'Küresel Plastik Atık Pazarı’nda Ortaya Çıkan Yasadışı Eğilimler' başlıklı INTERPOL raporuna göre, yasadışı ticaret ve küresel plastik ticareti rotalarındaki suç vakaları, Çin’in ithalat kısıtlaması sonrası arttı.
Artışla birlikte Türkiye’de yasadışı plastik atık ithal eden ülkeler arasında ön plana çıktı.
Türkiye, raporda, Çin’in atık ithalatında gittiği kısıtlama sonrasında Avrupa ve ABD’nin plastik atık ihracatını en fazla artırdığı ülkeler arasında yer alıyor.
Raporda ayrıca yasadışı depolanan plastik atıkları ortadan kaldırmak için çıkartıldığı düşünülen yangınlara İtalya, Malezya, Polonya, Romanya ve Tayland’ın yanı sıra Türkiye’de de rastlandığı belirtiliyor.
INTERPOL raporu, suç örgütlerinin plastik atık ticaretine sızmak için gönderimleri yasadışı olarak farklı rotalara kaydırdıklarını ve yetkilendirilmemiş atık yönetimi yöntemleri kullandıklarını ortaya koydu.
Rapora göre plastik atıkları büyük oranda yanlış yönetilirken INTERPOL tarafından analiz edilen 257 ticaret rotasının 52’sinde sorunlarla karşılaşılıyor.
WWF(Dünya Doğayı Koruma Vakfı)-Türkiye Plastik Projeleri Müdürü Tolga Yücel, plastik kirliliğinin denizler üzerindeki etkilerinden sonra şimdi de suç boyutuna şahit olunduğuna dikkat çekerek , “Atıklarla ilgili suçların kökleri plastik kullanımı ve üretiminin iyi yönetilememesine dayanıyor. Ulusal sınırları aşan bu krizle mücadele etmenin tek yolu, şeffaflık ve hesap verebilirlik, yani sorunda rolü olan tüm tarafların sorumluluğu paylaşmasını içeren bir sistem ve zihniyet değişimidir. Tüm dünya liderlerini, acilen denizlerdeki plastik kirliliğini çözecek kapsamlı bir sözleşme için bir araya gelmeye çağırıyoruz” dedi.
‘AKDENİZ’İ EN ÇOK KİRLETEN ÜLKELER ARASINDA ANILMAKTAN KURTULALIM’
Yücel, Çin’in 2018’deki ithalat kısıtlamasını hatırlatarak plastik atıkların yeni yollarla dolaşıma girdiğini belirterek, “Türkiye’de ise yetkililer öncelikle plastik atıkların kaynağında daha iyi ayrıştırılması; konunun hanelere ve bireylere inmesi için gerekli adımları atmalıdır. Ülkemizin plastik atık ithal etmesinin gerekçesi toplanan atıkların geri dönüşüm tesislerinin ham madde ihtiyacını karşılayamaması olmakla birlikte Interpol raporunun gösterdiği üzere süreç suiistimal ve yasa dışı usulsüzlük ve uygulamalara açık. Ülkemiz Sıfır Atık Programı ile olumlu bir adım atmıştır, şimdi de bu küresel sözleşmenin şekillendirilmesinde öncü bir rol oynama şansına sahiptir. Denetimler sıkılaştırılarak plastik kirliliği ile kararlılıkla mücadele edilmesi sayesinde geri dönüşüm sanayinin ihtiyaç duyduğu ham madde yurt içinden karşılanacak; ülkemiz de denizlerine sahip çıkarak, Akdeniz’i en çok kirleten ülkeler arasında anılmaktan kurtulacaktır” ifadelerini kullandı.
WWF’DEN, HÜKÜMETLERE TAVSİYELERİ
WWF aynı zamanda hükümetlere şu tavsiyelerde bulundu:
Küresel ölçekte yasal bağlayıcılığı olan ve ulusal eylem planları ile düzenlemeleri içeren uluslararası bir sözleşme için müzakerelere hız verilirken düşük gelir seviyesindeki ülkelerde atık yönetimine destek olunması.
Tek kullanımlık plastiklerin yasaklanması; gelişmiş pazarlarda yerel geri dönüşüm kapasitesinin iyileştirilmesi ve gelişmiş ekonomilerde atık yönetimi konusunda boşlukların giderilmesi yönündeki mevcut mekanizmaların güçlendirilmesi.
Çevre dostu plastik seçenekleri için yenilikçi çalışmalara ağırlık verilmesi ve bu seçeneklerin yaygınlaştırılması.
Plastik atıkların izlenmesi ve yasal takibatın güçlendirilmesi için araştırma ve kapasite geliştirme yatırımlarının yapılması.
