Türkiye’de de hatırı sayılır bir okur kitlesi bulunan Uruguaylı yazar Eduardo Galeano,  efsane kitabı ‘Latin Amerika’nın Kesik Damarları’nı çöpe attı!

73 yaşındaki Galeano, anti-kapitalist, anti-emperyalist ve anti-Amerikan literatürün önemli yapıtlarından sayılan kitabı için, “O zamanlar meseleyi ele alacak vasıfta değildim. Üstelik kötü yazılmış bir kitap” dedi.

The New York Times’ta yer alan habere göre yazar, bu ifadeleri geçen ay Brezilya’da katıldığı bir kitap fuarında sarf etti. Üstelik de kitabın yayımlanmasının 43′üncü yıldönümünde.

“BİZ DEMİŞTİK”

Yazarın sözleri Latin Amerika’nı entelektüel çevrelerinden bir tartışmayı da tetikledi. Sağcılar, “Biz demiştik” havasında. Solcular ise savunmada.

Galeano şunları söylemiş: “‘Kesik Damarlar’ politik ekonomi üzerine bir kitaptı. Gelgelelim ne gerekli eğitimim ne de hazırlığım vardı. Kitabı yeniden okuyabileceğimi sanmıyorum.  Doğrusunu söylemek gerekirse geleneksel solun bu kitabı fena halde  sıkıcı.”

Şu sözler de Galeano’nun: “Gerçek epey değişti. Ben de epey değiştim. Gerçek sanıldığından çok daha karmaşık, çünkü insan doğası çeşitilik arz ediyor. Benim yakın durduğum bazı siyasi kesimler , o çeşitlliği sapkınlık olarak görürdü. Maalesef bazıları hala öyle. Çeşitliliği tehdit olarak görüyorlar. Maalesef, hiç de öyle değil.”


Chavez, ABD Başkanı Barack Obama’ya söz konusu kitabı hediye etmişti. Fotoğraf: Reuters

CASTRO VE CHAVEZ’İ DE ELEŞTİRMİŞTİ

Yazar son dönemlerde, solun iktidara geldiğinde ‘vahim hatalar’ yaptığını söylemesiyle dikkat çekmiş; bu sözleri Küba lideri Fidel Castro’yla Venezuela lideri Hugo Chavez’e eleştiri olarak algılanmıştı.

Kitap, Latin Amerika’nın sağcı diktatörler tarafından yönetildiği 1970′li yıllarda kaleme alınmştı. Galeano, kitapta Güney Amerika’nın yoksulluk ve geri kalmışlığından Avrupalı sömürgecileri sorumlu tutar. Kıtanın yağmalandığını, talan edildiğini savunur.

‘Kesik Damarlar’ zaman içinde Türkçe dahil birçok dile çevrildi ve 1 milyondan fazla satıldı. Özellikle Üçüncü Dünya diye anılan Afrika ve Asya ülkelerinde referans yapıtlardan biri haline geldi. Hatta ABD’de bile bazı üniversitelerde ders kitabı olarak okutuldu.

‘AHMAKIN BAŞUCU KİTABI’

The New York Times’taki habere göre hocalar, Galeano’nun sözleri üzerine, şimdi ne yapacaklarını düşünüyormuş kara kara. Galeano’nun kitabındaki argümana en şiddetli eleştiri 1990′larda Plinio Apuleyo Mendoza, Carlos Alberto Montaner a Álvaro Vargas Llosa’dan gelmişti. Üçlü,  ‘Latin Amerikalı Ahmaka Mükemmel Bir Rehber’ adlı kitaplarında, ‘Kesik Damarlar’ı ‘ahmakın başucu kitabı’ diye nitelemiş ve kitabın ana fikrini tek cümleye indirgemişti: “Fakiriz, onların suçu.” (Diken)