Rawest Araştırma, Aralık 2020’de Diyarbakır, Mardin, Urfa ve Van’da 20 ilçe ve 100 mahallede yaptığı anket çalışmasının sonuçlarını açıkladı. Bin 497 kişiyle yüz yüze yapılan ankette bölgenin siyasi eğilim haritası çıkarıldı.

Raporda genel sorunlar ve bunlara yaklaşım, siyasi partilerin oy oranları ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görevine ilişkin değerlendirmeler de yer aldı.

Bölgenin en önemli sorunlarının başında ekonomi yer aldı. Ekonomik durumunun kötüye gittiğini söyleyenlerin oranı yüzde 64 olarak kaydedildi. Ekonomiyi, anadil, adalet, ayrımcılık ve eğitimsizlik gibi sorunlar takip etti. Derinlemesine görüşmelerde ise Türkiye'nin önemli problemleri olarak, yargı mekanizmasının adalet üretmiyor olması, kutuplaşma, ifade özgürlüğü gibi başlıklar da sıralandı.

Katılımcıların yüzde 82'si belediyelere kayyım atanmasını yanlış bulduğunu ifade etti. Bu oran 2019 yılında yüzde 76 olarak ölçülmüştü. Rapora göre, belediyeler kayyım atama politikası hakkında görüş paylaşan katılımcıların şehir ve parti kırılmalarına bakıldığında; AKP seçmeninin yarıya yakınının bu uygulamayı yanlış bulduğu anlaşılıyor.

GELECEK PARTİSİ DAHA ÇOK BİLİNİYOR

Bölgede seçmenin yarısı yeni partileri bilmezken, Gelecek Partisi, DEVA Partisi’nden daha çok tanınıyor. Ali Babacan’ın bir parti kurduğunu yani DEVA Partisi’ni bilenlerin oranı yüzde 46,8. Ahmet Davutoğlu’nun bir parti kurduğunu yani Gelecek Partisi’ni bilenlerin oranı yüzde 51,9. 

Raporda siyasi partilere ilişkin değerlendirmelerde AK Parti'nin bölgede güç kaybettiği tespitine yer verildi. Katılımcılardan 2018’de oy kullananların dağılımı baz alındığında; AK Parti'nin yüzde 34,7’den yüzde 28,5’e gerileyip 6 puan kaybettiği görüldü. 

HDP yüzde 52,4’ten yüzde 50,5’e gerileyip 2 puan kaybetti. CHP ise yüzde 2,7’den yüzde 7,4’e çıktı. CHP oyunu üç katına çıkarıp bölgedeki üçüncü parti oldu. DEVA Partisi 5 puan alırken, Gelecek Partisi 3,1 puana ulaştı.

Her 10 katılımcıdan en az 7’si parlamenter sisteme dönülmesi gerektiğini düşünüyor. Bunların da önemli bir kısmı parlamenter sistemin de eskisi gibi devam etmemesi gerektiğini söylüyor, iyileştirilmesi gerektiğini vurguluyor. Mevcut başkanlık sisteminden memnun olanların oranı yüzde 20’den az. AK Partililerin yüzde 57’si sistemin bu halinden memnuniyet bildirirken yüzde 12’si başkanın yetkilerinin azaltılmasını istiyorlar. AK Parti’ye oy vermiş her 3 kişiden yaklaşık 1’i parlamenter sisteme dönülmesi gerektiğini düşünüyor.

Her 100 katılımcıdan 20’si Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görev onayına orta düzey bir puan verirken 19 kişi yüksek puan veriyor. 100 kişiden 22’si düşük ve 39’u çok düşük puan veriyor. Erdoğan’a yüksek not verenlerin tamamına yakını AK Partililer. AK Parti seçmeninde Erdoğan’a düşük oy verenlerin toplamı yüzde 11. Erdoğan görevini hiç iyi yapmıyor diyenlerin en fazla olduğu şehirler Diyarbakır ve Van, çok iyi yapıyor diyenlerin oranının en yüksek olduğu şehir ise Urfa. 

Derinlemesine görüşmelerde katılımcılar; AK Parti seçmeninin Gelecek Partisi Genel Başkanı Abdullah Gül ve DEVA Partisi Ali Babacan gibi isimlere yoğun ilgi gösterebileceklerini ancak İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Başkanı Ekrem İmamoğlu, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Yavaş ve İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in bu seçmen grubundan oy almalarının zor olacağını düşünüyorlar. Babacan’ın adaylığının zayıf ihtimal olmakla beraber AK Partili seçmende olumlu etki uyandıracağını aktaran katılımcılar Gül’ün, AK Parti’de kemikleşmiş seçmenlerde dahi ciddi bir kırılma yaratacağını ifade ediyorlar. HDP’li seçmenin İmamoğlu’na kolay ikna edilebileceği ve İmamoğlu’nun bu havzadaki oyları toparlamada sıkıntı yaşamayacağı ifade edilirken Babacan ve Gül isimlerinin Akşener ve Yavaş’a nazaran HDP’li seçmenlerce daha kolay karşılık bulabileceği söyleniyor. 

Bölgede yaşayan Arap seçmen içerisinde yine Gül ve Babacan gibi eski AK Partili kimliği olan isimlerin daha çok öne çıkacağı İmamoğlu’nun bu seçmen nezdinde geri planda kalacağı ifade edilirken. Akşener ve Yavaş gibi isimlerin bu seçmen grubu içerisinde Kürt seçmene nazaran daha olumlu tepkiler alabileceği ihtimaline de yer veriliyor.