Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi kampusunda son bir hafta içinde meydana gelen iki intihar olayı, yürekleri ağza getirdi. Ardı ardına gerçekleşen intiharlarda can kaybı yaşanmazken, üniversite yönetimi tarafından açıklama yapılmadı.

Van kent merkezi, ilçe ve köylerinde son yıllarda kadın intiharlarında büyük artış gözlemleniyor. Yaşanan intiharlar, kimi kadın örgütleri tarafından da mercek altına alınmış durumda. 15 yaş üstü kadınlarda yaşanan intihar vakalarının son bulması için kimi yasal düzenlemeler yapılıyorsa da, ölümlerin önüne geçilmesi için bunlar yeterli olmuyor.

Van merkez, Gevaş ve Erciş ilçelerinde son 1 ayda tam 9 intihar vakasının meydana gelmesi ve bunlardan 5 tanesinin ölümle sonuçlanmasıyla birlikte, bu kentteki intihar vakaları yeniden gündeme geldi.

Son yıllarda Van, ilçe ve köylerinde artış gösteren kadın intihar olaylarından sonra bu kez de eğitim yuvalarında kalan kız öğrenciler arasında intihar girişimleri görülmeye başlandı.

Son iki gün içinde Melikşah öğrenci yurdunda kalan iki kız öğrencinin, intihara kakışması, dikkatleri üniversiteye çevirdi.

İNTİHAR PUSUDA BEKLİYOR

Dünyada erkek intiharları kadın intiharlarına göre üç kat fazlayken, Van’da bu durum tam tersi. Van’da kadın intihar oranı, erkeklere göre iki kat fazla...

Her gün ortalama 5 kadının öldürüldüğü Türkiye'de kadına karşı cinayet, taciz ve tecavüz 2012 yılında olduğu gibi 2013 yılının başlarında da devam etti.

Van Kadın Derneği 2006 yılında artan kadın intiharlarının çoğalmasından yola çıkarak bir rapor hazırladı. Raporda şu veriler yer aldı.

VAN İNTİHARLARI ve NEDENLERİ ÜZERİNE RAPOR

NEDENLER

1) Gelenek- görenekler

Zorla, erken yaşta evlilik; Özellikle yeni gelinlerin intihar etmesi dikkat çekicidir. Bostaniçi ve Erciş 2005 yılında bizim duyduğumuz intihar vakalarının sebepleri zorla ve erken evliliktir.

Berdel, kan parası yerine kadın vermek (takas), kuma; Tüm bu evlilik modelleri kadınların yaşamını çekilmez kılmaktadır. 776 kadın üzerine yaptığımız araştırmada örneklemi oluşturan kadınlar arasında en büyük kategori görücü usulü evlenen kadınların %42,7’lik oranında temsil edilmekte olup sayıları 252’dir. İkinci sırada temsiliyeti oluşturan kadınların sayıları 181 olup %30,7 oranındadır ve severek evlendiğini beyan etmişlerdir.

A-Akraba Evliliği: Bizim 776 kadın üzerinde yaptığımız araştırmada örneklemi oluşturan kadınların evlendikleri Erkeklerin Kendilerine Yakınlık Derecesine Göre Dağılımlarına baktığımızda, Örneklemi oluşturan 590 evli kadından %29’u aynı ilden, %17,3’ü ikinci dereceden akraba ile %15,9’u birinci dereceden akraba ile, %15,4’ü farklı etnik kökenden, %10,7’si aynı ilçeden, %6,8’i aynı aşiretten, %2,7’si aynı köyden, %2,2’si ise kendisi ile aynı etnik kökenden biri ile evlenmiş.

B-Aile içi ve dışı cinsel istismar/ensest; Van Kadın Derneği kuruluşundan bu yana 2 ensest başvurusu almıştır.

C) Kadına Yönelik Şiddet / Aile İçi Şiddet /Fuhuş; Aile içi, toplumsal ve devlet şiddetinin boyutları git gide artmaktadır.

D Psikolojik Nedenler; Bölgesel bir neden olarak ilk etapta görülmemektedir, intihar eğilimi olan ve hipokondriyak tanısı konan kadınlardan dolayı genel olarak kadınların psikolojik yani hiçbir dış etken olmaksızın kendi doğaları gereği intihar ettiklerini savunan bazı resmi otoriteler vardır. Anca biz böyle düşünmemekteyiz. Van’da sokaklar, ev kadınların hayatını kolaylaştırmamaktadır. 4) Toplumsal Cinsiyet Rollerine Dayalı Şiddet; Kadın olmaktan kaynaklanan sorunların yok sayılması, görülmemesi ve bir birey olarak kadınların yok sayılması ayrıca aileyi ilgilendiren kararlara katılamamanın yanı sıra kadının üzerine yüklenen aşırı sorumluluklar olduğu tarafımızdan bilinmektedir. Bu sorun zaten evrensel bir sorundur ancak bölgedeki ataerkil sistem bunu beslemektedir.

5) Kürt Sorununun Çözümsüzlüğü

Koruculuk Sistemi; Birinci olarak korucu eşleri ve aileleri sosyal tecrit yaşamaktadırlar ve korucunun kuma getirmesine ses çıkaramamaktadırlar, evdeki silah kadın için tehlike yaratmaktadır. Zaten Van da intihar aleti olan silah ikinci sırada kullanılan bir araçtır.

Zorunlu Göç/Kültürel Şok; Zorunlu göçle yerlerinden edilmiş kadınların üretici konumundan tüketici konuma düşmeleri hem aile düzenlerini hem de toplum düzeni olumsuz etkilemiştir.

Bölgede uzun yıllar süren savaş ve sıkıyönetim, olağan üstü hal bölgesi olma durumu; Bölgedeki bu durum ve savaş sonrası uzun yıllar 1999-2005 yılları arasında silahlı çatışma yoktu, ancak Kürt kadınlarının yaşamlarında her hangi bir iyileşme olmadığı gibi tüm Kürtlerinde yaşamlarında bir değişiklik olmadı. Kürt kadınları bu savaşta ailelerindeki çoğunlukla erkekleri kaybettiler. Yıllarca verdikleri mücadelenin sonuçsuz kaldığını belirten ve yalnızlaşan Kürt kadınları göç süresince cinsel taciz ve tecavüze maruz kalmıştır, 1994-2005 yılları arasında sadece Van ilinde 14.000 kadının taciz ve tecavüze uğradığı Van adliye kayıtlarında görülmüştür.

6) 1 Haziran 2005’te yürürlüğe giren Türk Ceza Kanunu; Yeni TCK’da töre cinayetlerinin müebbet hapisle cezalandırılması aileyi kadınları intihara zorlamaya sevk etmişti.

YILLARA GÖRE İNTİHAR VAKKALARI ŞU ŞEKİLDE SIRALANDI

2005 Van’da kadın intiharları ilçeler dâhil 45’dir.

2006 Van’da kadın intiharları ilçeler dâhil 22.

2008 – 2009 yılları arasında bu sayı 102 kişi olarak kaydedildi.

2011 yılında bu sayı ilk 8 ayda 22 kadın intiharı olarak yansıdı.

2012 yılında intihar edip ölümle sonuçlanan vaka sayısı 10 olarak basına yansıdı.

2013 yılının ilk ayının bitmesine bir hafta kala 15 günde intihar edip yaşamını yitirenlerin sayısı 4 olarak kaydedildi.

Van'da 2008-2009 yıllarında 54'ü kadın toplam 102 kişinin intihar ettiği belirtilirken, kendini öldürenlerin büyük bir bölümünün intihar nedeni "Bilinmeyen sebep" olarak kayıtlara geçti.

Bunun yanında Van Ticaret ve Sanayi Odası (VATSO) Başkanlığı, yaptığı araştırmalarla kentte yaşanan intihar vakaları gerçeğini gözler önüne serdi. 2008 yılında 25'i erkek 33'ü kadın toplam 59 ve 2009 yılında ise 22'si erkek 21'i kadın toplam 43 kişinin intihar ettiği bildirildi. Aile içi geçimsizlikten dolayı 9, geçim zorluklarından dolayı 5, işini kaybetmeden dolayı 2, istediği kişi ile evlenmemeden dolayı 4 ve yakalandığı hastalıktan dolayı ise 9 kişinin intihar ettiği kaydedildi. Toplam 102 intihardan 73'ünün

VAKAD “2011 İLK 8 AYINDA 22 KADIN İNTİHAR ETTİ”

Van Kadın Derneği'nde (VAKAD) düzenlenen basın toplantısında, bu yılın ilk 8 ayında meydana gelen kadına şiddet, boşanma, ayrılma, taciz, cinsel saldırı, intihar, ensest konularında bilgi verildi. Bu yılın ilk 8 ayında 22 kadının intihar ettiği ve bunların büyük bir kısmının henüz çok genç yaşta kadınlar olduğu ortaya çıktı. Sosyolog Aylin Çelik, derneğe şiddete maruz kaldığı için başvuru yapan her 5 kadından birinin ensest mağduru olduğunu da söyledi. (İshak KARA – Van Haber)