Yahudi Soykırımı'ndan hayatta kalan, Almanya'nın en önemli edebiyat eleştirmeni Marcel Reich-Ranicki bir konuşma yaptı.
 
Almanya’da her yıl 27 Ocak günü Nasyonal Sosyalizm Kurbanlarını Anma Günü düzenleniyor. Yahudi Soykırımı'nın sembolü Auschwitz toplama kampında kalanlar 27 Ocak 1945 tarihinde Sovyet birlikleri tarafından kurtarılmıştı.

Bu yılki anma törenine Almanya Cumhurbaşkanı Christian Wulff, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Eyalet Temsilciler Meclisi Başkanı Horst Seehofer katıldı. Anayasa organlarından temsilcilerin yanı sıra Almanya, Polonya, Fransa ve diğer ülkelerden gençler de töreni izlemek üzere meclis genel kurul salonunda yer aldı.

GİZLİ YAHUDİ DÜŞMANLIĞI
Federal Meclis Başkanı Norbert Lammert açılış konuşmasında Meclis Yahudi Düşmanlığı Raporu'na değindi. Almanların yüzde 20'sinin "gizli Yahudi düşmanlığı" taşıdığına işaret eden Lammert, "Yüzde 20 Almanya için çok fazla" dedi. Neonaziler tarafından işlenen cinayetlere de değinen Lammert, bu şiddet ve nefretin asla kabul edilemeyeceğini vurguladı. Meclis Başkanı Lammert aşırı sağcılığa karşı mücadele eden vatandaşları da överek "Bunlar örnek nitelikte insanlar ve bizi cesaretlendiriyorlar" dedi.

Bu yıl 67'ncisi düzenlenen anma töreninin misafir konuşmacısı 91 yaşındaki Prof. Dr. Marcel Reich-Ranicki'ydi. “Bir tarihçi olarak değil bir görgü tanığı” olarak konuşacağını belirten Reich-Ranicki, 22 Temmuz 1942 tarihinde Varşova Gettosu'nda yaşananları anlattı. Reich-Ranicki, SS subaylarının iki kamyon silahlı askerle Yahudi gettosuna nasıl geldiğini ve Yahudilerin imha edilmek üzere Treblinka toplama kampına götürülmesi emrini nasıl verdiklerini anlattı.

SS subayları, o gün Yahudi Konseyi temsilcilerine emirlerini dikte ederken, o dönem muhabirlik ve çevirmenlik yapan Marcel Reich-Ranicki de tutanak kâtibi olarak görev yapmıştı. Ranicki emirlerin yerine getirilmemesi halinde olacaklarla ilgili olarak şu ifadelerde bulundu: “Sadece tek bir ceza vardı ve her cümlenin sonunda nakarat gibi tekrar ediliyordu: …vurularak öldürülecektir.”

'EDEBİYATIN PAPASI'
Reich-Ranicki, Alman edebiyatında yaşayan en önemli edebiyat eleştirmeni olarak gösteriliyor. Polonya'da orta halli bir ailenin çocuğu olarak 1920 yılında dünyaya gelen Reich-Ranicki, 1938 yılında okumak üzere gittiği Berlin’den 12 bin Polonya Yahudisiyle birlikte Polonya’ya sürülmüştü. 1940 yılında kendisini Varşova Gettosu’nda bulan Reich-Ranicki gettonun yönetim organı Yahudi Konseyi için çevirmenlik ve muhabirlik yaptı. Eşiyle burada tanıştı ve evlendi. Uzunca bir dönem, bir dizgici arkadaşının da yardımıyla saklanarak yaşadı. Anne ve babasını Treblinka toplama kampındaki gaz odalarında kaybetti. Ağabeyi de Poniatowa toplama kampında vurularak öldürüldü.

1958 yılından itibaren Almanya’da yaşamaya başlayan Reich-Ranicki, Frankfurter Allgemeine Zeitung ve Die Zeit gazetelerinde edebiyat eleştirileri yazdı. Çeşitli Amerikan, İsveç ve Alman üniversitelerinde öğretim görevlisi olarak edebiyat dersleri verdi. 1973 yılında da Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesinin edebiyat servisinin yönetimini üstlendi. 1988-2011 yılları arasında Alman İkinci Televizyonu'nda Edebiyat Dörtlüsü adlı tartışma programını da hazırlayıp yönetti. “Edebiyatın papası” olarak anılan Ranicki tüm bu çalışmalarından ötürü sayısız edebiyat ödülüne layık görüldü.

© Deutsche Welle Türkçe DW/DPA/EPD, EC/BK