5 kez uzatılan OHAL boyunca bugüne kadar zırhlı araç çarpması, polis ve asker kurşunu ile cisim patlamaları sonucu en az 64 kişi yaşamını yitirdi, 62 kişi ise yaralandı. Birçok olayda etkin soruşturma yürütülmedi, “cezasızlık” ağır bastı.
15 Temmuz darbe girişimi sonrası toplanan Milli Güvenlik Kurulu (MGK) kararıyla 20 Temmuz 2016 tarihinde ilan edilen Olağanüstü Hal (OHAL) devam ediyor. Geçtiğimiz Ekim ayında 5’inci kez uzatılan OHAL süresi boyunca asker ve polisler tarafından açılan ateş, zırhlı araç çarpması, mayın ve cisim patlamaları sonucu birçoğu çocuk ve yaşlı olmak üzere en az 64 kişi yaşamını yitirdi, 62 kişi ise yaralandı.
23 KİŞİ ZIRHLI ARAÇ ÇARPMASI SONUCU ÖLDÜ
Yaşamını yitirenlerden 23’ü zırhlı araç çarpması sonucu, 29’u ise ya “Dur” ihtarına uymadığı gerekçesiyle ya da karakollardan açılan ateş ve ev baskınlarına katılan polislerin silahından çıkan kurşunlar sonucu öldürüldü. Ayrıca OHAL dönemi boyunca özellikle sokağa çıkma yasağı ilan edilen merkezlerdeki TOKİ konutlarının yükseldiği alanlarda temizlenmeyen patlamamış cisimlerden dolayı 12 çocuk yaşamını yitirdi, 28’i yaralandı. Birçoğu bölgede yaşanan olaylarda yaşamını yitirenlerin ve yaralananların failleri hakkında ise bugüne kadar etkin bir soruşturma yürütülmedi.
FAİLLERE İLK DURUŞMADA TAHLİYE
Hükümet yetkilileri ve ilgili valilikler yaşanan birçok olay hakkında açıklama yapmaması dikkat çekti. Hakkında açıklama yapılan olaylarda yaşamını yitiren bazı kişiler için “işbirlikçi” açıklaması yapan yetkililer, “sorumlular yargılanacak” açıklaması yaptığı birçok olayın failleri ise ilk duruşmalarda tahliye edildi.
Yaşanan olayların bazıları şöyle:
* 24 Temmuz 2016 tarihinde Van’a bağlı İpekyolu İlçe Emniyet Müdürlüğü önünde hareket halindeki polis panzerinin altında kalan 4 yaşındaki Taha Kılıç yaşamını yitirdi. Polisler hakkında herhangi bir soruşturma başlatılmadı.
* 26 Temmuz 2016 tarihinde Van'ın Hacıbekir (Xaçort) Mahallesi'nde bulunan Bayırlı Sokak'ta 75 yaşındaki Tahir Çaylak'ı özel hareket timleri tarafından açılan ateş ile öldürüldü.
* 2 Ağustos 2016 tarihinde Dersim’in Hozat ilçesi Pakire (Dal Ören) köyünde babasını imza atması için karakola götüren Mesut İlkbahar’ın aracına asker tarafından ateş açıldı. Ağır yaralanan İlkbahar hastanede yaşamını yitirdi.
* 9 Ağustos 2016'da bombardıman alanına zorla gönderilen Türk Telekom çalışanlarından Şükrü Abay, nereden geldiği belli olmayan tek kurşunla yaşamını yitirdi. İşçilerin, "Tüm güvenliği sağladık. Her yerde sadece bizim özel birliklerimiz var” zorlamasıyla alana gittiği öğrenildi.
* 30 Ağustos 2016 tarihinde Van'da bir adrese yapılan baskın esnasında evinin bahçesinde otururken zırhlı araçtan etrafa rastgele açılan ateşle başından vurularak ağır yaralanan Mustafa Duman (17) hayatını kaybetti.
* 2 Eylül 2016 tarihinde Kobanê sınırında, polis ve askerlerin açtığı ateş sonucu ağır yaralanan 21-22 yaşlarındaki Bozan Heci isimli genç, kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.
* 6 Eylül 2016 tarihinde Dersim kent merkezi Seyit Rıza Meydanı’nda yoldan karşıya geçmeye çalışan 71 yaşındaki Naciye Özdemir, polise ait Kobra tipi zırhlı aracın çarpması sonucu yaşamını yitirdi.
* 12 Eylül 2016 tarihinde Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde akrep tipi zırhlı araç tarafından "dur" ihtarına uymadığı gerekçesiyle taranan araçta bulunan Caner Tayfur ağır yaralandı.
* 20 Eylül 2016 tarihinde Dersim’deki Munzur Vadisi’nde operasyona çıkan askerlerin taradığı minibüsün şoförü Ersin Demir (28) yaşamını yitirdi. Yine Venk köyünde ikamet eden İrfan Top ise askerlerin açtığı ateş sonucu ayağından yaralandı.
* 29 Eylül 2016 tarihinde Van’ın Gürpınar ilçesinden Başkale ilçesine bağlı Saçax Mahallesi’ndeki evine giderken aracı taranan İyeç Çakır (25), başından vurularak ağır yaralandı. Çakır, hastanede yaşamını yitirdi.
* 8 Ekim 2016 tarihinde Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde, Kobra tipi zırhlı polis aracından açılan ateş sonucu Serhat Buldan (15), Rahmi Safhalı, Necdet İşözü (27) ve Aydın Tümen adlı yurttaşlar yaşamını yitirdi, Şemsettin Çakmakçı ve Memet Ali Kaya adlı yurttaşlar ise yaralandı. Yetkililerin “Gereği yapılacak” açıklamasının ardından tutuklanan polis memuru ilk duruşmada tahliye edildi.
* 9 Ekim 2016 tarihinde Adana'da, PKK Lideri Abdullah Öcalan'a yönelik uluslararası komplo protestosu sırasında 15 yaşındaki Ö.Ö. adlı çocuk ağır yaralandı.
* 24 Ekim 2016 tarihinde Şırnak'ın Cizre ilçesine bağlı Nur Mahallesi’nde, zırhlı polis aracının ezmesi sonucu 5 yaşındaki Hakan Sarak yaşamını yitirdi.
* 18 Kasım 2016 tarihinde Van’ın Erciş ilçesi Çelebibağı Mahallesi’nde, asker ve polislerce evi ateşe verilen Hediye Ataman yaşamını yitirdi.
* 17 Aralık 2016 tarihinde Mersin’in Akdeniz ilçesine bağlı Gündoğdu Mahallesi’nde ikamet eden 2 çocuk babası Murat Eren, evine polisler tarafından baskın düzenlendiği sırada yaşamını yitirdi. Eren’in yakınları, Eren’in polisler tarafından darp edildikten sonra kalp krizi geçirdiğini iddia etti.
* 18 Aralık 2016 tarihinde Şırnak Belediyesi Evlendirme Dairesi’nde taşeron işçi olarak çalışan ve Şırnak Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi birinci sınıf öğrencisi Şeyhmus Uğur, kente bağlı Aydınlıkevler Mahallesi'nde polis kurşunu sonucu yaşamını yitirdi. Valilik, Eğur’u “örgüt mensubu” ilan etti.
* 9 Şubat 2017 tarihinde Mardin’in Dargeçit ilçesinde okuldan eve giden ilkokul öğrencisi 7 yaşındaki Berfin Dilek, zırhlı polis aracın çarpması sonucu yaşamını yitirdi. Olaya ilişkin halen hukuki bir gelişme yaşanmadı.
* 15 Şubat 2017 tarihinde Van’ın merkez Edremit ilçesine bağlı Şabaniye Mahallesi’nde sürat yaptığı belirtilen zırhlı polis aracı, yolcu minibüsüne çarptı. Minibüste bulunan 7 kişi yaralandı.
* 16 Şubat 2017 tarihinde İstanbul Esenyurt’ta, hırsızlıktan sabıkası bulunduğu iddiasıyla gözaltına alınan ve sağlık kontrolünde polisin silahından çıkan kurşunla başından vurulan lise öğrencisi Ömer Barış Topkara (16) yaşamını yitirdi. Topkara’yı vuran polis 11 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırıldı.
* 4 Mart 2017 tarihinde Siirt-Batman yolu üzerinde polis arama noktasında geri geri gelen zırhlı araç, Kerem Arslan’ın (34) ölümüne neden oldu.
* 20 Mart 2017 tarihinde Şırnak'ın İdil ilçesinden Cizre ilçesine giden sivil bir otomobil zırhlı araç çarptı. Otomobilde bulunan Okan İnce, Bahadır Beyazlıoğlu ve ismi öğrenilemeyen bir kişi yaşamını yitirdi.
* 21 Mart 2017 Diyarbakır Newroz’una katılmak için Malatya’dan gelen Kemal Kurkut, polis tarafından öldürüldü. Valilik, üzeri yarı çıplak olmasına rağmen Kurkut’un “canlı bomba şüphesi” sonucu vurulduğunu açıkladı. Ortaya çıkan fotoğrafların ardından olaya ilişkin 7 ay sonra hazırlanan iddianamede, sanık polis Y.Ş. için “Olası kastla öldürme” suçundan müebbet hapis cezası istendi. Y.Ş. tüm itirazlara rağmen halen tutuksuz yargılanıyor.
* 29 Mart 2017 tarihinde Diyarbakır’ın Ofis semtinde Kirpi tipi askeri zırhlı araç, yolcu durağında bekleyen minibüse çarptı. Çarpma sonucu 4 yolcu yaralandı.
* 14 Nisan 2017 tarihinde İstanbul Sultangazi’de polis “dur” ihtarına uymadığı ileri sürülen otomobile ateş açtı. Araçta yaralanan 3 kişiden Oğuzhan Erkul (17) ve Barış Kerem (18) yaşamını yitirdi. Savcı 4 polisin “meşru savunmada bulunduklarını” savunarak, “Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne sebebiyet vermekten” yargılanmalarını istedi.
* 18 Nisan 2017 tarihinde Van kent merkezinde zırhlı aracın çarptığı 2 kişiden Abdulvahap Taş ağır yaralandı.
* 27 Nisan 2017 tarihinde Diyarbakır kent merkezi Gevran Caddesi’nde askeri zırhlı aracın çarptığı 55 yaşındaki Hatun Elhuman yaşamını yitirdi.
* 28 Nisan 2017 tarihinde Van’da zırhlı polis aracının çarptığı 2 yurttaştan Sami Uçan kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi.
* 4 Mayıs 2017 tarihinde Şırnak'ın Silopi ilçesinde zırhlı bir polis aracının bir eve çarpması sonucu Furkan ve Muhammed Yıldırım adlı iki kardeş hayatını kaybetti. Yıldırım kardeşlerin ölümüne neden olan zırhlı araç sürücüsü polis, davanın ilk duruşmasında tahliye edildi.
* 21 Mayıs 2017 tarihinde Bursa'da merkez Yıldırım ilçesine bağlı Beyazıt Mahallesi’nde 19 yaşındaki Mert Atar ile bölgede denetim yapan polis ekipleri arasında arbede yaşandı. Bu esnada polisin silahından çıkan kurşun ile yaralan Atar, hastanede yaşamını yitirdi.
* 9 Haziran 2017 tarihinde Mardin’in Nusaybin ilçesindeki Midyat Yolu Caddesi’nde, özel hareket polislerini taşıyan zırhlı araç bir motosiklete çarptı. Çarpma sonucu M.Ş.B. (17) adlı çocuk ağır yaralanarak İlçe Devlet Hastanesine kaldırıldı.
* 14 Haziran 2017 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesinde askeri zırhlı aracın sokakta yürüyen Pakize Hazar (85) adlı kadına çarptı. Hazar, olay yerinde yaşamını yitirdi. ATK’nin, “uzman çavuş kusurlu” raporuna rağmen kimse hakkında soruşturma başlatılmadı.
* 19 Haziran 2017 tarihinde Diyarbakır-Bingöl karayolunda özel harekât polislerini taşıyan zırhlı polis aracının bir yolcu minibüsüne çarpması sonucu araç şoförü Remzi Menteşe ile birlikte ismi öğrenilemeyen 8-10 yaşlarında bir çocuk yaşamını yitirdi.
* 20 Haziran 2017 tarihinde Şırnak'ın Beytüşşebap ilçesinde kent girişinde akrep tipi zırhlı askeri aracın karşı yönde gelen otomobile çarpması sonucu 3 yurttaş yaralandı.
* 20 Haziran 2017 tarihinde Diyarbakır'ın Lice ilçesine bağlı Fis köyü ovasında polise ait zırhlı aracın, sivil bir otomobile çarpması sonucu 5 yurttaş yaşamını yitirdi.
* 25 Haziran 2017 tarihinde Van'ın İpekyolu ilçesine bağlı Selimbey Mahallesi’nde, Birol Özkesici ile ismi öğrenilmeyen bir kişi polisler tarafından öldürüldü. Görgü tanıkları çatışmanın çıkmadığını söyleyerek, “infaz”a dikkat çekti.
* 17 Temmuz 2017 tarihinde Hakkari'nin Yüksekova ilçesi Güngör Mahallesi’nde Necmettin Fendik adlı kişi, evine baskın düzenleyen polisler tarafından öldürüldü. Konu hakkında resmi hiçbir açıklama yapılmadı.
* 21 Temmuz 2017 tarihinde Dersim’de bombalanan Han köyünde, minibüs şoförü Ercan Güneş yaşamını yitirdi.
* 1 Ağustos 2017 tarihinde Okmeydanı’nda 8 yaşındaki Raşid Oso adındaki Kobanêli çocuk zırhlı polis aracı altında kalarak yaşamını yitirdi.
* 31 Ağustos 2017 tarihinde Hakkari kent merkezine 20 kilometre uzaklıktaki piknik alanı olarak kullanılan Kanireş Çeşmesi'nde bulunan Mehmet Temel (35), İbrahim Sak (54), İsmail Aydın (43) ve Musa Tarhan (54) adlı yurttaşlar, Silahlı İnsansız Hava Aracı (SİHA) ile bombalandı. Bombalama sonucu Temel yaşamını yitirdi, diğer 3 yurttaş ise yaralandı. Valilik, öldürülen Temel’in “işbirlikçi” ilan etti.
* 30 Eylül 2017 tarihinde Van'ın Erciş ilçesi Yeşilova Mahallesi’nde polisler tarafından bir araca açılan ateş sonucu taksici Zafer Ceyhan yaşamını yitirdi.
* 10 Ekim 2017 tarihinde Yüksekova-Şemdinli yolu üzerinde bulunan Durak Karakolu'ndan bir araca ateş açıldı. Araçta bulunan Çetin Başer adlı yurttaş yaşamını yitirdi, Kerimhan Verender ise ağır yaralandı. Valiliği’nin “kaza” dediği olay hakkında soruşturma açılmadı.
* 19 Ekim 2017 tarihinde Siirt'in Çal Mahallesi’nde zırhlı araç tarafından ezilerek ağır yaralanan Felek Batur (6) yaşamını yitirdi.
* 19 Ekim 2017 tarihinde Bitlis’in Hizan ilçe merkezinde, zırhlı polis aracın çarptığı 55 yaşındaki Gülten Yaraşlı yaşamını yitirdi.
* 5 Kasım 2017 tarihinde Batman-Diyarbakır karayolunda zırhlı araç bir otomobile çarptı. Çarpma sonucu 3’ü asker 5 kişi yaralandı.
* 5 Kasım 2017 tarihinde Batman’ın Korik Mahallesi’nde bir asker özel aracıyla arkadaşına araba öğrettiği sırada sokakta oyun oynayan Burak İlhan’a (5) çarptı. İlhan yaşamını yitirdi.
*19 Kasım 2017 tarihinde Mardin’in Dargeçit ilçesine bağlı Saray Mahallesi’nde devriye gezen zırhlı polis aracının çarptığı Fatma Nure Dursun adlı kadın yaralandı.
* 22 Kasım 2017 tarihinde Şırnak’ın Cizre ilçesi Sur Mahallesi Pira Deştê yakınlarında oyun oynayan 8 yaşındaki Ruken Cansırı, zırhlı polis aracı çarpması sonucu yaralandı.
* 24 Kasım 2017 tarihinde Diyarbakır’ın Çınar ilçesinin Başaklı (Hucetî) köyünde bir eve yapılan operasyonda, evde bulunan Cebrail Karçı askerlerce açılan ateş sonucu öldürüldü.
Kaynak: Mezopotamya Ajansı
