Despina’yı Atilla İlhan’ın şiirinden, Timur Selçuk’un bestesinden tanırız. İzmir’in en zengin ailelerinden Uşakizadeler’den Muammer bey ile yasak bir ilişki yaşar. Ancak daha sonrasında İzmir’i işgal eden Yunan ordusunun komutanı Miralay Zafiru ile ilişkisi başlar. Muammer bey perişan olur doğal olarak. Muammer Bey, Mustafa Kemal’in belalı eşi Latife hanımın da babasıdır. Sonrasında Muammer Bey, Adviye hanım ile evleniyor. Adviye hanımın babası İzmir’de benim üniversite zamanlarımda önemli yer işgal eden Kızlarağası Hanı’nın sahibi. Ve Muammer Bey ile kızı evlenirken, orayı satıp kızına çeyiz parası yapıyor. Muammer Bey’in babası Sadık Bey de İzmir’in güçlü tüccarlarından. 4000 deve ile taşımacılık yani nakliye işi yapıyor. Göztepe’de Beyaz Köşk’ü vardır. Hatta Nazım Hikmet’in dizelerinde; “Bahçesinde ebruli hanımelleri açan” yer işte burasıdır.
DESPİNA SOKAĞA ÇIKTIĞINDA DEPREM OLURDU
Despina İzmir’de hayata karıştığında kent yıkılırmış. Atilla İlhan bu durumu şiirinin şu dizelerinde dillendiriyor:
“Bir gül takıp da sevdalı her gece saçlarına,
Çıktı mı deprem sanırdın 'kara kız' kantosuna
Titreşir kadehler camlar kırılır alkışlardan
Muammer bey'in gözdesi Karantina'lı Despina.”
Fahişeleri severim. Dünyanın en eski mesleğini icra etmektedirler. Onlar da solcuları severler. Çünkü ekseriyetle solcular anlar onları. Üniversiteyi İzmir’de okudum. Ve benim bildiğim 4 tane hikaye vardır. 12 Eylül’de kaçağa düşmüş 4 yoldaşımı İzmir Genelevi’nde çalışan seks emekçisi kadınlar sakladı. Bu yoldaşlarımdan biri Bodrum’da yaşayan şu anda inşaat sektörünün önemli isimlerinden bir işadamıdır. Şu coronalı günlerde esaslı virüslerden birisi de fahişeleri aşağılayan ve gücünü onlar üzerinde sınayan sapkınlıktır. Karantinalı Despinaların karantinaya alınma ihtiyaçları yok. Yeryüzünün en sıkıntılı, en riskli, en saygın işlerinden birisini yapıyorlar istek ve irade dışı.
MEFARET HANIM BODRUM’UN ACISIDIR
Kütahya-Tavşanlı’dan, 1951’de Bodrum’a gelen, 1954’de de intihar eden ; “Bodrum Hakimi Mefaret Hanım” da bu toprakların Karantinalı Destina’sıdır. Onuru için intihar etti. Bodrum halen Mefaret Hanıma ağlar. Halen:
“Şu Bodrum’un dağlarında ceylanlar dolaşır
Kara haber Mefaret hanım pek tez ulaşır
Hakim hanımın memleketi Kütahya Tavşan
Hakim hanım sen eyledin bizleri perişan” der.
Hikayesini Bodrum’un önemli kültür değerlerinden Godeş İbram lakaplı rahmetli amcadan dinlemiştim. Anlatırken gözleri kan çanağıydı. Bodrum’un ruhu ve yüreği halen Mefaret hanım için sızlar.
VİRÜS BOŞUNA UĞRAMADI
Fahişelerin güzelliği sıradan değildir. Çünkü hayatın en acılı yüzünü onlar gördü. Yüreklerinde kötülük ve leke taşımazlar. Onların karantina ihtiyacı yoktur. Çünkü bağışıklık sistemleri oldukça güçlüdür. Esasen Karantinalı Despina’da da bir ötekileştirme vardır. İzmir’deki Karantina semti daha çok gayri müslimlerim (Yahudilerin, Ermenilerin, Rumların) yaşadığı bir semttir. Burada da virüslü bir bakış var. Mutasyona uğratarak hastalıklı bir bakış hakim söz konusu. Mekana dişil bir anlam yükleyerek Şantözlük yapan Destina üzerinden bir tecrit mantığı iz düşürüyor Karantina’ya. 1922 İzmir yangını hikayesi vardır. Burada bir tarih yanıltması olabilir. O dönem Nurettin Paşa diye bir asker var görev yapan İzmir’de. Onun provakatif işi olduğu iddiaları da oldukça yaygın. Çünkü gayri müslimler can derdine düşmüş kaçıyorlar. Ne ara yakacaklar? İzmir’i yakan da, Destina üzerinden ötekileştiren de, Bodrum hakimi Mefaret hanımı intihara sürükleyen de aynı zihniyettir. Şimdi virüsün nereden geldiği daha belirgin olsa gerek. Corona boşuna uğramadı buralara. Etme bulma dünyası gibi…
