Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye'nin Rusya'dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemleri nedeniyle ABD'yle yaşanan krizde çözüm önerisi olarak 'Girit modeli'ni gündeme getirdi.

Akar, Ankara'nın bu modeli müzakere etmeye açık olduğunu söyledi.

Gazetecilere konuşan Akar, 1997'de Kıbrıs'taki Rum yönetiminin Türkiye'nin hava üstünlüğüne karşı satın aldığı ve Ankara'nın baskısıyla Yunanistan'a verdiği S-300'leri örnek gösterdi; Varşova Paktı üyesi olup sonradan NATO’ya katılan birçok Avrupa ülkesinde de hâlâ Sovyet döneminden kalma silah sistemlerinin bulunduğunu söyledi.

Akar, "Bu silahlar da pekala NATO içinde sistemde tutuluyor. Girit’teki S-300’lerde nasıl bir model kullanılıyorsa, biz de bunu müzakereye açacağız" ifadelerini kullandı.

'GİRİT MODELİ' NEDİR?

Şu an Yunanistan'ın Girit adasında tutulan S-300'lerin tarihi, esasında Kıbrıs sorununa dayanıyor. Bu sistemleri Kıbrıs'taki Rum yönetimi, 1997 yılının sonlarında Türkiye'nin hava üstünlüğünü dengelemek amacıyla Rusya'dan satın almıştı.

Türkiye ve KKTC bu adıma sert tepki göstermiş, füze sistemlerinin aktive edilmemesi için önleyici saldırı yapılabileceği yönünde uyarıda bulunulmuş ve dönemin KKTC Rauf Denktaş Kapalı Maraş'ın açılabileceğini söylemişti.

Türk F-16 pilotlarının da, S-300'leri yok etmek üzere eğitim almak için İsrail'de bir eğitim programına katıldıkları iddia edilmişti.

ABD'nin ve Avrupa Birliği'nin de bu alıma karşı çıkmasının ardından, Kıbrıs Rum yönetimi S-300'leri 1998 yılında adadan çıkararak Yunanistan'ın Girit adasına transfer etmişti. Yunanistan ise karşılığında Güney Kıbrıs'a alternatif silahlar vermişti. Atina bu sistemleri 2007'ye kadar kiralayıp bu tarihte tamamen satın aldı.

15 yıl boyunca Girit Adası'nda atıl bir şekilde bekleyen S-300'ler, 2013 yılında ilk kez bir tatbikatta Yunanistan tarafından denendi.

 Yunanistan'ın daha sonraki tarihlerde İsrail uçaklarının S-300'lere karşı eğitim yapabilmesi için sistemleri aktive ettiği iddia edilse de taraflar bunun Rusya'yla yapılan anlaşmaya aykırı olduğunu belirterek tatbikat iddialarını yalanladı.

Son olarak geçtiğimiz kasım ayında, Ankara-Atina arasındaki Doğu Akdeniz krizinin tırmandığı bir dönemde, sistemlerin test edileceği öne sürüldü.