Reuters, IKBY’nin 25 Eylül’de yapmayı planladığı bağımsızlık referandumunu, Rusya’nın tutumunu ve Rusya ile IKBY arasındaki ticaret anlaşmalarına yer verilen bir makale yayınladı. Rusya ve Güney Kürdistan’ın enerji ticaret anlaşmaları masaya yatırıldığı makalede, Rusya’nın , Güney Kürdistan’a Rosneft enerji şirketi aracılığı ile Türkiye ve diğer ülkelerin sağladığı finansmanı tek başına sağlayan bir finansman kaynağı sunduğu belirtiliyor. Makalede, “ekonomik güç sağlayan bu anlaşmalar siyasi bağımsızlığında nedeni olabilir mi?” sorusu irdeleniyor. Amed Today’den Güldane Kılıç’ın haberine göre, söz konusu makale şu şekilde: Enerji sektörü verilerine göre 4 milyar doları aşkın Kürt petrol ve doğalgaz anlaşmalarının en büyük finansörü Rusya Irak’ta Kürtleri bağımsızlık referandumunu iptal etmeye çağırmayan tek büyük güç. Washington, Avrupa ülkeleri, Türkiye ve İran, Irak'taki Kürtlerin, onlarca yıl süren mücadelenin ve bağımsız bir devlet kurmak için gerçekleştirmek istedikleri referanduma karşı olduklarını açıkladılar. Irak ise referandumun bir anayasa ihlali olduğunu ileri sürüyor. Bu hafta Beyaz Saray yapılması planlanan referandumu “kışkırtırcı ve istikrar bozucu” olarak niteleyen ve referandumun sadece Kürt bölgelerinde değil tartışmalı bölgeleri kapsamasına dikkat çeken bir yazılı açıklama yayınladı. Ancak Moskova, oylamayı iptal etmek için böyle bir çağrı yapmadı. Bunun yerine, Rus devlet petrol devi Rosneft planlanan referandumdan sadece birkaç gün kala, Irak Kürdistanı'nın doğal gaz endüstrisini geliştirilmesine, iç piyasaya arz edilmesine ve nihai ihracat için yardımcı olacak son yatırımını açıkladı. Yatırımın ekonomik maliyeti resmi olarak açıklanmadı fakat endüstriyel kaynaklara göre bu rakam 1 milyar doların üzerinde Son açıklanan yatırımla birlikte Rosneft'in Şubat ayından bu yana Kürt bölgesinde üçüncü yatırımı. Bu Moskova’yı Kürt bölgesinde düşük profilli yabancı yatırımcıdan, bölgenin en büyük sıcak para sağlayıcısına dönüştürür. Endüstri kaynaklarına göre, Kürdistan'a ilk geldiği geçen aralık ayından bu yana gerçekleştirdiği yatırımlar toplamda 4 milyar dolara mal olacak. Bu miktar, Kürt bölgesinin, daha önce ihracat için ön ödeme yapan uluslararası ticari firmalardan yaptığı petrol satışı için aldığı 2 milyar dolarlık finansmanı ve komşusu Türkiye'den aldığı 1,5 milyar doları aşıyor. Ayrıca, 1991'den bu yana Washington ile yakın ilişki kuran Iraklı Kürtler için, 2003 yılında ABD güçleri tarafından devrilen diktatör Saddam Hüseyin'e koruma teklifinde bulunulduğundan bu yana bu ülkelerde büyük bir değişim kaydedildi. Irak'taki Kürt bölgesinin başkenti Erbil'de üst yetkili bir kaynak "Moskova, ABD'nin Irak'tan çekilmesi nedeniyle bu boşluğu etkili bir şekilde dolduruyor" dedi. ‘RUSYA IRAK’IN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNÜ SAVUNURKEN, REFERANDUMUN KÜRTLRİN HAKKI OLDUĞUNU SÖYLÜYOR’ Kamuoyuna yapılan açıklamada, Moskova’nın Irak'ın toprak bütünlüğünü desteklediğini ve Kürtlerin bağımsız bir devlet taleplerini de kabul edildiği aktarıldı. 35 milyon Kürt Irak, İran, Türkiye ve Suriye'ye yayılmış durumda. Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov Temmuz ayında yaptığı açıklamada "Dünyadaki diğer uluslar gibi Kürt halkının umut ve isteklerini yerine getirebileceğini umuyoruz" dedi. "Kürtlerin meşru özlemlerinin, diğer halklar gibi, mevcut uluslararası hukuk normları çerçevesinde yerine getirilmesi gerektiği gerçeğinden yola çıkıyoruz." Ancak Moskova, diğer güçlerin aksine, referandumdan vazgeçilmesi, meşruluğu, ya da yasallığı konusunda fikir beyan etmekten kaçındı. Moskova Dışişleri Bakanlığı, konuyla ilgili Lavrov'un bu konuya ilişkin yorumları dışında ekleyecek bir şey olmadığını söyledi. Bağdat'ta dışişleri bakan yardımcılığı, başbakan yardımcılığı ve maliye bakanı olarak görev yapan seçkin Kürt siyasetçilerinden Hoshiyar Zebari, Rusya'nın konuya ilişkin tutumunun “referandumun sonucunu beklemek " olduğunu ifade etti. Ayrıca Kürdistan bölgesel yönetimine tavsiyelerde bulunduğunu ekledi Reuters'e verdiği demeçte, "Durumumuzu anlamış görünüyorlar" diyen Zebari, Moskova'nın, Kürtlerin referandum sonucunu Bağdat'la müzakere sürecinin bir parçası olarak kullanmasını beklediğini de sözlerine ekledi. Diplomatik kaynaklar, Lavrov'un St Petersburg'da Haziran ayında yapılan bir toplantıda Kürt delegasyona Rusya'nın referanduma karşı çıkmayacağını bildirdiğine de dikkat çekti. St Petersburg'daki Rusya ekonomik forumunun oturum arasında görüşülen bir katılımcı "Daha önce yapılan toplantılarda Lavrov daima Irak'ın toprak bütünlüğüne odaklanan söylemleri vardı" dedi. "Bu kez, Rusya'nın Kürt halkının bağımsızlık arzularını anladığını söyledi ve referandumun dikkatli yapılmasının gerekli olduğunu da sözlerine ekledi, bu söylem değişikliği büyük bir işaret” diye belirtti Toplantı gerçekleştikten hemen sonra, Rosneft bu yılki üç büyük petrol yatırım anlaşmasının ikincisini Kürt yetkililerle imzalıyordu. Bu anlaşmadan günler sonra Kürtler referandum tarihini ilan etti. Kürdistan'da petrol aramak için gelen ilk yabancı Ruslar değiller. Kürtler uzun süredir, Irak'ın özerk bir bölgesi olarak, yabancı şirketlerle kendi topraklarında petrol pompalaması konusunda anlaşma yapma yetkisine sahip olduklarını savundu. Bu arada Irak'ın merkezi hükümeti, Bağdat'ın onayı olmadan Kürdistan'dan petrol ihraç etmek için yapılacak her türlü anlaşmanın yasa dışı olduğunu ifade ediyor. Birkaç yıldır Amerikan şirketleri, Bağdat'ın sonunda onlara izin vereceği varsayımıyla Kürtlerle anlaşma yapmak için ön planda idi. En yüksek profilli anlaşma, şimdi ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson'un liderliğinde Exxon Mobil tarafından açıklandı. Ancak 2011 yılında Kürt petrol sahalarının geliştirilmesi için bu çarpıcı bir anlaşma imzaladıktan sonra, Exxon çalışmalarını daralttı ve bazı blokları Kürt hükümetine geri teslim etti. Washington Kürtlerle dostça kalırken onları İslam Devletine karşı bir kalkan olarak görüyor olsa da, bağımsızlık teklifi Irak'ın dağılmasına veya Türkiye ile bir kopuşa yol açıyor. Birleşik Devletler uzun süredir Kürtleri, referandum gibi tek yanlı bir adım atmaktan kaçınmaya teşvik ediyor aksi bir durum Bağdat hükümeti ile yaratılan istikrarı bozabilir ya da Ankara’yı kışkırtabilir. Bu arada Rusya, Suriye'ye kararlı bir askeri müdahale ile bölgeye girdikten sonra Ortadoğu’da daha fazla dost arıyor. Ana bölgesel müttefikleri İran ve Suriye’de Beşar Esad'tır. Suriye, İran ve Türkiye arasında bulunan Kürt topraklarında dostluk yaratmak jeopolitik olarak yararlı olacaktır. Kürdistan’da, 45 milyar varil petrol ve 5.66 trilyon metreküp gazla elde edilebilecek rezervlerin olduğu tahmin ediliyor ve bu miktarlar araştırmalarla daha da artırılabilir. Başkan Vladimir Putin'in yakın müttefiki Igor Sechin tarafından işletilen Rosneft’in Avrupa'daki rafinerilere ucuz bir kaynak tedarik etme potansiyeline ve gaz ticaretine büyük bir destek sunuyor. 2014'te Erbil, Türkiye üzerinden bir boru hattı vasıtasıyla petrol satışı başlattı. Petrol teslim edilmeden önce, genellikle uluslararası ticaret firmalarından ve Türkiye'den para akışı ve ön finansman ile bu anlaşmaları yürüttü. Rosneft, Kürtlerin daha önce küresel iş sahipleri ile ulaştığı fırsatlar doğrultusunda geçen yılın sonunda küçük bir finansman öncesi anlaşma yapmaya başladı. Endüstri kaynaklarına göre, Rus firması Kürtleri gelecekteki petrol satışlarıyla güvence altına alan 280 milyon dolar nakit ödünç verdi. Şubat 2017'de Rosneft, yarı özerk bölgede 1.2 milyar dolarlık bir kredi vermeyi kabul ederek işbirliğini ilerletti ve Kürt ihracatının ön finansmanında halka açık ilk büyük petrol şirketi oldu. Kürdistan'ın doğal kaynaklar bakanı Ashti Hawrami anlaşmayı bölgedeki ekonomik bağımsızlığa yardım edecek ve siyasi bağımsızlık arayışı için hayati bir koşul olarak nitelendirdi. TÜRKİYE’NİN IKYB İLE PETROL ANLAŞMASI Bu noktada, Türkiye 1.5 milyar dolar yatırım yapmış ve Vitol, Petraco, Trafigura ve Glencore gibi uluslararası ticaret evleri Kürtlere toplam 2 milyar dolarlık borç vermişti. Rusya, bu yılın Haziran ayında yaptığı parayı ödünç vermek ve petrol aramaya yardımcı olmak için yaptığı bir sonraki anlaşma ile Kürtlerin en büyük tek finans şirketi oldu ve toplam yatırımlarını 2,8 milyar dolara yaklaştı. Rosneft, bu hafta Rusya'nın Kürdistan'ın doğal gaz altyapısına 1 milyar dolardan fazla yatırım yapacağına dair söz vererek, bölgenin bir gün Türkiye ve Avrupa için önemli bir gaz ihracatçısı haline gelmesine yardımcı olabileceğini belirtti. Bağımsızlık referandumunda sorun olmayacak. "Referandumun tutulması işimizi etkilemeyecektir. Rosneft sözcüsü Mikhail Leontev, Irak'ta yasalarca tanınan özerk bir bölgede iş yapıyoruz" dedi ve ekledi, "Burası Irak Kürdistanı'nın ulusuyla işletiliyor ve orada yaşayan Iraklı Kürdistan halkı. Bu yüzden bir maceraya çıkacağımızı düşünmüyoruz. "