15 Haziran 1915’te İstanbul Beyazıt Meydanı'nda asılan Ermeni Sosyalist Paramaz (Madteos Sarkisyan) ve 19 yoldaşının hikayelerinin anlatıldığı, Kadir Akın'ın "Ermeni Devrimci Paramaz - Abdülhamid'den İttihat Terakki'ye Ermeni Sosyalistleri ve Soykırım" adlı kitabı, Dipnot Yayınları'ndan çıktı.

Beyazıt Meydanı'nda 19 arkadaşıyla birlikte idam edilen Paramaz'ın ve Osmanlı-Ermeni devrimci hareketinin mücadelesini irdeleyen kitap, resmi ideolojinin ve bu ideolojinin etkisindeki sosyalist hareketin örttüğü bir tarihe ışık tutuyor.

Kadir Akın, kaynak niteliğindeki çalışmasında Paramaz ve arkadaşlarını, mücadelelerini o dönemin siyasi koşulları içinde anlatıyor. Akın, kitabında Ermeni soykırımını, detaylı araştırmaların ürünü olan eserlerden yararlanarak yeniden inceliyor.

Kitapta, Türkçe kaynakların yanı sıra, bu çalışma için Ermenice asıllarının ilgili bölümlerinden yapılmış çeviriler de yer alıyor.

MİLLİYETÇİ DEĞİL, ENTERNASYONALİSTLER

Kitapta anlatılan Paramaz ve yoldaşlarının başından geçenler, "milliyetçi" diye anlatılan Ermeni devrimcilerinin aslında Türk devrimcileriyle birlikte mücadele etme çabasında olan enternasyonalistler olduğunu gösteriyor.

Kadir Akın da bu serüveni Ermeni devrimcilerinin tarihi olarak değil, müşterek mücadele tarihinin bir parçası olarak sunuyor, Paramazları, "ötekilerin" değil, Türkiye devrim tarihinin kahramanları, devrimcileri olarak sahipleniyor.

PARAMAZ VE ARKADAŞLARININ ASILMASI YÜZLEŞMENİN VAZGEÇİLMEZ KOŞULU

Kitapla ilgili yazarı Kadir Akın ve Sosyal Demokrat Hınçak Partisi Beyrut Temsilcisi Alex Keushkerian'ın katılımıyla Ankara'da bir de söyleşi düzenlendi. Söyleşide Akın, geçmişle hesaplaşmanın imkanları ve yolları üzerine tartışmaların giderek arttığını, Paramaz ve 19 arkadaşının asılmasının gündeme getirilmesinin de bu yüzleşmenin vazgeçilmez koşullarından biri olduğunu anlattı. Keushkerian ise, Paramaz ve 19 yoldaşının hikayelerinin, günümüzde de Ermeni toplumunun belleğinde silinmeden durduğunu ifade etti. (CNN Türk)