupları arasında paylaşılıyor.”
