Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), TÜİK verilerine göre ocak ayında yüzde 48'i aşarak 20 yıla yakın sürenin en yüksek seviyesine çıkan enflasyonla ilgili değerlendirmesini yayınladı.
Merkez Bankası, yıllık tüketici enflasyonundaki artışın alt gruplar geneline yayıldığını bu gelişmeye en belirgin katkının enerji fiyatlarından geldiğini belirtti.
Ocak ayında döviz kurlarının istikrarlı bir görünüm sergilediğini ifade eden TCMB emtia fiyatlarının Omikron varyantına bağlı gerileme sonrasında tekrar güçlü bir artış gösterdiğini söyledi.
Değerlendirmede enerji fiyatlarının enflasyon üzerindeki etkisine dikkat çekildi. Enerji enflasyonunun uluslararası petrol fiyatlarındaki artış ile elektrik, doğal gaz, şebeke suyu gibi yönetilen/yönlendirilen kalemlerdeki gelişmeler neticesinde önemli ölçüde yükseldiğini söyleyen TCMB tüketici fiyatları üzerinde başta elektrik olmak üzere enerji maliyetlerindeki artışların ikincil etkilerinin de izlendiğine vurgu yaptı.
ALKOL VE TÜTÜNDE ÖTV ETKİSİ
Bloomberg'in aktardığına göre, gıda yıllık enflasyonundaki yükselişin alt gruplar genelinde devam ettiğini belirten TCMB, önceki dönemlerde nispeten daha ılımlı seyreden taze meyve ve sebze enflasyonunun ocakta yüksek artış sergilediğini ifade etti. TCMB, temel mal fiyatlarındaki artış eğiliminin giyim dışı gruplarda daha belirgin olmak üzere sürdüğünü, hizmet enflasyonunun ise ulaştırma, lokanta-otel, sağlık ve bakım-onarım alt grupları öncülüğünde yükseldiğini belirtti. Alkollü içecek ve tütün ürünleri fiyatlarındaki artışta ise özel tüketim vergisindeki gelişmelerin yansımalarına dikkat çekildi.
TCMB, üretici enflasyonu ve çekirdek göstergelere ilişkin olarak ise şu değerlendirmeleri yaptı: "Alkollü içecek ve tütün ürünleri fiyatlarındaki artışta özel tüketim vergisindeki gelişmelerin yansımaları izlenmiştir. Başta enerji ve metal olmak üzere uluslararası emtia fiyatlarında sektörler geneline yayılan artışlar ile tedarik zincirlerindeki aksamalar neticesinde üretici fiyatları kaynaklı baskılar sürmüştür. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonları ve ana eğilimlerindeki yükseliş devam etmiştir."
Ocakta enflasyon TL'deki değer kaybı ve enerji zamlarının etkisiyle yaklaşık 20 yılın en yüksek seviyesine çıktı. TÜİK'in açıkladığı verilere göre, ocak ayında tüketici fiyat endeksi önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 48,69 arttı. TÜİK verilerine göre ocakta aylık enflasyon yüzde 11,10 oldu.
Ocak ayında üretici fiyatları da hızlandı. Verilere göre üretici fiyat endeksi yıllık bazda yüzde 93,53 arttı. Aylık bazda üretici fiyatlarındaki artış ise yüzde 10,45 olarak kaydedildi. TÜİK'in açıkladığı verilere göre yıllık çekirdek enflasyon yüzde 39,45 oldu.