Türkiye’de 7 Haziran’da yapılan genel seçimde önemli bir başarıya imza atan Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP), yaptırdığı iki anketle kendi seçmenini mercek altına aldığı iddia edildi.

Rûdaw’ın haberine göre ankette HDP’yi en çok rahatlatan bulgu seçmenlerini kaybetmeyecek olması olarak ortaya çıktı. Ankette seçmenlere yöneltilen “Hükümet kurulamaz ve erken seçim kararı alınırsa hangi partiye oy verirsiniz” sorusuna seçmenin 93.5’ü yeniden HDP’ye oy vereceğini söyledi.

Araştırmaya göre seçmenlerin büyük bir bölümü erken seçim istemiyor. “Erken seçim istiyor musunuz?” sorusuna seçmenlerin yüzde 62.03’si “hayır”, yüzde 37,97’si ise “evet” dedi. AKP’de bu ortalama ise daha yüksek çıktı. AKP seçmeninin yüzde 36.7’si erken seçime “evet”, yüzde 65.3’ü ise “hayır” dedi.

Araştırmada HDP’nin en genç seçmene sahip olduğu da ortaya çıktı. Buna göre, HDP seçmeninin yüzde 52,6’sı 35 yaş altında. Bu diğer partilerle karşılaştırılınca en yüksek oran oldu. HDP’yi sırasıyla MHP, CHP ve AKP izliyor.

Araştırmada seçmenlerin cinsiyet ve eğitim durumları Kürt/Zaza olanlar ve Kürt/Zaza olmayanlar olarak ikiye ayrılarak incelendi ve şu sonuçlar alındı:

Cinsiyet (yüzde):

Kürt/ Zaza seçmenler
Kadın: 53.5
Erkek: 46.5
Kürt/Zaza olmayanlar:
Kadın: 51.9
Erkek: 48.1

Eğitim durumu (yüzde):

Kürt/ Zaza seçmenler:

Okur-yazar değil: 6.8
Eğitimsiz okur-yazar: 8.1
İlkokul: 39.7
Ortaokul: 19.7
Lise: 20.4
Üniversite: 3.6
Lisansüstü: 1.7

Kürt/ Zaza olmayan seçmenler:

Okur-yazar değil: 5.9
Eğitimsiz okur-yazar: 7.9
İlkokul: 31.7
Ortaokul: 20.5
Lise: 26.4
Üniversite: 6
Lisansüstü: 2.1

HDP’nin aldığı oy oranı birçok tartışmayı da beraberinde getirmişti. HDP’nin bu oyları hangi partiden aldığı çok tartışılmıştı. Araştırmaya göre HDP’nin oylarının yüzde 30.6’sını AKP’den aldı.

HDP’ye oy veren seçmenlerin 2011 yılındaki tercihleri şöyle (yüzde):

HDP-Bağımsız: 40.5
AK Parti: 30.6
CHP: 14.8
Diğer: 2.5
Oy kullanmayanlar: 3.8
18 yaşından küçük olanlar: 6.7
Kısıtlı olanlar: 1.1

HDP’nin yüzde 13.12 oy almasında İstanbul’un özel bir yeri olmuştu. Araştırmada İstanbul için özel bir çalışma yapıldı. Buna göre İstanbul’dan HDP’ye oy veren seçmenlerin aile kökenlerine göre dağılımları şöyle:

Güneydoğu: 48.1
Doğu: 21.2
Marmara: 9.5
İç Anadolu: 5.9
Karadeniz: 5.6
Ege: 3.2

HDP’nin neden bu kadar yüksek oy aldığına dair birçok analiz yapılmıştı. Seçmenlere birden fazla tercih yapma hakkı tanınan araştırmaya göre seçmen AKP ya da Recep Tayyip Erdoğan karşıtlığından değil, politikalarını beğendiği için HDP’ye oy verdiği ortaya çıktı. İşte o sonuçlar:

Politikalarını beğendiği için: 81.9
Barış demokrasi özgürlük söylemleri: 68.7
Kürt olmam: 59.7
Başkanlık sistemi karşıtlığı: 50.3
AK partinin Suriye politikası: 46.8
Barajı geçmesini istemek: 39.7
Recep Tayyip Erdoğan karşıtlığı: 33.7
AK Parti karşıtlığı 31.5

SEÇMEN TERK ETMİYOR

Seçmenlere yöneltilen “Hükümet kurulamaz ve erken seçim kararı alınırsa hangi partiye oy verirsiniz” sorusuna alınan yanıtların yüzdesi şöyle:

HDP: 93.5
CHP: 2
AKP: 1.2
Diğer: 0.5
Kararsızlar: 2.8

Seçmenlerin yüzde 98.8’i HDP’ye oy verdiği için pişman olmadığını yüzde 1.2’si ise pişman olduklarını beyan etti.

İKİNCİ ANKET: ERKEN SEÇİM İSTENMİYOR

HDP’nin yaptırdığı iddia edilen diğer anketin sonuçlarına göre ise, Türkiye’de erken seçim dillendirilse de seçmen erken seçim istemiyor. Seçim sonrası yapılan en kapsamlı araştırmaya göre seçmenin yüzde 62.03’si erken seçime “hayır” diyor. Olası bir erken seçimde AKP, CHP ve HDP’de küçük yükselişler görülürken MHP ise oy kaybediyor.

HDP, 7 Haziran seçimlerinin ardından parti politikalarını belirlemek için Avrasya Kamuoyu Araştırmaları Merkezi’ne geniş kapsamlı iki ayrı araştırma yaptırdı. “Türkiye Genel Seçim Sonrası Seçmen Tercihleri Araştırması” sonuçları aynı zamanda seçimlerin ardından yapılan en kapsamlı çalışma oldu.

Kamuoyuna açıklanmayan anketin en dikkat çekici sonucu “Erken seçim olması durumunda hangi partiye oy vereceksiniz” sorusuna verilen yanıta ilişkin oldu.

MHP DÜŞÜŞTE

AKP, CHP ve HDP de küçük de olsa artış yaşanırken MHP’nin oylarında düşüş görüldü. 7 Haziran seçimlerinde AK Parti 40.9, CHP 25.00, MHP 16.3, HDP ise 13,1 oranında oy almıştı.

Seçimlerin hemen ardından yapılan ankete göre partilerin oy oranları şöyle:

AK Parti: 42.28
CHP: 25.04
MHP: 15.17
HDP: 13.83

Araştırmaya göre erken seçim olması durumunda seçmenin tercihleri böyle olsa da seçmenin büyük bir bölümü erken seçim istemiyor. “Erken seçim istiyor musunuz” sorusuna seçmenleri Yüzde 62.03’si hayır, yüzde 37,97’si ise evet dedi.

Araştırmaya göre erken seçimi en az isteyen HDP seçmeni. Yaşayacağı oy kaybına karşın MHP seçmeni ise diğer partiler arasında en fazla erken seçim isteyen seçmen oldu. Partilere göre erken seçim isteyenlerin oranları şöyle:

AK Parti seçmenleri

Evet: 36.7

Hayır: 65.3

CHP seçmenleri

Evet: 39.8

Hayır: 60.2

MHP seçmenleri

Evet: 44.3

Hayır: 55.7

HDP seçmenleri

Evet: 27.2

Hayır: 72.8

Diğer seçmenler

Evet: 40.4

Hayır: 59.6